https://wiki.hisgis.nl/api.php?action=feedcontributions&user=Thomas&feedformat=atomHisGIS - Gebruikersbijdragen [nl]2024-03-28T22:14:10ZGebruikersbijdragenMediaWiki 1.38.2https://wiki.hisgis.nl/index.php?title=OAT-invoermodule&diff=2956OAT-invoermodule2023-12-20T18:14:14Z<p>Thomas: /* Tarieven */</p>
<hr />
<div>== Inleiding ==<br />
<br />
Deze toepassing ondersteunt het invoeren van gegevens van zgn. [[OAT|oatscans]] als onderdeel van het [[Kadaster 1832]]. Een uitgenormaliseerd [[Datamodel_OAT-tool|datamodel]] met validaties is de basis, in een webapplicatie met onder andere een spreadsheet en plaatjes van scans kunnen de gegevens ingevoerd worden. <br />
Er is ook een handleiding in word met plaatjes, die vindt u (nog) niet op deze wiki. <br />
<br />
{{opm|Als u bepaalde data niet kwijt kunt}} [https://jira.socialhistoryservices.org/projects/OAT/summary meld dit dan] en zet die {{strong|data niet in een veld dat daar niet voor bedoeld is!}}<br />
<br />
== Invoerprocessen ==<br />
Kies bovenin de provincie en de gemeente waarin je wilt werken en daarna via de dropdown het invoerproces waar je mee bezig wilt.<br />
<br />
=== Algemene werkwijze en afronding ===<br />
<br />
De invoer van een gemeente verloopt in de basis als volgt:<br />
<br />
# voer tariefsoorten en tarieven in<br />
# voer percelen in met artikelen, rechtspersonen en perceeltarieven<br />
# klik op de knop "ingevoerd"<br />
# coordinator loopt het werk na<br />
# coordinator zet gemeentestatus op gecontroleerd<br />
<br />
=== Tarieven ===<br />
Voor elke gemeente zijn reeds de [[Datamodel_OAT-tool#Tariefsoort|tariefsoorten]] en [[Datamodel_OAT-tool#Tarief|tarieven]] ingevoerd. voor elke gemeente zijn er twee soorten tarieven:<br />
<br />
* ongebouwde tarieven (zoals Bouwland of Weiland) kunnen klasse 1 t/m 5 hebben<br />
* gebouwde tarieven (zoals Huizen) kunnen meer dan 5 klassen hebben<br />
<br />
=== Percelen ===<br />
In dit (hoofd)proces kunnen percelen worden ingevoerd, kies de scan waar je mee bezig wilt, waarna een spreadsheet verschijnt waar de percelen ingevoerd kunnen worden. Boven het sheet staan een aantal knoppen (versleepbaar!) met acties voor een perceel. Voor elk perceel vul je normaal gesproken in: {{veld|nr}}, {{veld|art}}, {{veld|grondgebruik}}, {{veld|opp}}, {{veld|aftrek}}, {{veld|bel. inkomen}} (evt. ook {{veld|bel. inkomen gebouwd}}). <br />
<br />
Een {{strong|nieuwe regel kan toegevoegd worden met accessKey-n ({{key_press|Alt|n}} of {{key_press|Alt|Shift|n}}}})<ref>zie ook https://developer.mozilla.org/en-US/docs/Web/HTML/Global_attributes/accesskey</ref>, of met {{oat-tool-knop|'''+'''}}.<br />
<br />
Bovenin tarieven en evt. huisnrs. aan een perceel gekoppeld worden. {{strong|Tarieven koppelen gaat als volgt}}:<br />
<br />
* klik op {{oat-tool-knop|&#9998; Tarieven perc.}}, nu wordt gepoogd een tarief voor in te vullen {{obv}} grondgebruik, oppervlak en de ingevulde belastbare inkomens (zie verderop)<br />
* klik indien nodig op {{oat-tool-knop|'''+'''}}<br />
* kies de juiste klasse<br />
* pas evt. het vooringevulde oppervlak aan<br />
* sla op (voor gebouwd tarief wordt nu oppervlak op 0 gezet)<br />
* bij ongebouwd is de opbrengst een rekensom {{obv}} oppervlak, bij gebouwd een vast bedrag<br />
* is er 1 ongebouwd tarief gekoppeld, dan wijzigt de oppervlakte hiervan mee bij een wijziging van het oppervlak in het perceel. {{opm|dit gedrag kan worden uitgezet met {{oat-tool-knop|syncopp}} }}<br />
<br />
==== logica voorinvullen tarief ====<br />
<br />
* er wordt alleen vooringevuld als er nog geen tarief gekoppeld is<br />
* zoek eerst in tariefverwijzingen, daarna in rechtstreekse tarieven<br />
** voor ongebouwd: is er eerder een tarief gekoppeld voor het grondgebruik, gebruik dat als basis, zoek anders een match van tariefsoort met ingevuld grondgebruik<br />
** voor gebouwd: match {{obv}} ingevuld belastbaar inkomen<br />
* fallback voor ongebouwd: match {{obv}} ingevuld belastbaar inkomen<br />
* er kan altijd afgeweken worden van het voorstel<br />
<br />
==== kleuren en meldingen voor inkomen en tarieven ====<br />
<br />
{| class="wikitable" style="text-align:center"<br />
|-<br />
! kleur !! melding !! betekenis<br />
|-<br />
| <span style="background-color:#ffcc99;padding:3px;">oranje</span> || ||style="text-align:left"| fout met gekoppelde tarieven<br />
|-<br />
| <span style="background-color:#ff9999;padding:3px;">rood</span> || ||style="text-align:left"| fout met inkomen in sheet<br />
|-<br />
| <span style="background-color:#ffcc99;padding:3px;">oranje</span> || &#10003; ||style="text-align:left"| geen tarieven gekoppeld<br />
|-<br />
| <span style="background-color:#ff9999;padding:3px;">rood</span> || &#10003; ||style="text-align:left"| tarieven gekoppeld en inkomen niet ingevuld<br />
|-<br />
| <span style="background-color:#ffcc99;padding:3px;">oranje</span> || &#10003; ||style="text-align:left"| gebouwd tarief niet gekoppeld en inkomen gebouwd ingevuld<br />
|-<br />
| <span style="background-color:#ff9999;padding:3px;">rood</span> || &#10003; ||style="text-align:left"| gebouwde tarieven gekoppeld en gebouwd inkomen niet ingevuld<br />
|-<br />
| <span style="background-color:#ff9999;padding:3px;">rood</span> || &#10003; ||style="text-align:left"| berekend inkomen verschillend van ingevuld inkomen (gebouwd + ongebouwd)<br />
|}<br />
<br />
{{strong|Een 0 in (gebouwd) inkomen betekent 0-tarief en voorkomt meldingen}}<br />
<br />
{{strong|Getallen worden standaard met een punt als scheiding voor duizendtallen weergegeven.}}<br />
<br />
=== Nieuw artikel ===<br />
Een nieuw artikel kan linksboven het sheet worden opgevoerd. Er zijn 4 knoppen voor het toevoegen van een artikel:<br />
# met een persoon als eigenaar<br />
# met een instantie als eigenaar<br />
# met een verwijzing<br />
# zonder rechtspersoon (alleen nieuw artikel)<br />
Ook is er een knop waarmee rechtstreeks naar het artikel genavigeerd kan worden uit het invulvak.<br />
{{strong|Na toevoegen van het artikel verschijnt een scherm om de invoer af te ronden}}: een scherm waarin een eerder ingevoerde persoon of instantie kan worden gekozen of een nieuwe kan worden opgevoerd; of, bij een verwijzing, een scherm waarin het soort verwijzing kan worden gekozen en de persoon waarnaar wordt verwezen. De verschijnende schermen kunnen eventueel worden gesloten. Via het proces Rechtspersonen en artikelen kunnen op uitgebreidere manier rechtspersonen worden gekoppeld.<br />
<br />
=== Tips ===<br />
* de knop links bovenin naast de scans {{oat-tool-knop|&#8862;}} verbergt alles behalve het sheet<br />
* de knoppenbalk bovenin het sheet kan versleept worden<br />
* als scrollen niet werkt probeer pijltjes of sleep de scrollbar<br />
* gebruik {{key_press|Up}} (pijltje omhoog) voor een nieuwe waarde in autocomplete velden ({{veld|artikel}}, {{veld|grondgebruik}})<br />
* een aantal van de functies bovenaan het sheet opereert op een actief perceel<br />
* een perceel wordt actief als je in een cel staat<br />
* de kolommen art en grondgebruik werken met autocomplete, tijdens typen wordt gezocht of het getypte voorkomt (er wordt dus geen "begint met" vergelijking gedaan) in de onderliggende lijst.<br />
* Wijzigingen worden direct opgeslagen in de sheet, je krijgt daar meldingen van<br />
* {{key_press|Ctrl|z}} kan gebruikt worden om wijzigingen ongedaan te maken<br />
* Soms is het nodig het sheet te verversen, dat kan door wisselen van scan en weer terug<br />
<br />
== Rechtspersonen en artikelen ==<br />
<br />
Dit proces is bedoeld voor muteren van [[Rechtspersoon|rechtspersonen]] bij een [[artikel]]. Selecteer een artikel waaraan je de rechsperso(o)n(en) wilt koppelen.<br />
<br />
Het invoerblok voor een rechtspersoon bestaat uit de volgende delen: het bovenste deel stuurt het toevoegen, daaronder een deel voor de rol en het type rechtsperso(o)n(en), daar weer onder de details voor de geselecteerde rechtspersoon.<br />
<br />
Selecteer voordat je een nieuwe rechtspersoon wilt toevoegen eerst of dat een [[persoon]], [[instantie]] of [[verwijzing]] is. Koppelen van personen en instanties verloopt op een standaard wijze via een scherm waarin een bestaande gekozen kan worden, een nieuwe kan worden toegevoegd en een keuze kan worden gekoppeld. Voor instanties is er een dropdown met een aantal ''standaard'' instanties, bij voorkeur wordt daar één van gebruikt.<br />
<br />
Een overzicht van de bijbehorende gegevens: <br />
<br />
* een artikel heeft 1 of meer rechtspersonen<br />
* in een artikel kan aangevinkt worden of er sprake is van ''[[consorten]]''<br />
* een rechtspersoon heeft een bepaalde rol (bijv. <code>eigenaar</code>) t.o.v. zijn artikel<br />
* een rechtspersoon kan een persoon, een instantie of een verwijzing naar een persoon zijn<br />
* een persoonsverwijzing geeft een relatie (bijv. <code>huisvrouw van</code>) aan tot een persoon<br />
* in een persoonsverwijzing kunnen ook de gegevens over de relatie (bijv. de huisvrouw) opgenomen worden<br />
<br />
== Personen en instanties ==<br />
Dit proces geeft een overzicht van personen en instanties met de gekoppelde artikelen. Er kan ook gemuteerd worden, bijvoorbeeld niet gekoppelde personen en instanties verwijderen. <br />
<br />
== Toegang ==<br />
<br />
Een gemeente kan gelocked zijn voor iedereen zonder beheerrol.<br />
<br />
De applicatie werkt met een aantal rollen die bepalen wat iemand mag:<br />
{| class="wikitable"<br />
|-<br />
! rol !! omschrijving<br />
|-<br />
| <code>gast</code> || een gast mag alleen kijken<br />
|-<br />
| <code>provincie</code> || per provincie is een rol nodig om te kunnen muteren<br />
|-<br />
| <code>alleprovincies</code> || iemand met deze rol mag elke provincie muteren<br />
|-<br />
| <code>personen_instanties</code> || iemand met deze rol mag personen en instanties muteren<br />
|-<br />
| <code>tarieven</code> || iemand met deze rol mag tarieven en -soorten bewerken<br />
|-<br />
| <code>coordinator</code> || iemand met deze rol mag reageren op vragen en opmerkingen <br />
|-<br />
| <code>beheer</code> || iemand met deze rol mag alles<br />
|-<br />
| <code>vectorisering</code> || iemand die issues mag toevoegen aan een gecontroleerde gemeente<br />
|}<br />
<br />
=== account gegevens<ref>zie ook: https://techcommunity.microsoft.com/t5/Microsoft-OneDrive-Blog/Introducing-a-new-secure-external-sharing-experience/ba-p/112624/page/3</ref> ===<br />
<br />
* worden na aanvraag (voor/achternaam,provincie,email) ingevoerd door de beheerder<br />
* daarna worden inloggegevens in een tekstbestandje gezet<br />
* het tekstbestandje wordt gedeeld<br />
<br />
* u ontvangt een link<br />
* na klikken daarop wordt wsl. een verificatiecode gevraagd<br />
* deze code komt in de mail na klikken op "Send Code"<br />
* na invullen van de code en verify wordt het textbestand getoond<br />
<br />
== Configureerbaarheid ==<br />
<br />
* Kolommen kunnen in overleg verborgen worden via een instelling op globaal, provinciaal of gemeente niveau.<br />
* De breedte van het sheet kan op globaal, provinciaal of gemeente niveau geconfigureerd worden. <br />
* Het formaat en de locale voor getallen in het sheet kan worden aangepast (standaard <code>nl-NL</code> en <code>0,0.##</code>)<br />
<br />
== Issues ==<br />
<br />
=== basis werkstromen ===<br />
<br />
# stroom zonder publicatie<br />
## vraag/opmerking<br />
## reactie (coördinator)<br />
## verwijderen (plaatser)<br />
# stroom met publicatie<br />
## opmerking<br />
## reactie<br />
## publiceren (coördinator)<br />
<br />
=== kleurgebruik ===<br />
* <span style="background-color:#87cefa;padding:3px;">initieel (blauw)</span>, <span style="background-color:#ffdab9;padding:3px;">beantwoord (oranje)</span>, <span style="background-color:#8fbc8f;padding:3px;">afgehandeld (vaalgroen)</span>, <span style="background-color:#98fb98;padding:3px;">valide (felgroen)</span><br />
* akkoord knop voor coordinatoren: zet "akkoord" in reactie, status op valide, publiceer op true, tekst in finaletekst<br />
<br />
=== werking ===<br />
<br />
* in menu {{menu|kies venster &#9662;}} zit een link naar het issue overzicht<br />
* er kan een issue aan een perceel gekoppeld worden<br />
* hierop kan door een coördinator gereageerd worden<br />
* na inloggen verschijnt een overzicht met de meest recente reacties.<br />
* voor coördinatoren verschijnt een overzicht met meest recente, niet beantwoorde issues<br />
* er is een totaaloverzicht met issues<br />
* afgehandelde issues kunnen verwijderd worden<br />
* een beheerder kan ervoor kiezen om issues te publiceren in de zgn. percelen service<br />
* gepubliceerde issues kunnen niet gewijzigd of verwijderd worden<br />
<br />
== Varianten ==<br />
<br />
In historisch materiaal heb je vaak te maken met variatie in naamgeving. Dit kan worden vastgelegd in varianten.<br />
<br />
* voor de velden {{veld|achternaam}}, {{veld|voornaam}}, {{veld|titel}}, {{veld|woonplaats}}, {{veld|straat}} en {{veld|beroep}} kunnen varianten opgenomen worden<br />
* varianten kunnen via het persoonscherm beheerd worden<br />
* een variant kan gekoppeld worden aan 1 of meer personen<br />
* bij zoeken naar personen zal ook in gekoppelde varianten gezocht worden, waardoor {{vb|Johan}} ook gevonden wordt met {{vb|Jan}} of {{vb|Johannis}}<br />
<br />
Het werken met varianten gaat als volgt:<br />
<br />
* klik op varianten bij een persoon<br />
* zoek een variant via de ''filters''<br />
* koppel de variant aan de persoon<br />
* er kunnen ook nieuwe varianten toegevoegd worden<br />
* na koppelen wordt de variant zichtbaar bij de persoon in de betreffende kolom<br />
<br />
[[Bestand:Image-RWZXI0.png|geen|screenshot met gekoppelde en niet gekoppelde variant]]<br />
<br />
== Werk stoppen en hervatten, onthouden ==<br />
<br />
De applicatie onthoudt, ook na uitloggen:<br />
<br />
* de gemeente waar je het laatst in werkte<br />
* het perceel waar je het laatst in werkte<br />
* het thema<br />
* ingestelde helderheid en contrast in de viewer<br />
<br />
De applicatie onthoudt zolang je ingelogd blijft:<br />
<br />
* sortering, filtering, kolomvolgorde, kolombreedte en paginanummer in tabellen (niet in het sheet)<br />
* de ''toggle'' knop bij het sheet<br />
<br />
== Vragen en problemen ==<br />
<br />
https://jira.socialhistoryservices.org/projects/OAT/summary<br />
<br />
== Gebruik ==<br />
<br />
Een aantal ''panelen'' zijn resizable via rechterkant, onderkant en handle rechtsonder. De meeste panelen zijn ook versleepbaar.<br />
<br />
=== Tabellen ===<br />
<br />
* de bovenste rij bevat meestal titels en filters voor kolommen, '''het ziet er vaak wat uit als een rij met data, maar dat is het niet'''<br />
* '''filters verbergen rijen data!'''<br />
<br />
=== Zoeken en sorteren ===<br />
<br />
* Bovenin tabellen staan zoekvelden, herkenbaar aan een filter (trechtertje) icoon<br />
* Met deze velden wordt hoofdletterongevoelig gezocht naar waarden die de zoekterm bevatten<br />
* Het zoeken start na verlaten van een zoekveld <br />
* Er kunnen wildcards, <code>*</code> en <code>?</code>, gebruikt worden<br />
* Als geen wildcards zijn gebruikt en de zoekwaarde staat niet tussen quotes wordt een * aan begin en eind van de zoekwaarde gezet<br />
* Er kan met <code>></code> en <code><</code> gezocht worden<br />
* Meerdere zoekvelden kunnen tegelijk gebruikt worden<br />
* Er kan op meerdere kolommen tegelijk gesorteerd worden met {{key_press|Ctrl}}<br />
* Er kan een omgekeerd filter-criterium toegepast worden door een <code>!</code> te gebruiken voor de zoekfilter-tekst<br />
* Er kan op een Null-waarde gezocht worden met <code>is null</code>, en op een lege tekst-string met <code>is blank</code><br />
<br />
==== Voorbeelden zoekmogelijkheden ====<br />
; <code>>a</code> : niet ''vanaf b'', maar ''alphanumeriek groter dan a''<br />
; <code>d <=> g</code> : tussen d en g<br />
; <code>!<b</code> : niet kleiner dan b<br />
; <code>!d <=> g</code> : niet tussen d en g<br />
; <code>>=</code> en <code><=</code> : kunnen ook gebruikt, al of niet met ontkenning (<code>!</code>) ervoor<br />
; <code>aa*de</code> : 0 of meer (onbekende) tekens voor de <code>*</code>, zoals "aabbbbbbbde"<br />
; <code>zo?k*heden</code> : 1 (onbekend) teken voor het <code>?</code>, en 0 of meer (onbekende) tekens voor de <code>*</code>, zoals "zoekmogelijkheden", of "zoakbbbbbbbbheden"<br />
; <code>!is blank</code> : is niet leeg<br />
; <code>is null</code> : is zonder waarde<br />
; <code>joh* OR jan*</code> : begint met joh of begint met jan<br />
; <code>* *</code> : bevat een spatie<br />
<br />
=== Tips ===<br />
<br />
* bediening met {{key_press|tab}} en {{key_press|enter}} om muisbewegingen te beperken<br />
* als een button de focus heeft (dit is zichtbaar) kun je {{key_press|enter}} gebruiken<br />
* {{key_press|escape}} sluit dialogen (als de cursor niet op een input veld staat)<br />
* het kan handig zijn om meer browsertabbladen of -vensters te gebruiken. {{opm|de tabs beïnvloeden elkaar (bijv. paginanr in tabel), acties in één tab kunnen gevolgen hebben in andere tabs, bijvoorbeeld wijzigingen zijn pas zichtbaar in andere tabs na verversen}}<br />
* veel ''data panelen'' kunnen verplaatst, geminimaliseerd en vergroot of verkleind worden<br />
* met {{key_press|Ctrl|+}} en {{key_press|Ctrl|-}} (reset met {{key_press|Ctrl|0}}) kan er gezoomed worden.</div>Thomashttps://wiki.hisgis.nl/index.php?title=Tags_-_Kadaster_1832&diff=2952Tags - Kadaster 18322022-12-02T09:34:14Z<p>Thomas: kleine wijzigingen</p>
<hr />
<div>Op deze pagina worden de tags beschreven die gebruikt worden om de percelen van het kadaster van 1832 te 'taggen' (beschrijven). Dit kan worden uitgevoerd met [[ID (editor)|onze online tool iD]].<br />
<br />
== Kadastrale gegevens ==<br />
<br />
{| class="wikitable sortable"<br />
|-<br />
! Veld !! key van de tag !! opmerking<br />
|-<br />
| kadastrale gemeente || <code>kad:gemeente</code> || de kadastrale gemeente waar het perceel onder valt<br />
|-<br />
| sectie || <code>kad:sectie</code> || de kadastrale sectie waar het perceel onder valt<br />
|-<br />
| perceel-nummer || <code>kad:perceelnr</code> || het perceelnummer; in de regel zonder suffix (zoals <code>bis</code>)<br />
|-<br />
| perceel-nummer-toevoeging || <code>kad:perceelnrtvg</code> || de toevoeging (suffix) op het perceelnummer<br />
|-<br />
| kadastraal adres || <code>kad:adres</code> || het volledige kadastrale adres: de aaneenschakeling van de 4 hierboven genoemde velden, met een spatie na de gemeentenaam<br />
|-<br />
| minuutplan || <code>minuutplan</code> || de code van het minuutplan, opgebouwd uit de letter MIN, gevolgd door de vijf-cijferige gemeente-code, de sectie-letter, en het twee-cijferige bladnummer (vb. <code>MIN02087B04</code>)<br />
|-<br />
| kadastraal blad || <code>kad:blad</code> || het onderdeel van de minuutplan-aanduiding hierboven dat het bladnummer van het minuutplan aangeeft (in die gemeente, en in die sectie). Dit zijn de laatste twee cijfers van de minuutplan-code, zonder voorloopnul.<br />
|-<br />
| grondgebruik || <code>oat:soort</code> || het soort grondgebruik dat in de [[OAT|Oorspronkelijk Aanwijzende Tafel]] is vermeld<br />
|}<br />
<br />
== Grondgebruik ==<br />
{| class="wikitable sortable"<br />
|-<br />
! vermelding in de [[OAT]] !! vermelding in [[ID]] !! tag !! opmerking<br />
|-<br />
| bouwland || Landbouwgrond || <code>landuse=farmland</code> ||<br />
|-<br />
| dijk || Bouwterrein || <code>landuse=construction</code> || Over de dijk loopt vaak een pad, getoond door een wat lichtere streep, tag: highway=track<br />
|-<br />
| erf, huis en erf, ... || Woongebied || <code>landuse=residential</code> ||<br />
|-<br />
| tuin, moestuin, tuinland, gaard(en(g)) || Volkstuintjes || <code>landuse=allotments</code> || <br />
|- <br />
| terrein voor vermaak, vermaak, lustplaats, siertuin || Tuin || <code>leisure=garden</code> || Let wel op: ook vijvers en water in een siertuin / buitenplaats worden doorgaans gewoon als lustplaats / vermaak aangeslagen en beschreven in de OAT, hoewel ze op het minuutplan meestal gewoon als water aangegeven zijn.<br />
|-<br />
| bos(ch) || Beheerd bos || <code>landuse=forest</code> || eventueel aangevuld met <code>leaf_type=needle_leafed</code> als het een dennenbos betreft<br />
|-<br />
| boomgaard || Boomgaard || <code>landuse=orchard</code> || ook alle vermeldingen van ''fruitbomen'' vallen hieronder<br />
|-<br />
| erf voor den landbouw || Boerenerf || <code>landuse=farmyard</code> || <br />
|-<br />
| begraafplaats, kerkhof || Begraafplaats || <code>landuse=cemetery</code> || <br />
|-<br />
| duin(en) || Zand || <code>natural=sand</code> || <br />
|-<br />
| bos tot vermaak || Beheerd bos || <code>landuse=forest</code> || <br />
|-<br />
| water || Water || <code>natural=water</code> || <br />
|-<br />
| vogelkooi of eendenkooi || Vogelkooi of Eendenkooi || <code>natural=water + landuse=forest</code> || het water natural=water en het omliggend land landuse=forest +puntlocatie place=locality + name=Vogelkooi of Eendenkooi<br />
|-<br />
|industrieel, nijverheid<br />
|Industriegebied<br />
|<code>landuse=industrial</code><br />
|eventueel aangevuld met het specifieke soort industrie in de name-tag, vb. <code>name=zeepziederij</code><br />
|}<br />
<br />
=== Gras en natte gronden ===<br />
{| class="wikitable sortable"<br />
|-<br />
! vermelding in de [[OAT]] !!colspan="2"| vermelding in [[ID]] en type !! colspan="2"| tag !! opmerking<br />
|-<br />
| weiland, grasland, weide ||colspan="2"| Weide ||colspan="2"| <code>landuse=meadow</code> ||<br />
|-<br />
| weg als weiland ||rowspan='2' colspan="2"| Grasland ||rowspan='2'| <code>landuse=grass</code> || + <code>hgis:opmerking=weg</code> || ook weiland als weg<br />
|-<br />
| bleek(veld), blekerij || + <code>hgis:opmerking=bleek</code> ||<br />
|-<br />
| hooiland ||rowspan="5"| Moeras of drassig gebied || <code>natte weide</code> ||rowspan="5"| <code>natural=wetland</code> || + <code>wetland=wet_meadow</code> || <br />
|-<br />
| moeras || <code>moeras (onbebost)</code> || + <code>wetland=marsh</code> || <br />
|-<br />
| riet(veld), rietland ||rowspan="2"| <code>reedbed</code> ||rowspan="2"| + <code>wetland=reedbed</code> || <br />
|-<br />
| ruigt || Ruigt is bladriet, in de herfst gemaaid riet, waar het blad nog aan zit. (Het weke dak: riet- en strobedekkingen<ref>M. van Hemert, M.W.J. van Rooden, H.Th.D. Dijkstra, RV bijdrage 11, Zeist 1990)</ref><br />
|-<br />
| onland || || || Op de hoger gelegen zandgronden kan de vermelding ''onland'' ook wijzen op duingebied of (natte) heide. In die gevallen kan beter worden gekozen voor taggen met <code>natural=sand</code> of <code>natural=heath</code>. Indien het gebied op het minuutplan blauw is gekleurd om water aan te geven, heeft de tag <code>natural=water</code> de voorkeur.<br />
|-<br />
| water ||colspan="2"| Water || colspan="2" | <code>natural=water</code><br />
|<br />
|}<br />
<br />
=== Varia ===<br />
{| class="wikitable sortable"<br />
|-<br />
! vermelding in de [[OAT]] !! vermelding in [[ID]] !! tag !! opmerking<br />
|-<br />
| botenhelling || Botenhelling || <code>leisure=slipway</code> || <br />
|-<br />
| stort, vuilnisbelt || Stort || <code>landuse=landfill</code> ||<br />
|-<br />
| Menagerie, dierentuin, zoo || Dierentuin || <code>tourism=zoo</code> ||<br />
|-<br />
| kolf(baan) || Sportveld || <code>leisure=pitch</code> + <code>sport=kolf</code> ||<br />
|}<br />
<br />
== Gebouwen ==<br />
<br />
In de regel: <code>building=*</code><br />
<br />
{| class="wikitable sortable"<br />
|-<br />
! vermelding in de [[OAT]] !! vermelding in [[ID]] !! tag <br />
! !! opmerking<br />
|-<br />
| botenhuis, schuithuis || Boothuis || <code>building=boathouse</code><br />
| ||<br />
|-<br />
| droogschuur, drooghuisje || rowspan="3" | Schuur(tje) || rowspan="3" | <code>building=shed</code><br />
|<br />
|<br />
|-<br />
| hooiberg, kapberg <br />
|<br />
|<br />
|-<br />
| schuur, boet(je) <br />
| ||<br />
|-<br />
| huis || Huis || <code>building=house</code> <br />
| || woonfunctie<br />
|-<br />
| kas(t), oranjerie || Broeikas || <code>building=greenhouse</code> <br />
| ||<br />
|-<br />
| koepel, zomerhuis || Bungalow || <code>building=bungalow</code> <br />
| ||<br />
|-<br />
| molen || Windmolen || <code>building=yes</code> + <code>man_made=windmill</code> <br />
| || Alle soorten molens behalve watermolens <br />
|-<br />
| pakhuis || Opslagplaats || <code>building=warehouse</code> <br />
| ||<br />
|-<br />
| stal || Paardenstal || <code>building=stable</code><br />
| ||<br />
|-<br />
| vuurtoren || vuurtoren || <code>building=lighthouse</code><br />
| ||<br />
|-<br />
| wagenhuis, koetshuis || Garage (privéstalling voor voertuigen) || <code>building=garage</code><br />
| ||<br />
|-<br />
| watermolen || Watermolen || <code>building=yes</code> + <code>man_made=watermill</code><br />
| ||aangedreven door een waterrad<br />
|-<br />
| weeshuis, oudemannenhuis || Sociale faciliteit || <code>amenity=social_facility</code><br />
| || eventueel aangevuld met een nadere specificatie als <code>social_facility=*</code>-tag<br />
|-<br />
| werkplaats || rowspan="3" | Industrieel gebouw || rowspan="3" | <code>building=industrial</code><br />
| ||<br />
|-<br />
|zeepziederij<br />
|<br />
|<br />
|-<br />
| fabriek <br />
|<code>industrial=factory</code>|| eventueel aangevuld met name= soort fabriek<br />
|-<br />
| winkel || Handelspand || <code>building=retail</code> + <code>shop=convenience</code> <br />
| || en landuse=retail<br />
|}<br />
<br />
=== Openbare gebouwen ===<br />
<br />
{| class="wikitable sortable"<br />
|-<br />
! vermelding in de [[OAT]] !! vermelding in [[ID]] !! tag !! opmerking<br />
|-<br />
| brandspuithuisje || Voorziening || <code>building=public</code> + <code>amenity=fire_station</code> || Dan type: fire-station<br />
|-<br />
| kerk|| christelijke kerk || <code>building=church</code> + <code>amenity=place_of_worship</code> || eventueel aangevuld met <code>religion=christian</code> en eventueel indien bekend <code>denomination=*</code><br />
|-<br />
| raadhuis, stadhuis || gemeentehuis || <code>building=public</code> + <code>amenity=townhall</code> ||<br />
|-<br />
| rechthuis || Gerechtsgebouw || <code>building=public</code> + <code>amenity=courthouse</code> ||<br />
|-<br />
| school || Schoolgebouw || <code>building=school + amenity=school</code> ||<br />
|-<br />
| sluis || Bouwterrein || <code>landuse=construction</code> || aangevuld met <code>natural=water</code> voor het water gedeelte<br />
|-<br />
| wachthuisje, veldwacht || Politiekantoor || <code>building=public</code> + <code>amenity=police</code> ||<br />
|}<br />
<br />
<br />
{| class="wikitable sortable"<br />
|-<br />
! groep !! vermelding in de [[OAT]] !! vermelding in [[ID]] !! tag !! opmerking<br />
|-<br />
|colspan="2"| fabriek || Industrieel gebouw || <code>building=industrial</code> + <code>industrial=factory</code> || eventueel aangevuld met name= soort fabriek<br />
|-<br />
|colspan="2"| huis || Huis || <code>building=house</code> || woonfunctie<br />
|-<br />
|rowspan="7"| bijgebouw || kas(t), oranjerie || Broeikas || <code>building=greenhouse</code> ||<br />
|-<br />
| koepel, zomerhuis || Bungalow || <code>building=bungalow</code> ||<br />
|-<br />
| pakhuis || Opslagplaats || <code>building=warehouse</code> || het perceel krijgt de tag <code>landuse=commercial</code><br />
|-<br />
| <br />
* schuur(tje)<br />
* boet(je) <br />
* hooiberg, kapberg<br />
* droogschuur, drooghuisje<br />
|| schuur(tje) || <code>building=shed</code> ||<br />
|-<br />
| wagenhuis, koetshuis || Garage (privéstalling voor voertuigen) || <code>building=garage</code> ||<br />
|-<br />
| werkplaats || Industrieel gebouw || <code>building=industrial</code> ||<br />
|-<br />
| stal || Paardenstal || <code>building=stable</code> ||<br />
|-<br />
|rowspan="2"| molen || <br />
* molen (onbepaald type)<br />
* windmolen<br />
|| Windmolen || <code>building=yes</code> + <code>man_made=windmill</code> ||Door wind aangedreven<br />
|-<br />
| watermolen || Watermolen || <code>building=yes</code> + <code>man_made=watermill</code> ||Aangedreven door waterkracht<br />
|-<br />
| rowspan="7" | publiek / openbaar|| brandspuithuisje || Voorziening || <code>building=public</code> + <code>amenity=fire_station</code> || Dan type: fire-station<br />
|-<br />
| school || Schoolgebouw || <code>building=school</code> ||<br />
|-<br />
| rechthuis || Gerechtsgebouw || <code>building=public</code> + <code>amenity=courthouse</code> ||<br />
|-<br />
| sluis || Bouwterrein || <code>landuse=construction</code> || aangevuld met <code>natural=water</code> voor het water gedeelte<br />
|-<br />
| raadhuis, stadhuis || gemeentehuis || <code>building=public</code> + <code>amenity=townhall</code> ||<br />
|-<br />
| wachthuisje, veldwacht || Politiekantoor || <code>building=public</code> + <code>amenity=police</code> ||<br />
|-<br />
| kerk|| christelijke kerk || <code>building=church</code> + <code>amenity=place_of_worship</code> || eventueel aangevuld met <code>religion=christian</code> en eventueel indien bekend <code>denomination=*</code><br />
|-<br />
| voorzieningen || <br />
* armenhuis<br />
* weeshuis<br />
* oudemannenhuis<br />
|| Sociale faciliteit || <code>building=public</code> + <code>amenity=social_facility</code> || evt. aangevuld met een nadere specificatie als <code>social_facility=*</code>-tag;<br />alternatief wordt <code>amenity=social_facility</code> toegevoegd aan het onderliggend perceel<br />
|-<br />
|colspan="2"| winkel || Handelspand || <code>building=retail</code> + <code>shop=convenience</code> || en landuse=retail<br />
|}<br />
<br />
== Wegen ==<br />
<br />
Wegen worden altijd als lijn-element ingetekend en van de tag <code>highway=*</code> voorzien, met keuze voor een specifiek type weg;<br />
<br />
{| class="wikitable sortable"<br />
|-<br />
! tag !! opmerking<br />
|-<br />
| <code>highway=trunk</code> || ''Groote wegen der eerste klasse''; de snelwegen<br />
|-<br />
| <code>highway=primary</code> || ''Groote wegen der tweede klasse''<br />
|-<br />
| <code>highway=secondary</code> || grote, doorgaande straatwegen<br />
|-<br />
| <code>highway=tertiary</code> || belangrijke verbindingswegen tussen plaatsen<br />
|-<br />
| <code>highway=unclassified</code> || reguliere, lokale, wegen, zonder specifiek doorgaande functie. Dit is de grootste groep.<br />
|-<br />
| <code>highway=residential</code> || straten in een stad of dorp waaraan hoofdzakelijk gewoond wordt. Deze straten hebben in de regel een naam.<br />
|-<br />
| <code>highway=path</code> || paden die niet specifiek als perceel zijn afgebakend. Op de minuutplans worden deze met stippellijntjes aangegeven.<br />
|-<br />
| <code>highway=track</code> || percelen die vanuit hun grondgebruik in de [[OAT]] heel duidelijk een weg-functie hebben, of die door hun vorm heel duidelijk als weg fungeerden, maar toch geen deel uitmaken van het (ongenummerde; buiten de percelen vallende) openbare wegennet. Over deze wegen heen wordt een lijn getekend met deze tag.<br />
|-<br />
| <code>highway=footway</code> || steegjes in een stad<br />
|}<br />
<br />
Als een weg een naam heeft, kan deze met de <code>name=</code>-tag toegevoegd worden.<br />
<br />
Het perceel van een weg wordt naast de kadastrale aanduiding (indien aanwezig) nergens mee getagged. De enige uitzondering zijn dijken, kaden, etc. die de tag <code>landuse=construction</code> meekrijgen.<br />
<br />
== Water(lopen) ==<br />
<br />
Het perceel van een waterloop krijgt de tag <code>natural=water</code>. Daarnaast wordt er een [[hart-lijn]] ingetekend over het perceel, met een <code>waterway=*</code>-tag die aangeeft wat voor soort waterloop het betreft;<br />
<br />
{| class="wikitable sortable"<br />
|-<br />
!<br />
! tag <br />
!naam in iD!! opmerking<br />
|-<br />
! rowspan="5" |waterlopen<br />
(lijn)<br />
| <code>waterway=river</code> <br />
|Rivier|| grote rivieren<br />
|-<br />
| <code>waterway=stream</code> <br />
|Beek|| beek, stroompje (en voorheen het standaard-type)<br />
|-<br />
| <code>waterway=canal</code> <br />
|Kanaal|| kanalen<br />
|-<br />
| <code>waterway=ditch</code> <br />
|Sloot|| slootjes<br />
|-<br />
| <code>waterway=drain</code><br />
|Afvoer|| kleine gegraven greppeltjes<br />
|-<br />
! rowspan="3" |waterlichamen<br />
(vlak)<br />
|<code>natural=water</code><br />
|Water<br />
|het standaard-type<br />
|-<br />
|<code>natural=water</code> + <code>water=pond</code><br />
|Vijver<br />
|<br />
|-<br />
|<code>natural=water</code> + <code>water=lake</code><br />
|Meer<br />
|<br />
|}<br />
<br />
== Plaatsen ==<br />
<br />
Plaatsen worden weergegeven met een enkele node, met een <code>name</code>-tag, en een specifiek plaats-type;<br />
{| class="wikitable sortable"<br />
|-<br />
! tag !! opmerking<br />
|-<br />
| <code>place=city</code> || voor de grootste steden<br />
|-<br />
| <code>place=town</code> || voor kleine steden<br />
|-<br />
| <code>place=village</code> || voor de grotere dorpen / plaatsen<br />
|-<br />
| <code>place=hamlet</code> || voor de gehuchtjes<br />
|-<br />
| <code>place=isolated_dwelling</code> || voor een enkel gebouw of terrein (vb buitenplaats)<br />
|-<br />
| <code>place=locality</code> || voor een veldnam aangevuld met name=(naam op de kaart)<br />
|}<br />
<br />
== (Administratieve) Grenzen ==<br />
<br />
Deze moeten worden aangegeven binnen een relatie, met de tags <code>type=boundary</code>, <code>boundary=administrative</code>, aangevuld met een specifieke <code>admin-level</code>-tag.<br />
<br />
== Nog te determineren ==<br />
<br />
; Lijnbaan : dient om touwen te maken.<br />
; Polder : de naam van de polder kan aan een puntlocatie met de tag <code>place=polder</code> gekoppeld worden, hoewel een strategie via een relatie over de percelen van die polder heen wellicht de voorkeur verdient, wellicht in de vorm van een <code>boundary=administrative</code></div>Thomashttps://wiki.hisgis.nl/index.php?title=Tags_-_Kadaster_1832&diff=2934Tags - Kadaster 18322022-10-16T15:52:36Z<p>Thomas: /* Water(lopen) */</p>
<hr />
<div>Op deze pagina worden de tags beschreven die gebruikt worden om de percelen van het kadaster van 1832 te 'taggen' (beschrijven). Dit kan worden uitgevoerd met [[ID (editor)|onze online tool iD]].<br />
<br />
== Kadastrale gegevens ==<br />
<br />
{| class="wikitable sortable"<br />
|-<br />
! Veld !! key van de tag !! opmerking<br />
|-<br />
| kadastrale gemeente || <code>kad:gemeente</code> || de kadastrale gemeente waar het perceel onder valt<br />
|-<br />
| sectie || <code>kad:sectie</code> || de kadastrale sectie waar het perceel onder valt<br />
|-<br />
| perceel-nummer || <code>kad:perceelnr</code> || het perceelnummer; in de regel zonder suffix (zoals <code>bis</code>)<br />
|-<br />
| perceel-nummer-toevoeging || <code>kad:perceelnrtvg</code> || de toevoeging (suffix) op het perceelnummer<br />
|-<br />
| kadastraal adres || <code>kad:adres</code> || het volledige kadastrale adres: de aaneenschakeling van de 4 hierboven genoemde velden, met een spatie na de gemeentenaam<br />
|-<br />
| minuutplan || <code>minuutplan</code> || de code van het minuutplan, opgebouwd uit de letter MIN, gevolgd door de vijf-cijferige gemeente-code, de sectie-letter, en het twee-cijferige bladnummer (vb. <code>MIN02087B04</code>)<br />
|-<br />
| kadastraal blad || <code>kad:blad</code> || het onderdeel van de minuutplan-aanduiding hierboven dat het bladnummer van het minuutplan aangeeft (in die gemeente, en in die sectie). Dit zijn de laatste twee cijfers van de minuutplan-code, zonder voorloopnul.<br />
|-<br />
| grondgebruik || <code>oat:soort</code> || het soort grondgebruik dat in de [[OAT|Oorspronkelijk Aanwijzende Tafel]] is vermeld<br />
|}<br />
<br />
== Grondgebruik ==<br />
{| class="wikitable sortable"<br />
|-<br />
! vermelding in de [[OAT]] !! vermelding in [[ID]] !! tag !! opmerking<br />
|-<br />
| bouwland || Landbouwgrond || <code>landuse=farmland</code> ||<br />
|-<br />
| dijk || Bouwterrein || <code>landuse=construction</code> || Over de dijk loopt vaak een pad, getoond door een wat lichtere streep, tag: highway=track<br />
|-<br />
| erf, huis en erf, ... || Woongebied || <code>landuse=residential</code> ||<br />
|-<br />
| tuin, moestuin, tuinland, gaard(en(g)) || Volkstuintjes || <code>landuse=allotments</code> || <br />
|- <br />
| terrein voor vermaak, vermaak, lustplaats, siertuin || Tuin || <code>leisure=garden</code> || Let wel op: ook vijvers en water in een siertuin / buitenplaats worden doorgaans gewoon als lustplaats / vermaak aangeslagen en beschreven in de OAT, hoewel ze op het minuutplan meestal gewoon als water aangegeven zijn.<br />
|-<br />
| bos(ch) || Beheerd bos || <code>landuse=forest</code> || eventueel aangevuld met <code>leaf_type=needle_leafed</code> als het een dennenbos betreft<br />
|-<br />
| boomgaard || Boomgaard || <code>landuse=orchard</code> || ook alle vermeldingen van ''fruitbomen'' vallen hieronder<br />
|-<br />
| erf voor den landbouw || Boerenerf || <code>landuse=farmyard</code> || <br />
|-<br />
| begraafplaats, kerkhof || Begraafplaats || <code>landuse=cemetery</code> || <br />
|-<br />
| duin(en) || Zand || <code>natural=sand</code> || <br />
|-<br />
| bos tot vermaak || Beheerd bos || <code>landuse=forest</code> || <br />
|-<br />
| water || Water || <code>natural=water</code> || <br />
|-<br />
| vogelkooi of eendenkooi || Vogelkooi of Eendenkooi || <code>natural=water + landuse=forest</code> || het water natural=water en het omliggend land landuse=forest +puntlocatie place=locality + name=Vogelkooi of Eendenkooi<br />
|-<br />
|}<br />
<br />
=== Gras en natte gronden ===<br />
{| class="wikitable sortable"<br />
|-<br />
! vermelding in de [[OAT]] !!colspan="2"| vermelding in [[ID]] en type !! colspan="2"| tag !! opmerking<br />
|-<br />
| weiland, grasland, weide ||colspan="2"| Weide ||colspan="2"| <code>landuse=meadow</code> ||<br />
|-<br />
| weg als weiland ||rowspan='2' colspan="2"| Grasland ||rowspan='2'| <code>landuse=grass</code> || + <code>hgis:opmerking=weg</code> || ook weiland als weg<br />
|-<br />
| bleek(veld), blekerij || + <code>hgis:opmerking=bleek</code> ||<br />
|-<br />
| hooiland ||rowspan="5"| Moeras of drassig gebied || <code>natte weide</code> ||rowspan="5"| <code>natural=wetland</code> || + <code>wetland=wet_meadow</code> || <br />
|-<br />
| moeras || <code>moeras (onbebost)</code> || + <code>wetland=marsh</code> || <br />
|-<br />
| riet(veld), rietland ||rowspan="2"| <code>reedbed</code> ||rowspan="2"| + <code>wetland=reedbed</code> || <br />
|-<br />
| ruigt || Ruigt is bladriet, in de herfst gemaaid riet, waar het blad nog aan zit. (Het weke dak: riet- en strobedekkingen<ref>M. van Hemert, M.W.J. van Rooden, H.Th.D. Dijkstra, RV bijdrage 11, Zeist 1990)</ref><br />
|-<br />
| onland || || || Op de hoger gelegen zandgronden kan de vermelding ''onland'' ook wijzen op duingebied of (natte) heide. In die gevallen kan beter worden gekozen voor taggen met <code>natural=sand</code> of <code>natural=heath</code>. Indien het gebied op het minuutplan blauw is gekleurd om water aan te geven, heeft de tag <code>natural=water</code> de voorkeur.<br />
|-<br />
| water ||colspan="2"| Water || ||colspan="2"| <code>natural=water</code> ||<br />
|-<br />
|}<br />
<br />
=== Varia ===<br />
{| class="wikitable sortable"<br />
|-<br />
! vermelding in de [[OAT]] !! vermelding in [[ID]] !! tag !! opmerking<br />
|-<br />
| botenhelling || Botenhelling || <code>leisure=slipway</code> || <br />
|-<br />
| stort, vuilnisbelt || Stort || <code>landuse=landfill</code> ||<br />
|-<br />
| Menagerie, dierentuin, zoo || Dierentuin || <code>tourism=zoo</code> ||<br />
|-<br />
| kolf(baan) || Sportveld || <code>leisure=pitch</code> + <code>sport=kolf</code> ||<br />
|-<br />
|}<br />
<br />
== Gebouwen ==<br />
<br />
In de regel: <code>building=*</code><br />
<br />
{| class="wikitable sortable"<br />
|-<br />
! vermelding in de [[OAT]] !! vermelding in [[ID]] !! tag !! opmerking<br />
|-<br />
| droogschuur, drooghuisje || Schuur(tje) || <code>building=shed</code><br />
|-<br />
| fabriek || Industrieel gebouw || <code>building=industrial</code> + <code>industrial=factory</code> || eventueel aangevuld met name= soort fabriek<br />
|-<br />
| hooiberg, kapberg || || <code>building=shed</code><br />
|-<br />
| huis || Huis || <code>building=house</code> || woonfunctie<br />
|-<br />
| kas(t), oranjerie || Broeikas || <code>building=greenhouse</code> ||<br />
|-<br />
| koepel, zomerhuis || Bungalow || <code>building=bungalow</code> ||<br />
|-<br />
| molen || Windmolen || <code>building=yes</code> + <code>man_made=windmill</code> || Alle soorten molens behalve watermolens ||<br />
|-<br />
| watermolen || Watermolen || <code>building=yes</code> + <code>man_made=watermill</code> ||<br />
|-<br />
| pakhuis || Opslagplaats || <code>building=warehouse</code> ||<br />
|-<br />
| schuur, boet(je) || schuur(tje) || <code>building=shed</code> ||<br />
|-<br />
| stal || Paardenstal || <code>building=stable</code> ||<br />
|-<br />
| weeshuis, oudemannenhuis || Sociale faciliteit || <code>amenity=social_facility</code> || eventueel aangevuld met een nadere specificatie als <code>social_facility=*</code>-tag<br />
|-<br />
| wagenhuis, koetshuis || Garage (privéstalling voor voertuigen) || <code>building=garage</code> ||<br />
|-<br />
| werkplaats || Industrieel gebouw || <code>building=industrial</code> ||<br />
|-<br />
| winkel || Handelspand || <code>building=retail</code> + <code>shop=convenience</code> || en landuse=retail<br />
|-<br />
| vuurtoren || vuurtoren || <code>building=lighthouse</code> ||<br />
|}<br />
<br />
=== Openbare gebouwen ===<br />
<br />
{| class="wikitable sortable"<br />
|-<br />
! vermelding in de [[OAT]] !! vermelding in [[ID]] !! tag !! opmerking<br />
|-<br />
| brandspuithuisje || Voorziening || <code>building=public</code> + <code>amenity=fire_station</code> || Dan type: fire-station<br />
|-<br />
| school || Schoolgebouw || <code>building=school + amenity=school</code> ||<br />
|-<br />
| rechthuis || Gerechtsgebouw || <code>building=public</code> + <code>amenity=courthouse</code> ||<br />
|-<br />
| sluis || Bouwterrein || <code>landuse=construction</code> || aangevuld met <code>natural=water</code> voor het water gedeelte<br />
|-<br />
| raadhuis, stadhuis || gemeentehuis || <code>building=public</code> + <code>amenity=townhall</code> ||<br />
|-<br />
| wachthuisje, veldwacht || Politiekantoor || <code>building=public</code> + <code>amenity=police</code> ||<br />
|-<br />
| kerk|| christelijke kerk || <code>building=church</code> + <code>amenity=place_of_worship</code> || eventueel aangevuld met <code>religion=christian</code> en eventueel indien bekend <code>denomination=*</code><br />
|-<br />
|}<br />
<br />
<br />
{| class="wikitable sortable"<br />
|-<br />
! groep !! vermelding in de [[OAT]] !! vermelding in [[ID]] !! tag !! opmerking<br />
|-<br />
|colspan="2"| fabriek || Industrieel gebouw || <code>building=industrial</code> + <code>industrial=factory</code> || eventueel aangevuld met name= soort fabriek<br />
|-<br />
|colspan="2"| huis || Huis || <code>building=house</code> || woonfunctie<br />
|-<br />
|rowspan="7"| bijgebouw || kas(t), oranjerie || Broeikas || <code>building=greenhouse</code> ||<br />
|-<br />
| koepel, zomerhuis || Bungalow || <code>building=bungalow</code> ||<br />
|-<br />
| pakhuis || Opslagplaats || <code>building=warehouse</code> || het perceel krijgt de tag <code>landuse=commercial</code><br />
|-<br />
| <br />
* schuur(tje)<br />
* boet(je) <br />
* hooiberg, kapberg<br />
* droogschuur, drooghuisje<br />
|| schuur(tje) || <code>building=shed</code> ||<br />
|-<br />
| wagenhuis, koetshuis || Garage (privéstalling voor voertuigen) || <code>building=garage</code> ||<br />
|-<br />
| werkplaats || Industrieel gebouw || <code>building=industrial</code> ||<br />
|-<br />
| stal || Paardenstal || <code>building=stable</code> ||<br />
|-<br />
|rowspan="2"| molen || <br />
* molen (onbepaald type)<br />
* windmolen<br />
|| Windmolen || <code>building=yes</code> + <code>man_made=windmill</code> ||<br />
|-<br />
| watermolen || Watermolen || <code>building=yes</code> + <code>man_made=watermill</code> ||<br />
|-<br />
| voorzieningen || <br />
* armenhuis<br />
* weeshuis<br />
* oudemannenhuis<br />
|| Sociale faciliteit || <code>building=public</code> + <code>amenity=social_facility</code> || evt. aangevuld met een nadere specificatie als <code>social_facility=*</code>-tag;<br />alternatief wordt <code>amenity=social_facility</code> toegevoegd aan het onderliggend perceel<br />
|-<br />
|colspan="2"| winkel || Handelspand || <code>building=retail</code> + <code>shop=convenience</code> || en landuse=retail<br />
|-<br />
|rowspan="7"| publiek / openbaar|| brandspuithuisje || Voorziening || <code>building=public</code> + <code>amenity=fire_station</code> || Dan type: fire-station<br />
|-<br />
| school || Schoolgebouw || <code>building=school</code> ||<br />
|-<br />
| rechthuis || Gerechtsgebouw || <code>building=public</code> + <code>amenity=courthouse</code> ||<br />
|-<br />
| sluis || Bouwterrein || <code>landuse=construction</code> || aangevuld met <code>natural=water</code> voor het water gedeelte<br />
|-<br />
| raadhuis, stadhuis || gemeentehuis || <code>building=public</code> + <code>amenity=townhall</code> ||<br />
|-<br />
| wachthuisje, veldwacht || Politiekantoor || <code>building=public</code> + <code>amenity=police</code> ||<br />
|-<br />
| kerk|| christelijke kerk || <code>building=church</code> + <code>amenity=place_of_worship</code> || eventueel aangevuld met <code>religion=christian</code> en eventueel indien bekend <code>denomination=*</code><br />
|-<br />
|}<br />
<br />
== Wegen ==<br />
<br />
Wegen worden altijd als lijn-element ingetekend en van de tag <code>highway=*</code> voorzien, met keuze voor een specifiek type weg;<br />
<br />
{| class="wikitable sortable"<br />
|-<br />
! tag !! opmerking<br />
|-<br />
| <code>highway=trunk</code> || ''Groote wegen der eerste klasse''; de snelwegen<br />
|-<br />
| <code>highway=primary</code> || ''Groote wegen der tweede klasse''<br />
|-<br />
| <code>highway=secondary</code> || grote, doorgaande straatwegen<br />
|-<br />
| <code>highway=tertiary</code> || belangrijke verbindingswegen tussen plaatsen<br />
|-<br />
| <code>highway=unclassified</code> || reguliere, lokale, wegen, zonder specifiek doorgaande functie. Dit is de grootste groep.<br />
|-<br />
| <code>highway=residential</code> || straten in een stad of dorp waaraan hoofdzakelijk gewoond wordt. Deze straten hebben in de regel een naam.<br />
|-<br />
| <code>highway=path</code> || paden die niet specifiek als perceel zijn afgebakend. Op de minuutplans worden deze met stippellijntjes aangegeven.<br />
|-<br />
| <code>highway=track</code> || percelen die vanuit hun grondgebruik in de [[OAT]] heel duidelijk een weg-functie hebben, of die door hun vorm heel duidelijk als weg fungeerden, maar toch geen deel uitmaken van het (ongenummerde; buiten de percelen vallende) openbare wegennet. Over deze wegen heen wordt een lijn getekend met deze tag.<br />
|-<br />
| <code>highway=footway</code> || steegjes in een stad<br />
|-<br />
|}<br />
<br />
Als een weg een naam heeft, kan deze met de <code>name=</code>-tag toegevoegd worden.<br />
<br />
Het perceel van een weg wordt naast de kadastrale aanduiding (indien aanwezig) nergens mee getagged. De enige uitzondering zijn dijken, kaden, etc. die de tag <code>landuse=construction</code> meekrijgen.<br />
<br />
== Water(lopen) ==<br />
<br />
Het perceel van een waterloop krijgt de tag <code>natural=water</code>. Daarnaast wordt er een [[hart-lijn]] ingetekend over het perceel, met een <code>waterway=*</code>-tag die aangeeft wat voor soort waterloop het betreft;<br />
<br />
{| class="wikitable sortable"<br />
|-<br />
!<br />
! tag <br />
!naam in iD!! opmerking<br />
|-<br />
! rowspan="5" |waterlopen<br />
(lijn)<br />
| <code>waterway=river</code> <br />
|Rivier|| grote rivieren<br />
|-<br />
| <code>waterway=stream</code> <br />
|Beek|| beek, stroompje (en voorheen het standaard-type)<br />
|-<br />
| <code>waterway=canal</code> <br />
|Kanaal|| kanalen<br />
|-<br />
| <code>waterway=ditch</code> <br />
|Sloot|| slootjes<br />
|-<br />
| <code>waterway=drain</code><br />
|Afvoer|| kleine gegraven greppeltjes<br />
|-<br />
! rowspan="3" |waterlichamen<br />
(vlak)<br />
|<code>natural=water</code><br />
|Water<br />
|het standaard-type<br />
|-<br />
|<code>natural=water</code> + <code>water=pond</code><br />
|Vijver<br />
|<br />
|-<br />
|<code>natural=water</code> + <code>water=lake</code><br />
|Meer<br />
|<br />
|}<br />
<br />
== Plaatsen ==<br />
<br />
Plaatsen worden weergegeven met een enkele node, met een <code>name</code>-tag, en een specifiek plaats-type;<br />
{| class="wikitable sortable"<br />
|-<br />
! tag !! opmerking<br />
|-<br />
| <code>place=city</code> || voor de grootste steden<br />
|-<br />
| <code>place=town</code> || voor kleine steden<br />
|-<br />
| <code>place=village</code> || voor de grotere dorpen / plaatsen<br />
|-<br />
| <code>place=hamlet</code> || voor de gehuchtjes<br />
|-<br />
| <code>place=isolated_dwelling</code> || voor een enkel gebouw of terrein (vb buitenplaats)<br />
|-<br />
| <code>place=locality</code> || voor een veldnam aangevuld met name=(naam op de kaart)<br />
|-<br />
|}<br />
<br />
== (Administratieve) Grenzen ==<br />
<br />
Deze moeten worden aangegeven binnen een relatie, met de tags <code>type=boundary</code>, <code>boundary=administrative</code>, aangevuld met een specifieke <code>admin-level</code>-tag.<br />
<br />
== Nog te determineren ==<br />
<br />
; Lijnbaan : dient om touwen te maken.<br />
; Polder : de naam van de polder kan aan een puntlocatie met de tag <code>place=polder</code> gekoppeld worden, hoewel een strategie via een relatie over de percelen van die polder heen wellicht de voorkeur verdient, wellicht in de vorm van een <code>boundary=administrative</code></div>Thomashttps://wiki.hisgis.nl/index.php?title=Engelen_van_der_Veen&diff=2933Engelen van der Veen2022-10-16T07:22:31Z<p>Thomas: </p>
<hr />
<div>== Drostambt Twente ==<br />
<br />
Het drostambt van Twente bestond uit de landgerichten of richterambten<ref>De benaming schout was in Twente niet gebruikelijk.</ref><br />
* Kedingen,<br />
* Oostmarsum,<br />
* Oldenzaal,<br />
* Enschede,<br />
* Delden,<br />
* Borne,<br />
* Haaksbergen en<br />
* Diepenheim, welke beide laatste ook wel drostambten worden genoemd,<br />
* en de heerlijkheid Almeloo.<br />
<br />
In tegenstelling met Salland en Vollenhove, waar de stichting eener nieuwe parochie gewoonlijk gepaard ging met of gevolgd werd door de oprichting van een nieuw schoutambt, is in Twente het aantal richterambten constant gebleven<ref>Eene uitzondering vormt Friezenveen, dat als parochie van Almeloo afgescheiden tevens een afzonderlijk richterambt is geworden.</ref>. Vele richterambten bestonden dan ook uit meerdere parochies. Zoo bestond Kedingen uit de parochies Markelo, Rijsen, Goor en Wierden, waarbij na de hervorming nog Enter is gekomen; Ootmarsum uit de parochies Ootmarsum, Denekamp en Tubbergen. De grenzen der parochies vallen niet steeds met die der gerichten samen.<br />
<br />
=== Gericht Kedingen ===<br />
Het gericht Kedingen bestond uit de marken<br />
<br />
* Rijsen, identiek met het stadsgebied van Rijsen,<br />
* Wierden en Hooge Heksel,<br />
* Notter en Zunam<br />
* Rektum,<br />
* Enter,<br />
* IJpeloo en<br />
* Elzen,<br />
<br />
die de parochie Rijsen vormden met eene dochterkerk te Wierden,<br />
<br />
* Goor, waarin de stad Goor, de parochie Goor vormende,<br />
* Stokkum en Herike en<br />
* Markeloo,<br />
<br />
die te samen de parochie Markeloo uitmaakten.<br />
{| class="wikitable"<br />
|+<br />
!<br />
!<br />
!Verdeeling<br />
!Grenzen<br />
|-<br />
!Rijsen<br />
|Markeboeken van Rijsen heb ik niet gevonden en vermoedelijk hebben zij ook nimmer bestaan<ref name=":0">De burgemeester van Rijsen schreef 1 Februari 1858 aan Gedeputeerde Staten, dat in Rijsen "''geene marken noch markenregisters aanwezig zijn''".</ref>. Marke en stadsgebied dekten elkander<ref name=":1">Charter O. R. en G. van 1478 "''Oesterhoff und Nijehoff in den wigbolde ende marke van Ryssen''".</ref>, zoodat de markeaangelegenheden langzamerhand geheel door de stad werden behandeld. In het stadrecht komen dan ook meerdere bepalingen omtrent de marke voor.<br />
In de marke van Rijsen was om de oude parochiekerk eene nederzetting ontstaan. Deze kreeg in 1243 stadrecht<ref name=":2">Stadregt van Rijssen, blz. VI.</ref>. De burgers der stad bezaten als ingezetenen der marke daarin gebruiksrechten. Het stadsbestuur matigde zich echter steeds meer gezag over de marke aan en hoewel de magistraat in 1520 in het ongelijk werd gesteld<ref name=":3">Bijdragen Geschiedenis Overijssel IV<sup>e</sup> stuk, blz. 125 en vlg.</ref>, ging hij daarmede door<ref name=":4">Zie klachten van de erfenamen in 1618, 1633, 1635 en 1639. Toen de richter van Kedingen de erfgenamen met den sterken arm wilde steunen, ontmoette hij gewapend verzet van het stadsbestuur.</ref>, zoodat de marke ten slotte geheel in de stad is opgegaan. Het aantal waren vond ik nergens vermeld. Evenmin trof ik eenen markerichter aan.<br />
|Daar door het aannemen van nieuwe burgers het aantal gebruikers der markegronden steeds grooter werd, schijnt evenals in Zwolle oudtijds eene verdeeling tusschen gewaarden en ongewaarden tot stand te zijn gekomen. Het voor de ongewaarde burgers bestemde deel was de z.g. Mors. Overigens is omtrent de verdeeling weinig bekend. De stad heeft geleidelijk gronden verkocht o.a. omstreeks 1844 het Rijsensche veen<ref name=":5">O. R. en G. Verzamling van Dooninck N°. 105. In 1837 was een stuk veengrond onder de burgers verdeeld.</ref>.<br />
|De marke van Rijsen werd begrensd door de marken Holten, Elzen, Enter, Rektum, Notter en Zuna en Noetsele. In deze volgorde komen zij voor in een lakegang van 1515<ref name=":6">O. R. en G. V. en M. 22<sup>e</sup> stuk blz. 114.</ref>. Als grenzen kon ik de tegenwoordige gemeentegrenzen overnemen.<br />
|-<br />
!Wierden en Hooge Heksel<br />
|De marke van Wierden en Hooge Heksel bestond uit de buurschappen Hooge Heksel, Loo en Hurene en het om de kerk ontsane dorp Wierden of Wederden. In het dorp woonden een 40-tal gewaarde kotters. Markeboeken heb ik niet kunnen opsporen, wel enkele losse stukken<ref name=":7">R. A. O. portefeuille N°. 4600/30.</ref>. Het aantal waren is onbekend. Erfmarkerichter was sedert 1656 de heer van Almeloo<ref name=":8">19 Februarij 1656 keurden de Staten de overdracht van het erfmarkerichterschap door Sweder van Langen aan den heer van Almeloo goed. (R. en S. op dien datum).</ref>. Aan welke hoeve het recht oorspronkelijk verbonden is geweest, bleek mij niet.<br />
|Het op 10 October en 30 November 1840 vastgestelde verdeelingsplan werd bij K. B. van 16 November 1841 N°. 66 goedgekeurd. Het betrof ruim 3432 H.A. Een ware ontving 5, een woonhuis 1 en iedere 5 gulden grondbelasting eveneens 1 aandeel. De erfmarkerichter kreeg 3 aandeelen als schadeloosstelling.<br />
|Aan alle zijden door uitgestrekte venen en wildernissen omringd, zijn de grenzen langs onzeker geweest. Grensgeschillen, in het bijzonder met Notter en Zuna en met Almeloo, waren dan ook aan de orde van den dag. Toen de grenzen vrijwel vaststonden, werd de marke begrensd door de marken Daarle, Friezenveen, Almeloo, IJpeloo, Rektum, Notter en Zuna, Hellendoorn, Hulzen en Dam. De grens met Notter en Zuna en Rektum is bij benadering aangegeven. Die met IJpeloo is overgenomen van eene kaart dier marke. Overigens kon ik de tegenwoordige gemeentegrens nemen, behalve tegen Daarle, waar blijkens kaarten dier marke de grens niet met de gemeentegrens samen viel.<br />
|-<br />
!Notter en zuna<br />
|Deze marke bestond uit twee buurschappen, Notter aan de oostzijde en Zuna aan de westzijde van de Regge. Het erfmarkerichtersschap was verbonden aan de hoeve Wolterink,<ref>Markeboeken, loopende van 1605-1849, R. A. O. N°. 4558-4561. Een ander exemplaar, loopende van 1605-1709, in het bezit van Mevrouw ter Horst te Rijsen.</ref> eene bezitting van het huis Grimbergen, gelegen bij het veer over de Regge. Naast den eigenaar van Wolterink was er nog een tweede erfmarkerichter, doch ik heb niet kunnen nagaan aan welke hoeve dit recht verbonden was. Was het eene hoeve in Zuna, dan ligt de gevolgtrekking voor de hand, dat Notter en Zuna twee zelfstandige marken zijn geweest, die zich om de eene of andere reden hebben vereenigd. Behalve Grimbergen lagen in de marke nog de hoven Eversberg, Zuna of Zudena en Luchteren of Lochteren<ref>Misschien het Luchtere, dat in oorkonden van 1139 en 1150 voorkomt. (Lindeborn blz. 69).</ref>.<br />
De marke bestond in 1824 uit 31¼ ware, verdeeld over 58 hoeven. Het dubbele markerichterschap eindigde in 1845 doordat beide rechten in hangen van één persoon kwamen.<br />
|Sedert 1823 was de verdeeling geregeld aan de orde. Een verdeelingsplan kon echter niet worden vastgesteld, zoolang de geschillen met Noetsele over de twistvelden niet waren opgelost. Toen dit was geschied<ref>Zie hiervoor onder Noetsele.</ref>, werd 10 Juli 1844 een verdeelingsplan opgesteld, dat bij K. B. van 11 November 1844 N°. 58 werd goedgekeurd. De verdeeling was in 1849 geeindigd. Zij betrof 1604 H.A.<br />
|De marke van Notter en Zuna werd begrens door de marken Wierden en Hooge Heksel, Rektum, Rijsen, Noetsele en Hellendoorn. De grens met Wierden en Hooge Heksel is bij benadering aangegeven. Tegen de andere marken nam ik de tegenwoordige gemeentegrens<ref>Eene kaart der marke, in 1706 door den landmeter Meetsma vervaardigd, is in het bezit van Mevrouw ter Horst te Rijsen. Op het R. A. O. is eene in 1669 vervaardigde kaart van het Notterveen aanwezig.</ref>. Over de grens met Noetsele zie men het daar medegedeelde.<br />
|-<br />
!Rektum<br />
|Blijkens de markeboeken<ref>Markeboeken, loopende van 1550-1847, R. A. O. N°. 4581 en 4582. In het huisarchief Rechteren een markeboek van 1572-1740.</ref> bestond Rektum uit 10 hoeven met 8¾ ware. Bij de verdeeling waren en 11 hoeven met 9½ ware. Het erfmarkerichterschap was in de 18<sup>e</sup> eeuw verbonden aan het erf Mokkelenkate, welks eigenaar het recht in 1826 aan de gezamelijke erfgenamen overdroeg. Oudtijds heeft het recht ongetwijfeld behoord tot den hof te Rectum, waartoe in 1297 ook de Mokkelenkate behoorde<ref>Bijdragen Geschiedenis Overijssel, deel VI, blz 124: "curiam in Rotman (Rectum) et casam dictam Makelinckkote ibidem sitam".</ref>.<br />
|Een in 1841 vastgesteld verdeelingsplan is niet uitgevoerd. Een nieuw plan werd 20 Juli 1846 aangenomen en bij K. B. van 22 September d. a. v. N°. 80 goedgekeurd. Het betrof 258 H.A.<br />
|De marke van Rektum werd begrensd door de marken Rijsen, Notter en Zuna, Wierden en Hooge Heksel, IJpeloo en Enter. Behalve tegen Rijsen, waar ik de gemeentegrens kon nemen en tegen IJpeloo, waar ik gebruik kon maken van eene kaart dier marke, zijn de grenzen bij benadering aangegeven.<br />
|-<br />
!Enter<br />
|Onder de bezittingen van Diepenheim in 1188 komt voor „''una warandia in nemore Enthere''”<ref>Racer. O. G. deel VII, blz. 65.</ref>. Blijkens de markeboeken<ref>Markeboeken R. A. O. N°. 4508-4511, loopende van 1660-1857. N°. 4512 bevat de notulen der verdeelingscommissie, N<sup>os</sup> 4513-4515 losse stukken.</ref> waren er in 1750 29½ ware, doch over een zeer groot aantal hoeven versnipperd. Naast deze gewaarde hoeven bestonden een groot aantal huizen met uitdriften. Deze talrijke bevolking heeft aanleiding gegeven tot het stichten eener kerk in het laatst der 17<sup>e</sup> eeuw. De kerk werd door de marke onderhouden. De markerichter werd in de 17<sup>e</sup> eeuw en daarna gekozen<ref>Vermoedelijk was in oude tijden de eigenaar van den hof te Enter erfmarkerichter. De hof wordt genoemd in 1296 (Racer. O. G. deel VII, blz. 85: „curtis dicta Tenthere”. Men leze: „curtis dicta t'Enthere”).</ref>.<br />
|Voor 1853 waren in Enter reeds gronden verdeeld, daar de rekening van Twente van 1533 er eenen voorslag kent. 16 December 1852 werd een verdeelingsplan vastgesteld, dat bij K.B. van 7 Maarten 1853 N°. 40 werd goedgekeurd. Eene ware kreeg 2 aandeelen, een uitdrift ½, een huis 1 en iedere ƒ 1.25 grondbelasting ¼ aandeel. De scheidingsacte van 14 Augustus 1857 bevat dan ook niet minder dan 1085 perceelen. De markegronden besloegen 927 H.A.<br />
|De marke van Enter werd begrensd door de marken Elzen, Rijsen, Rektum, IJpeloo, Zenderen en Borderbroek, Delden en Kotwijk en Weddehoem. De grens met Rektum is bij benadering aangegeven, die tegen IJpeloo is overgenomen van eene kaart dier marke. Tegen de overige marken nam ik de tegenwoordige gemeentegrens.<br />
|-<br />
!IJpeloo<br />
|In 1460 worden de hoeven Coehorst, Luttike Coehorst en Assing omschreven als gelegen in IJpeloo en Enter<ref>T. R. R. deel D. blz. 109.</ref>. In 1492 treden de buren van Enter en IJpeloo gezamelijk op in een proces<ref>T.R.R. deel D, blz. 576.</ref>; in 1497 worden Enter en IJpeloo eene buurschap genoemd<ref>T. R. R. deel E. blz. 57.</ref>. In de verschillende stukken worden de hoeven Keurst, Enteler, Heukers, Horst, Zelhorst, Groote- en Kleine- Wolthuis, Veltuis, Mekenkamp, Beverdam, Koedijk, Voorbroek en Bolenhuis genoemd onder Enter, terwijl zij in IJpeloo liggen. Hieruit volgt, dat IJpeloo aanvankelijk een deel van Enter is geweest en zich later als zelfstandige marke heeft afgescheiden<ref>Het tijdstip der afscheiding is niet bekend. Het ligt tusschen 1497 en 1660, in welk jaar de markeboeken van Enter beginnen.</ref>.<br />
Blijkens enkele bewaard gebleven stukken<ref>R. A. O. Verzameling Dikkers. Uit deze stukken blijkt, dat in 1805 de markeboeken reeds verdwenen waren.</ref> was de eigenaar van den hof te IJpeloo erfmarkerichter, doch dit recht was te niet gegaan doordat de hof in perceelen was verkocht. In 1805 en 1806 fungeerde de landrentmeester van Twente als markerichter, omdat het domein de grootste erfgenaam was. Na 1810 werd de markerichter gekozen. Het aantal waren is niet bekend.<br />
|1 Mei 1863 werd een verdeelingsplan vastgesteld, dat bij K.B. van 28 October 1863 N°. 59 werd goedgekeurd. De verdeeling vond plaats naar de woonhuizen en den aanslag in de grondbelasting.<br />
|De marke van IJpeloo werd begrensd door de marken Wierden en Hooge Heksel, Almeloo, Zenderen en Borderbroek, Enter en Rektum. Ik heb de grenzen overgenomen van eene kaart der marke, in verband met de verdeeling vervaardigd<ref>Aanwezig in de Provinciale bibliotheek te Zwolle.</ref>.<br />
|-<br />
!Elzen<br />
|Elzen, waar in 1252 het klooster ter Hunnepe bezittingen verkreeg<ref>T. R. R. deel A, blz. 12. „Elsne, kerspel Risne”.</ref>, bestond in 1619 uit 32 hoeven met 30½ ware en 8 katersteden. Blijkens de markeboeken<ref>Markeboeken, loopende van 1549-1856, R. A. O. N°. 4507 en 4508.</ref> werd de markerichter jaarlijks gekozen.<br />
|In 1619 werd een veen onder de gewaarden en ongewaarden verdeeld. 18 Januari en 15 November 1843 werd een verdeelingsplan vastgesteld, dat bij K.B. van 13 Februari 1844 N°. 67 werd goedgekeurd. Het plan betrof ongeveer 1400 H.A.; de scheidingsacte werd 16 Juli 1852 verleden<ref>De verdeelingsacte in R. A. O. N°. 4508.</ref>.<br />
|De marke van Elzen werd begrensd door de marken Holten, Rijsen, Enter, Kotwijk en Weddehoen, Goor, Stokkum en Herike en Markeloo. Tegen Stokkum en Markeloo zijn de grenzen bij benadering aangegeven, tegen de andere marken kon ik de tegenwoordige gemeentegrens overnemen.<br />
|-<br />
!Goor<br />
|<br />
|<br />
|<br />
|}</div>Thomashttps://wiki.hisgis.nl/index.php?title=Engelen_van_der_Veen&diff=2932Engelen van der Veen2022-10-16T06:59:29Z<p>Thomas: </p>
<hr />
<div>== Drostambt Twente ==<br />
<br />
Het drostambt van Twente bestond uit de landgerichten of richterambten<ref>De benaming schout was in Twente niet gebruikelijk.</ref><br />
* Kedingen,<br />
* Oostmarsum,<br />
* Oldenzaal,<br />
* Enschede,<br />
* Delden,<br />
* Borne,<br />
* Haaksbergen en<br />
* Diepenheim, welke beide laatste ook wel drostambten worden genoemd,<br />
* en de heerlijkheid Almeloo.<br />
<br />
In tegenstelling met Salland en Vollenhove, waar de stichting eener nieuwe parochie gewoonlijk gepaard ging met of gevolgd werd door de oprichting van een nieuw schoutambt, is in Twente het aantal richterambten constant gebleven<ref>Eene uitzondering vormt Friezenveen, dat als parochie van Almeloo afgescheiden tevens een afzonderlijk richterambt is geworden.</ref>. Vele richterambten bestonden dan ook uit meerdere parochies. Zoo bestond Kedingen uit de parochies Markelo, Rijsen, Goor en Wierden, waarbij na de hervorming nog Enter is gekomen; Ootmarsum uit de parochies Ootmarsum, Denekamp en Tubbergen. De grenzen der parochies vallen niet steeds met die der gerichten samen.<br />
<br />
=== Gericht Kedingen ===<br />
Het gericht Kedingen bestond uit de marken<br />
<br />
* Rijsen, identiek met het stadsgebied van Rijsen,<br />
* Wierden en Hooge Heksel,<br />
* Notter en Zunam<br />
* Rektum,<br />
* Enter,<br />
* IJpeloo en<br />
* Elzen,<br />
<br />
die de parochie Rijsen vormden met eene dochterkerk te Wierden,<br />
<br />
* Goor, waarin de stad Goor, de parochie Goor vormende,<br />
* Stokkum en Herike en<br />
* Markeloo,<br />
<br />
die te samen de parochie Markeloo uitmaakten.<br />
{| class="wikitable"<br />
|+<br />
!<br />
!<br />
!Verdeeling<br />
!Grenzen<br />
|-<br />
!Rijsen<br />
|Markeboeken van Rijsen heb ik niet gevonden en vermoedelijk hebben zij ook nimmer bestaan<ref name=":0">De burgemeester van Rijsen schreef 1 Februari 1858 aan Gedeputeerde Staten, dat in Rijsen "''geene marken noch markenregisters aanwezig zijn''".</ref>. Marke en stadsgebied dekten elkander<ref name=":1">Charter O. R. en G. van 1478 "''Oesterhoff und Nijehoff in den wigbolde ende marke van Ryssen''".</ref>, zoodat de markeaangelegenheden langzamerhand geheel door de stad werden behandeld. In het stadrecht komen dan ook meerdere bepalingen omtrent de marke voor.<br />
In de marke van Rijsen was om de oude parochiekerk eene nederzetting ontstaan. Deze kreeg in 1243 stadrecht<ref name=":2">Stadregt van Rijssen, blz. VI.</ref>. De burgers der stad bezaten als ingezetenen der marke daarin gebruiksrechten. Het stadsbestuur matigde zich echter steeds meer gezag over de marke aan en hoewel de magistraat in 1520 in het ongelijk werd gesteld<ref name=":3">Bijdragen Geschiedenis Overijssel IV<sup>e</sup> stuk, blz. 125 en vlg.</ref>, ging hij daarmede door<ref name=":4">Zie klachten van de erfenamen in 1618, 1633, 1635 en 1639. Toen de richter van Kedingen de erfgenamen met den sterken arm wilde steunen, ontmoette hij gewapend verzet van het stadsbestuur.</ref>, zoodat de marke ten slotte geheel in de stad is opgegaan. Het aantal waren vond ik nergens vermeld. Evenmin trof ik eenen markerichter aan.<br />
|Daar door het aannemen van nieuwe burgers het aantal gebruikers der markegronden steeds grooter werd, schijnt evenals in Zwolle oudtijds eene verdeeling tusschen gewaarden en ongewaarden tot stand te zijn gekomen. Het voor de ongewaarde burgers bestemde deel was de z.g. Mors. Overigens is omtrent de verdeeling weinig bekend. De stad heeft geleidelijk gronden verkocht o.a. omstreeks 1844 het Rijsensche veen<ref name=":5">O. R. en G. Verzamling van Dooninck N°. 105. In 1837 was een stuk veengrond onder de burgers verdeeld.</ref>.<br />
|De marke van Rijsen werd begrensd door de marken Holten, Elzen, Enter, Rektum, Notter en Zuna en Noetsele. In deze volgorde komen zij voor in een lakegang van 1515<ref name=":6">O. R. en G. V. en M. 22<sup>e</sup> stuk blz. 114.</ref>. Als grenzen kon ik de tegenwoordige gemeentegrenzen overnemen.<br />
|-<br />
!Wierden en Hooge Heksel<br />
|De marke van Wierden en Hooge Heksel bestond uit de buurschappen Hooge Heksel, Loo en Hurene en het om de kerk ontsane dorp Wierden of Wederden. In het dorp woonden een 40-tal gewaarde kotters. Markeboeken heb ik niet kunnen opsporen, wel enkele losse stukken<ref name=":7">R. A. O. portefeuille N°. 4600/30.</ref>. Het aantal waren is onbekend. Erfmarkerichter was sedert 1656 de heer van Almeloo<ref name=":8">19 Februarij 1656 keurden de Staten de overdracht van het erfmarkerichterschap door Sweder van Langen aan den heer van Almeloo goed. (R. en S. op dien datum).</ref>. Aan welke hoeve het recht oorspronkelijk verbonden is geweest, bleek mij niet.<br />
|Het op 10 October en 30 November 1840 vastgestelde verdeelingsplan werd bij K. B. van 16 November 1841 N°. 66 goedgekeurd. Het betrof ruim 3432 H.A. Een ware ontving 5, een woonhuis 1 en iedere 5 gulden grondbelasting eveneens 1 aandeel. De erfmarkerichter kreeg 3 aandeelen als schadeloosstelling.<br />
|Aan alle zijden door uitgestrekte venen en wildernissen omringd, zijn de grenzen langs onzeker geweest. Grensgeschillen, in het bijzonder met Notter en Zuna en met Almeloo, waren dan ook aan de orde van den dag. Toen de grenzen vrijwel vaststonden, werd de marke begrensd door de marken Daarle, Friezenveen, Almeloo, IJpeloo, Rektum, Notter en Zuna, Hellendoorn, Hulzen en Dam. De grens met Notter en Zuna en Rektum is bij benadering aangegeven. Die met IJpeloo is overgenomen van eene kaart dier marke. Overigens kon ik de tegenwoordige gemeentegrens nemen, behalve tegen Daarle, waar blijkens kaarten dier marke de grens niet met de gemeentegrens samen viel.<br />
|-<br />
|Notter en zuna<br />
|Deze marke bestond uit twee buurschappen, Notter aan de oostzijde en Zuna aan de westzijde van de Regge. Het erfmarkerichtersschap was verbonden aan de hoeve Wolterink,<ref>Markeboeken, loopende van 1605-1849, R. A. O. N°. 4558-4561. Een ander exemplaar, loopende van 1605-1709, in het bezit van Mevrouw ter Horst te Rijsen.</ref> eene bezitting van het huis Grimbergen, gelegen bij het veer over de Regge. Naast den eigenaar van Wolterink was er nog een tweede erfmarkerichter, doch ik heb niet kunnen nagaan aan welke hoeve dit recht verbonden was. Was het eene hoeve in Zuna, dan ligt de gevolgtrekking voor de hand, dat Notter en Zuna twee zelfstandige marken zijn geweest, die zich om de eene of andere reden hebben vereenigd. Behalve Grimbergen lagen in de marke nog de hoven Eversberg, Zuna of Zudena en Luchteren of Lochteren<ref>Misschien het Luchtere, dat in oorkonden van 1139 en 1150 voorkomt. (Lindeborn blz. 69).</ref>.<br />
De marke bestond in 1824 uit 31¼ ware, verdeeld over 58 hoeven. Het dubbele markerichterschap eindigde in 1845 doordat beide rechten in hangen van één persoon kwamen.<br />
|Sedert 1823 was de verdeeling geregeld aan de orde. Een verdeelingsplan kon echter niet worden vastgesteld, zoolang de geschillen met Noetsele over de twistvelden niet waren opgelost. Toen dit was geschied<ref>Zie hiervoor onder Noetsele.</ref>, werd 10 Juli 1844 een verdeelingsplan opgesteld, dat bij K. B. van 11 November 1844 N°. 58 werd goedgekeurd. De verdeeling was in 1849 geeindigd. Zij betrof 1604 H.A.<br />
|De marke van Notter en Zuna werd begrens door de marken Wierden en Hooge Heksel, Rektum, Rijsen, Noetsele en Hellendoorn. De grens met Wierden en Hooge Heksel is bij benadering aangegeven. Tegen de andere marken nam ik de tegenwoordige gemeentegrens<ref>Eene kaart der marke, in 1706 door den landmeter Meetsma vervaardigd, is in het bezit van Mevrouw ter Horst te Rijsen. Op het R. A. O. is eene in 1669 vervaardigde kaart van het Notterveen aanwezig.</ref>. Over de grens met Noetsele zie men het daar medegedeelde.<br />
|-<br />
|Rektum<br />
|Blijkens de markeboeken<ref>Markeboeken, loopende van 1550-1847, R. A. O. N°. 4581 en 4582. In het huisarchief Rechteren een markeboek van 1572-1740.</ref> bestond Rektum uit 10 hoeven met 8¾ ware. Bij de verdeeling waren en 11 hoeven met 9½ ware. Het erfmarkerichterschap was in de 18<sup>e</sup> eeuw verbonden aan het erf Mokkelenkate, welks eigenaar het recht in 1826 aan de gezamelijke erfgenamen overdroeg. Oudtijds heeft het recht ongetwijfeld behoord tot den hof te Rectum, waartoe in 1297 ook de Mokkelenkate behoorde<ref>Bijdragen Geschiedenis Overijssel, deel VI, blz 124: "curiam in Rotman (Rectum) et casam dictam Makelinckkote ibidem sitam".</ref>.<br />
|Een in 1841 vastgesteld verdeelingsplan is niet uitgevoerd. Een nieuw plan werd 20 Juli 1846 aangenomen en bij K. B. van 22 September d. a. v. N°. 80 goedgekeurd. Het betrof 258 H.A.<br />
|De marke van Rektum werd begrensd door de marken Rijsen, Notter en Zuna, Wierden en Hooge Heksel, IJpeloo en Enter. Behalve tegen Rijsen, waar ik de gemeentegrens kon nemen en tegen IJpeloo, waar ik gebruik kon maken van eene kaart dier marke, zijn de grenzen bij benadering aangegeven.<br />
|-<br />
|Enter<br />
|Onder de bezittingen van Diepenheim in 1188 komt voor „''una warandia in nemore Enthere''”<ref>Racer. O. G. deel VII, blz. 65.</ref>. Blijkens de markeboeken<ref>Markeboeken R. A. O. N°. 4508-4511, loopende van 1660-1857. N°. 4512 bevat de notulen der verdeelingscommissie, N<sup>os</sup> 4513-4515 losse stukken.</ref> waren er in 1750 29½ ware, doch over een zeer groot aantal hoeven versnipperd. Naast deze gewaarde hoeven bestonden een groot aantal huizen met uitdriften. Deze talrijke bevolking heeft aanleiding gegeven tot het stichten eener kerk in het laatst der 17<sup>e</sup> eeuw. De kerk werd door de marke onderhouden. De markerichter werd in de 17<sup>e</sup> eeuw en daarna gekozen<ref>Vermoedelijk was in oude tijden de eigenaar van den hof te Enter erfmarkerichter. De hof wordt genoemd in 1296 (Racer. O. G. deel VII, blz. 85: „curtis dicta Tenthere”. Men leze: „curtis dicta t'Enthere”).</ref>.<br />
|<br />
|<br />
|}</div>Thomashttps://wiki.hisgis.nl/index.php?title=Engelen_van_der_Veen&diff=2931Engelen van der Veen2022-10-15T22:12:29Z<p>Thomas: </p>
<hr />
<div>== Drostambt Twente ==<br />
<br />
Het drostambt van Twente bestond uit de landgerichten of richterambten<ref>De benaming schout was in Twente niet gebruikelijk.</ref><br />
* Kedingen,<br />
* Oostmarsum,<br />
* Oldenzaal,<br />
* Enschede,<br />
* Delden,<br />
* Borne,<br />
* Haaksbergen en<br />
* Diepenheim, welke beide laatste ook wel drostambten worden genoemd,<br />
* en de heerlijkheid Almeloo.<br />
<br />
In tegenstelling met Salland en Vollenhove, waar de stichting eener nieuwe parochie gewoonlijk gepaard ging met of gevolgd werd door de oprichting van een nieuw schoutambt, is in Twente het aantal richterambten constant gebleven<ref>Eene uitzondering vormt Friezenveen, dat als parochie van Almeloo afgescheiden tevens een afzonderlijk richterambt is geworden.</ref>. Vele richterambten bestonden dan ook uit meerdere parochies. Zoo bestond Kedingen uit de parochies Markelo, Rijsen, Goor en Wierden, waarbij na de hervorming nog Enter is gekomen; Ootmarsum uit de parochies Ootmarsum, Denekamp en Tubbergen. De grenzen der parochies vallen niet steeds met die der gerichten samen.<br />
<br />
=== Gericht Kedingen ===<br />
Het gericht Kedingen bestond uit de marken<br />
<br />
* Rijsen, identiek met het stadsgebied van Rijsen,<br />
* Wierden en Hooge Heksel,<br />
* Notter en Zunam<br />
* Rektum,<br />
* Enter,<br />
* IJpeloo en<br />
* Elzen,<br />
<br />
die de parochie Rijsen vormden met eene dochterkerk te Wierden,<br />
<br />
* Goor, waarin de stad Goor, de parochie Goor vormende,<br />
* Stokkum en Herike en<br />
* Markeloo,<br />
<br />
die te samen de parochie Markeloo uitmaakten.<br />
{| class="wikitable"<br />
|+<br />
!<br />
!<br />
!Verdeeling<br />
!Grenzen<br />
|-<br />
|Rijsen<br />
|Markeboeken van Rijsen heb ik niet gevonden en vermoedelijk hebben zij ook nimmer bestaan<ref name=":0" />. Marke en stadsgebied dekten elkander<ref name=":1" />, zoodat de markeaangelegenheden langzamerhand geheel door de stad werden behandeld. In het stadrecht komen dan ook meerdere bepalingen omtrent de marke voor.<br />
In de marke van Rijsen was om de oude parochiekerk eene nederzetting ontstaan. Deze kreeg in 1243 stadrecht<ref name=":2" />. De burgers der stad bezaten als ingezetenen der marke daarin gebruiksrechten. Het stadsbestuur matigde zich echter steeds meer gezag over de marke aan en hoewel de magistraat in 1520 in het ongelijk werd gesteld<ref name=":3" />, ging hij daarmede door<ref name=":4" />, zoodat de marke ten slotte geheel in de stad is opgegaan. Het aantal waren vond ik nergens vermeld. Evenmin trof ik eenen markerichter aan.<br />
|Daar door het aannemen van nieuwe burgers het aantal gebruikers der markegronden steeds grooter werd, schijnt evenals in Zwolle oudtijds eene verdeeling tusschen gewaarden en ongewaarden tot stand te zijn gekomen. Het voor de ongewaarde burgers bestemde deel was de z.g. Mors. Overigens is omtrent de verdeeling weinig bekend. De stad heeft geleidelijk gronden verkocht o.a. omstreeks 1844 het Rijsensche veen<ref name=":5" />.<br />
|De marke van Rijsen werd begrensd door de marken Holten, Elzen, Enter, Rektum, Notter en Zuna en Noetsele. In deze volgorde komen zij voor in een lakegang van 1515<ref name=":6" />. Als grenzen kon ik de tegenwoordige gemeentegrenzen overnemen.<br />
|-<br />
|Wierden en Hooge Heksel<br />
|De marke van Wierden en Hooge Heksel bestond uit de buurschappen Hooge Heksel, Loo en Hurene en het om de kerk ontsane dorp Wierden of Wederden. In het dorp woonden een 40-tal gewaarde kotters. Markeboeken heb ik niet kunnen opsporen, wel enkele losse stukken<ref name=":7" />. Het aantal waren is onbekend. Erfmarkerichter was sedert 1656 de heer van Almeloo<ref name=":8" />. Aan welke hoeve het recht oorspronkelijk verbonden is geweest, bleek mij niet.<br />
|<br />
|<br />
|-<br />
|<br />
|<br />
|<br />
|<br />
|}<br />
<br />
==== Rijsen ====<br />
Markeboeken van Rijsen heb ik niet gevonden en vermoedelijk hebben zij ook nimmer bestaan<ref name=":0">De burgemeester van Rijsen schreef 1 Februari 1858 aan Gedeputeerde Staten, dat in Rijsen "''geene marken noch markenregisters aanwezig zijn''".</ref>. Marke en stadsgebied dekten elkander<ref name=":1">Charter O. R. en G. van 1478 "''Oesterhoff und Nijehoff in den wigbolde ende marke van Ryssen''".</ref>, zoodat de markeaangelegenheden langzamerhand geheel door de stad werden behandeld. In het stadrecht komen dan ook meerdere bepalingen omtrent de marke voor.<br />
<br />
In de marke van Rijsen was om de oude parochiekerk eene nederzetting ontstaan. Deze kreeg in 1243 stadrecht<ref name=":2">Stadregt van Rijssen, blz. VI.</ref>. De burgers der stad bezaten als ingezetenen der marke daarin gebruiksrechten. Het stadsbestuur matigde zich echter steeds meer gezag over de marke aan en hoewel de magistraat in 1520 in het ongelijk werd gesteld<ref name=":3">Bijdragen Geschiedenis Overijssel IV<sup>e</sup> stuk, blz. 125 en vlg.</ref>, ging hij daarmede door<ref name=":4">Zie klachten van de erfenamen in 1618, 1633, 1635 en 1639. Toen de richter van Kedingen de erfgenamen met den sterken arm wilde steunen, ontmoette hij gewapend verzet van het stadsbestuur.</ref>, zoodat de marke ten slotte geheel in de stad is opgegaan. Het aantal waren vond ik nergens vermeld. Evenmin trof ik eenen markerichter aan.<br />
<br />
===== Verdeeling =====<br />
Daar door het aannemen van nieuwe burgers het aantal gebruikers der markegronden steeds grooter werd, schijnt evenals in Zwolle oudtijds eene verdeeling tusschen gewaarden en ongewaarden tot stand te zijn gekomen. Het voor de ongewaarde burgers bestemde deel was de z.g. Mors. Overigens is omtrent de verdeeling weinig bekend. De stad heeft geleidelijk gronden verkocht o.a. omstreeks 1844 het Rijsensche veen<ref name=":5">O. R. en G. Verzamling van Dooninck N°. 105. In 1837 was een stuk veengrond onder de burgers verdeeld.</ref>.<br />
<br />
===== Grenzen =====<br />
De marke van Rijsen werd begrensd door de marken Holten, Elzen, Enter, Rektum, Notter en Zuna en Noetsele. In deze volgorde komen zij voor in een lakegang van 1515<ref name=":6">O. R. en G. V. en M. 22<sup>e</sup> stuk blz. 114.</ref>. Als grenzen kon ik de tegenwoordige gemeentegrenzen overnemen.<br />
<br />
==== Wierden en Hooge Heksel ====<br />
De marke van Wierden en Hooge Heksel bestond uit de buurschappen Hooge Heksel, Loo en Hurene en het om de kerk ontsane dorp Wierden of Wederden. In het dorp woonden een 40-tal gewaarde kotters. Markeboeken heb ik niet kunnen opsporen, wel enkele losse stukken<ref name=":7">R. A. O. portefeuille N°. 4600/30.</ref>. Het aantal waren is onbekend. Erfmarkerichter was sedert 1656 de heer van Almeloo<ref name=":8">19 Februarij 1656 keurden de Staten de overdracht van het erfmarkerichterschap door Sweder van Langen aan den heer van Almeloo goed. (R. en S. op dien datum).</ref>. Aan welke hoeve het recht oorspronkelijk verbonden is geweest, bleek mij niet.</div>Thomashttps://wiki.hisgis.nl/index.php?title=Engelen_van_der_Veen&diff=2930Engelen van der Veen2022-10-15T22:09:13Z<p>Thomas: </p>
<hr />
<div>== Drostambt Twente ==<br />
<br />
Het drostambt van Twente bestond uit de landgerichten of richterambten<ref>De benaming schout was in Twente niet gebruikelijk.</ref><br />
* Kedingen,<br />
* Oostmarsum,<br />
* Oldenzaal,<br />
* Enschede,<br />
* Delden,<br />
* Borne,<br />
* Haaksbergen en<br />
* Diepenheim, welke beide laatste ook wel drostambten worden genoemd,<br />
* en de heerlijkheid Almeloo.<br />
<br />
In tegenstelling met Salland en Vollenhove, waar de stichting eener nieuwe parochie gewoonlijk gepaard ging met of gevolgd werd door de oprichting van een nieuw schoutambt, is in Twente het aantal richterambten constant gebleven<ref>Eene uitzondering vormt Friezenveen, dat als parochie van Almeloo afgescheiden tevens een afzonderlijk richterambt is geworden.</ref>. Vele richterambten bestonden dan ook uit meerdere parochies. Zoo bestond Kedingen uit de parochies Markelo, Rijsen, Goor en Wierden, waarbij na de hervorming nog Enter is gekomen; Ootmarsum uit de parochies Ootmarsum, Denekamp en Tubbergen. De grenzen der parochies vallen niet steeds met die der gerichten samen.<br />
<br />
=== Gericht Kedingen ===<br />
Het gericht Kedingen bestond uit de marken<br />
<br />
* Rijsen, identiek met het stadsgebied van Rijsen,<br />
* Wierden en Hooge Heksel,<br />
* Notter en Zunam<br />
* Rektum,<br />
* Enter,<br />
* IJpeloo en<br />
* Elzen,<br />
<br />
die de parochie Rijsen vormden met eene dochterkerk te Wierden,<br />
<br />
* Goor, waarin de stad Goor, de parochie Goor vormende,<br />
* Stokkum en Herike en<br />
* Markeloo,<br />
<br />
die te samen de parochie Markeloo uitmaakten.<br />
<br />
==== Rijsen ====<br />
Markeboeken van Rijsen heb ik niet gevonden en vermoedelijk hebben zij ook nimmer bestaan<ref>De burgemeester van Rijsen schreef 1 Februari 1858 aan Gedeputeerde Staten, dat in Rijsen "''geene marken noch markenregisters aanwezig zijn''".</ref>. Marke en stadsgebied dekten elkander<ref>Charter O. R. en G. van 1478 "''Oesterhoff und Nijehoff in den wigbolde ende marke van Ryssen''".</ref>, zoodat de markeaangelegenheden langzamerhand geheel door de stad werden behandeld. In het stadrecht komen dan ook meerdere bepalingen omtrent de marke voor.<br />
<br />
In de marke van Rijsen was om de oude parochiekerk eene nederzetting ontstaan. Deze kreeg in 1243 stadrecht<ref>Stadregt van Rijssen, blz. VI.</ref>. De burgers der stad bezaten als ingezetenen der marke daarin gebruiksrechten. Het stadsbestuur matigde zich echter steeds meer gezag over de marke aan en hoewel de magistraat in 1520 in het ongelijk werd gesteld<ref>Bijdragen Geschiedenis Overijssel IV<sup>e</sup> stuk, blz. 125 en vlg.</ref>, ging hij daarmede door<ref>Zie klachten van de erfenamen in 1618, 1633, 1635 en 1639. Toen de richter van Kedingen de erfgenamen met den sterken arm wilde steunen, ontmoette hij gewapend verzet van het stadsbestuur.</ref>, zoodat de marke ten slotte geheel in de stad is opgegaan. Het aantal waren vond ik nergens vermeld. Evenmin trof ik eenen markerichter aan.<br />
<br />
===== Verdeeling =====<br />
Daar door het aannemen van nieuwe burgers het aantal gebruikers der markegronden steeds grooter werd, schijnt evenals in Zwolle oudtijds eene verdeeling tusschen gewaarden en ongewaarden tot stand te zijn gekomen. Het voor de ongewaarde burgers bestemde deel was de z.g. Mors. Overigens is omtrent de verdeeling weinig bekend. De stad heeft geleidelijk gronden verkocht o.a. omstreeks 1844 het Rijsensche veen<ref>O. R. en G. Verzamling van Dooninck N°. 105. In 1837 was een stuk veengrond onder de burgers verdeeld.</ref>.<br />
<br />
===== Grenzen =====<br />
De marke van Rijsen werd begrensd door de marken Holten, Elzen, Enter, Rektum, Notter en Zuna en Noetsele. In deze volgorde komen zij voor in een lakegang van 1515<ref>O. R. en G. V. en M. 22<sup>e</sup> stuk blz. 114.</ref>. Als grenzen kon ik de tegenwoordige gemeentegrenzen overnemen.<br />
<br />
==== Wierden en Hooge Heksel ====<br />
De marke van Wierden en Hooge Heksel bestond uit de buurschappen Hooge Heksel, Loo en Hurene en het om de kerk ontsane dorp Wierden of Wederden. In het dorp woonden een 40-tal gewaarde kotters. Markeboeken heb ik niet kunnen opsporen, wel enkele losse stukken<ref>R. A. O. portefeuille N°. 4600/30.</ref>. Het aantal waren is onbekend. Erfmarkerichter was sedert 1656 de heer van Almeloo<ref>19 Februarij 1656 keurden de Staten de overdracht van het erfmarkerichterschap door Sweder van Langen aan den heer van Almeloo goed. (R. en S. op dien datum).</ref>. Aan welke hoeve het recht oorspronkelijk verbonden is geweest, bleek mij niet.</div>Thomashttps://wiki.hisgis.nl/index.php?title=Engelen_van_der_Veen&diff=2929Engelen van der Veen2022-10-15T21:42:58Z<p>Thomas: Nieuwe pagina aangemaakt met '== Drostambt Twente == Het drostambt van Twente bestond uit de landgerichten of richterambten<ref>De benaming schout was in Twente niet gebruikelijk.</ref> * Kedingen, * Oostmarsum, * Oldenzaal, * Enschede, * Delden, * Borne, * Haaksbergen en * Diepenheim, welke beide laatste ook wel drostambten worden genoemd, * en de heerlijkheid Almeloo. In tegenstelling met Salland en Vollenhove, waar de stichting eener nieuwe parochie gewoonlijk gepaard ging met of gevo...'</p>
<hr />
<div>== Drostambt Twente ==<br />
<br />
Het drostambt van Twente bestond uit de landgerichten of richterambten<ref>De benaming schout was in Twente niet gebruikelijk.</ref><br />
* Kedingen,<br />
* Oostmarsum,<br />
* Oldenzaal,<br />
* Enschede,<br />
* Delden,<br />
* Borne,<br />
* Haaksbergen en<br />
* Diepenheim, welke beide laatste ook wel drostambten worden genoemd,<br />
* en de heerlijkheid Almeloo.<br />
<br />
In tegenstelling met Salland en Vollenhove, waar de stichting eener nieuwe parochie gewoonlijk gepaard ging met of gevolgd werd door de oprichting van een nieuw schoutambt, is in Twente het aantal richterambten constant gebleven<ref>Eene uitzondering vormt Friezenveen, dat als parochie van Almeloo afgescheiden tevens een afzonderlijk richterambt is geworden.</ref>.<br />
<br />
=== Gericht Kedingen ===</div>Thomashttps://wiki.hisgis.nl/index.php?title=Sjabloon:ChevronDown&diff=2899Sjabloon:ChevronDown2022-09-23T09:48:32Z<p>Thomas: </p>
<hr />
<div><span class="ChevronDown" style="font-weight:bold;font-size: large;">&#8964;</span></div>Thomashttps://wiki.hisgis.nl/index.php?title=Sjabloon:ChevronDown&diff=2898Sjabloon:ChevronDown2022-09-23T09:47:58Z<p>Thomas: </p>
<hr />
<div><span style="font-weight:bold;font-size: large;">&#8964;</span></div>Thomashttps://wiki.hisgis.nl/index.php?title=Sjabloon:ChevronDown&diff=2897Sjabloon:ChevronDown2022-09-23T09:44:14Z<p>Thomas: Tekst vervangen door "'''&#8964;'''"</p>
<hr />
<div>'''&#8964;'''</div>Thomashttps://wiki.hisgis.nl/index.php?title=Sjabloon:ChevronDown&diff=2896Sjabloon:ChevronDown2022-09-23T09:40:43Z<p>Thomas: </p>
<hr />
<div>[[<svg xmlns="http://www.w3.org/2000/svg" width="16" height="16" fill="currentColor" class="bi bi-chevron-down" viewBox="0 0 16 16"><path fill-rule="evenodd" d="M1.646 4.646a.5.5 0 0 1 .708 0L8 10.293l5.646-5.647a.5.5 0 0 1 .708.708l-6 6a.5.5 0 0 1-.708 0l-6-6a.5.5 0 0 1 0-.708z"/></svg>]]</div>Thomashttps://wiki.hisgis.nl/index.php?title=Sjabloon:ChevronDown&diff=2895Sjabloon:ChevronDown2022-09-23T09:37:52Z<p>Thomas: </p>
<hr />
<div><nowiki><svg xmlns="http://www.w3.org/2000/svg" width="16" height="16" fill="currentColor" class="bi bi-chevron-down" viewBox="0 0 16 16"><path fill-rule="evenodd" d="M1.646 4.646a.5.5 0 0 1 .708 0L8 10.293l5.646-5.647a.5.5 0 0 1 .708.708l-6 6a.5.5 0 0 1-.708 0l-6-6a.5.5 0 0 1 0-.708z"/></svg></nowiki></div>Thomashttps://wiki.hisgis.nl/index.php?title=Sjabloon:ChevronDown&diff=2894Sjabloon:ChevronDown2022-09-23T09:34:06Z<p>Thomas: </p>
<hr />
<div><svg xmlns="http://www.w3.org/2000/svg" width="16" height="16" fill="currentColor" class="bi bi-chevron-down" viewBox="0 0 16 16"><path fill-rule="evenodd" d="M1.646 4.646a.5.5 0 0 1 .708 0L8 10.293l5.646-5.647a.5.5 0 0 1 .708.708l-6 6a.5.5 0 0 1-.708 0l-6-6a.5.5 0 0 1 0-.708z"/></svg></div>Thomashttps://wiki.hisgis.nl/index.php?title=Sjabloon:ChevronDown&diff=2893Sjabloon:ChevronDown2022-09-23T09:31:44Z<p>Thomas: Nieuwe pagina aangemaakt met '<svg xmlns="http://www.w3.org/2000/svg" width="16" height="16" fill="currentColor" class="bi bi-chevron-down" viewBox="0 0 16 16"> <path fill-rule="evenodd" d="M1.646 4.646a.5.5 0 0 1 .708 0L8 10.293l5.646-5.647a.5.5 0 0 1 .708.708l-6 6a.5.5 0 0 1-.708 0l-6-6a.5.5 0 0 1 0-.708z"/> </svg>'</p>
<hr />
<div><svg xmlns="http://www.w3.org/2000/svg" width="16" height="16" fill="currentColor" class="bi bi-chevron-down" viewBox="0 0 16 16"><br />
<path fill-rule="evenodd" d="M1.646 4.646a.5.5 0 0 1 .708 0L8 10.293l5.646-5.647a.5.5 0 0 1 .708.708l-6 6a.5.5 0 0 1-.708 0l-6-6a.5.5 0 0 1 0-.708z"/><br />
</svg></div>Thomashttps://wiki.hisgis.nl/index.php?title=Alle_registers_van_het_kadaster&diff=2855Alle registers van het kadaster2022-09-17T06:17:45Z<p>Thomas: </p>
<hr />
<div>{| class="wikitable" style="text-align:center;"<br />
|-<br />
! Hoofdregister !! Nummer !! Naam !! Beschrijving<br />
|-<br />
|rowspan="12"| Kadaster || 50 & 51 || Eigendoms-overgang ||<br />
|-<br />
| 69 || || Verwijzing naar het [[Registers_der_hypotheken#Nr._2_-_Algemeen_Register_.281838-1928.29|Algemeen Register der hypotheken]] per perceelnummer.<br />
|-<br />
| 71 || || Alle bij een perceel behorende Artikelnummers.<br />
|-<br />
| 78 || Veldwerk || <br />
|-<br />
| 78a || || Lijst van voor de eerste maal in metingstukken opgenomen of bij grensaanwijzingen betrokken minuutpercelen.<br />
|-<br />
| 86 || Leggerartikel ||<br />
|-<br />
| || Suppletoir Aanwijzende Tafel (SAT) ||<br />
|-<br />
| || hulpkaart ||<br />
|-<br />
| || minuutplan ||<br />
|-<br />
| || register van driehoeksmeting ||<br />
|-<br />
| || boeken van berekening ||<br />
|-<br />
| || Proces Verbaal van grensbepaling ||<br />
|-<br />
|rowspan="4"| [[Registers der hypotheken|Hypotheken]] || 2 || Algemeen Register || <br />
|-<br />
| 3 || Registers van inschrijving ||<br />
|-<br />
| 4 || Registers van overschrijving ||<br />
|-<br />
| 5 || Alfabetische naamwijzer op het Algemeen Register ||<br />
|}<br />
{| class="wikitable"<br />
|+<br />
!aanduiding<br />
!titel<br />
!opgemaakt per<br />
!tijd<br />
|-<br />
!'''l<sup>a</sup>. S.'''<br />
|Staat der pachtkontrakten<br />
|gemeente<br />
|een paar jaar<br />
|-<br />
!l<sup>a</sup>. F.<br />
|Staat der koopkontrakten<br />
|gemeente<br />
|een paar jaar<br />
|-<br />
!<br />
|Staat behorende tot het gewoon no. 8bis Kanaal betrekkelijk de Huurcontracten der Jaren ... tot ...<br />
|gemeente<br />
|<br />
|-<br />
!<br />
|<br />
|<br />
|<br />
|-<br />
!G 7<sup>bis</sup><br />
|Splitsing der huur-kontrakten en verkoop-akten van hout en gras, gebezigd voor de schatting der gemeente ...<br />
|<br />
|<br />
|-<br />
!Tabel N<sup>o</sup>. 8<br />
|<nowiki>{gewoon | bijzonder} van Verwerpen Huurcontracten</nowiki><br />
|<br />
|<br />
|}</div>Thomashttps://wiki.hisgis.nl/index.php?title=Sjabloon:PerceelBox&diff=2852Sjabloon:PerceelBox2022-09-16T11:24:02Z<p>Thomas: </p>
<hr />
<div><span class="PerceelBox">{{{tekst}}}</span></div>Thomashttps://wiki.hisgis.nl/index.php?title=Sjabloon:ExtraInfo&diff=2839Sjabloon:ExtraInfo2022-09-14T21:25:26Z<p>Thomas: </p>
<hr />
<div><div class="extraInfo">{{{tekst}}}</div></div>Thomashttps://wiki.hisgis.nl/index.php?title=Percelen&diff=2838Percelen2022-09-14T21:21:13Z<p>Thomas: extra sjabloon</p>
<hr />
<div><br />
===Percelen===<br />
====Eenvoudige situatie====<br />
Een voorbeeld van een eenvoudige situatie: perceel 647 met daarop een huis. Tekenen gaat stapsgewijs zoals hieronder in de tabel aangegeven.<br />
{| class="wikitable"<br />
|<br />
|<br />
|-<br />
|Perceel 647 met huis<br />
|“vlak”teken modus is geactiveerd<br />
|-<br />
|<br />
|<br />
|-<br />
|Door te clicken op alle “knik”punten op de omtrek van het perceel wordt die omtrek beschreven.<br />
|De laatste click op het punt wat het eerst vastgelegd werd sluit het vlak. De omtrek kleurt rood en links wordt een keuze menu zichtbaar<br />
|-<br />
|<br />
|<br />
|-<br />
|Klik op “vlak”<br />
|Links verschijnt het paneel “bewerk object”<br />
|-<br />
|<br />
|<br />
|-<br />
|Vul de tags aan met de waarden voor dit perceel. zie verderop in dit document voor details over taggen.<br />
|Teken het huis op dezelfde manier en kies na sluiten van het vierkant in het “selecteer object” paneel het juiste object. In dit geval “huis”. Verdere tagging van het huis is in dit geval niet nodig.<br />
|}<br />
<br />
<br />
Extra informatie<br />
<br />
{{ExtraInfo|tekst=dit is de tekst in het sjabloon}}<br />
<br />
Bij het tekenen van percelen hanteren we 2 belangrijke uitgangspunten:<br />
#Elk object op de oppervlakte van een perceel, verklaren we als impliciet dat perceelnummer te delen. Een gebouw op een perceel hoeft dus niet los ook dat perceelnummer te krijgen.<br />
#Een perceel mag uit meerdere vlakjes bestaan met hetzelfde perceelnummer. Als een perceel uit meerdere delen bestaat, kun je dus gewoon elk van die delen van hetzelfde perceelnummer voorzien.<br />
Administratief houden we rekening met percelen die verdeeld zijn over meer dan 1 getekend vlak. Het “echte” administratieve perceel is gelijk aan de samenvoeging van alle vlakjes die hetzelfde kadastrale adres (perceelnummer) delen. Dat betekent dat je voor simpele gevallen (vb een weiland met de helft van een sloot als onderdeel van dat weiland als perceel) gewoon twee vlakjes kunt tekenen met hetzelfde perceelnummer. De ene wordt dan natural=water, want blauw gekleurd op het minuutplan. De andere krijgt dan landuse=meadow na koppelen met de OAT-gegevens. Voor de automatische verwerking in bijvoorbeeld de koppelwebsite, berekenen we dan zaken als de oppervlakte van het perceel als geheel, automatisch als de som van de oppervlakte van alle vlakjes met hetzelfde kadastrale adres.</div>Thomashttps://wiki.hisgis.nl/index.php?title=Sjabloon:Perceel&diff=2821Sjabloon:Perceel2022-09-01T13:42:13Z<p>Thomas: </p>
<hr />
<div>testperceel<br />
<noinclude><br />
{{Documentation|content=<br />
<templatedata><br />
{<br />
"description": "testomschrijving van de template",<br />
"params": {<br />
"tvg": {<br />
"label": "Toevoegingslabel",<br />
"description": "een omschrijving van de toevoeging",<br />
"type": "string",<br />
"default": "bis",<br />
"example": "bis",<br />
"required": true,<br />
"suggested": true<br />
}<br />
}<br />
}<br />
</templatedata><br />
}}<br />
</noinclude></div>Thomashttps://wiki.hisgis.nl/index.php?title=Sjabloon:Perceel&diff=2820Sjabloon:Perceel2022-08-28T15:29:29Z<p>Thomas: </p>
<hr />
<div>testperceel<br />
<noinclude><br />
{{Documentation|content=<br />
== Usage ==<br />
<br />
Information about usage.<br />
<br />
== More example headings ==<br />
<br />
More example contents<br />
<br />
<templatedata><br />
{<br />
"description": "testomschrijving van de template",<br />
"params": {<br />
"tvg": {<br />
"label": "Toevoegingslabel",<br />
"description": "een omschrijving van de toevoeging",<br />
"type": "string",<br />
"default": "bis",<br />
"example": "bis",<br />
"required": true,<br />
"suggested": true<br />
}<br />
}<br />
}<br />
</templatedata><br />
}}<br />
</noinclude></div>Thomashttps://wiki.hisgis.nl/index.php?title=Sjabloon:Perceel&diff=2819Sjabloon:Perceel2022-08-28T15:22:57Z<p>Thomas: </p>
<hr />
<div>testperceel<br />
<noinclude><br />
{{Documentation|content=<br />
== Usage ==<br />
<br />
Information about usage.<br />
<br />
== More example headings ==<br />
<br />
More example contents<br />
<br />
<templatedata><br />
{<br />
"description": "testomschrijving van de template",<br />
"params": {<br />
"tvg": {<br />
"label": "Toevoegingslabel",<br />
"description": "een omschrijving van de toevoeging",<br />
"type": "string"<br />
}<br />
}<br />
}<br />
</templatedata><br />
}}<br />
</noinclude></div>Thomashttps://wiki.hisgis.nl/index.php?title=Sjabloon:Perceel&diff=2818Sjabloon:Perceel2022-08-28T15:19:58Z<p>Thomas: </p>
<hr />
<div>testperceel<br />
<noinclude><br />
{{Documentation|content=<br />
== Usage ==<br />
<br />
Information about usage.<br />
<br />
== More example headings ==<br />
<br />
More example contents<br />
<br />
<templatedata><br />
{<br />
"description": "",<br />
"params": {<br />
"1": {<br />
"label": "Example parameter",<br />
"description": "Example parameter description",<br />
"type": "string"<br />
}<br />
}<br />
}<br />
</templatedata><br />
}}<br />
</noinclude></div>Thomashttps://wiki.hisgis.nl/index.php?title=Sjabloon:Perceel&diff=2817Sjabloon:Perceel2022-08-28T15:18:27Z<p>Thomas: </p>
<hr />
<div>{{#if:{{{perceelnr}}}|{{{perceelnr}}}|}}{{#if:{{{tvg|}}}|/{{{tvg}}}|}}<br />
<noinclude><br />
{{Documentation|content=<br />
== Usage ==<br />
<br />
Information about usage.<br />
<br />
== More example headings ==<br />
<br />
More example contents<br />
<br />
<templatedata><br />
{<br />
"description": "",<br />
"params": {<br />
"1": {<br />
"label": "Example parameter",<br />
"description": "Example parameter description",<br />
"type": "string"<br />
}<br />
}<br />
}<br />
</templatedata><br />
}}<br />
</noinclude></div>Thomashttps://wiki.hisgis.nl/index.php?title=Sjabloon:Perceel&diff=2816Sjabloon:Perceel2022-08-28T15:17:22Z<p>Thomas: </p>
<hr />
<div>{{#if:{{{perceelnr}}}|{{{perceelnr}}}|}}{{#if:{{{tvg|}}}|/{{{tvg}}}|}}<br />
<noinclude><br />
{{Documentation|content=<br />
<templatedata><br />
{<br />
"description": "",<br />
"params": {<br />
"1": {<br />
"label": "Example parameter",<br />
"description": "Example parameter description",<br />
"type": "string"<br />
}<br />
}<br />
}<br />
</templatedata><br />
}}<br />
</noinclude></div>Thomashttps://wiki.hisgis.nl/index.php?title=Sjabloon:Perceel&diff=2815Sjabloon:Perceel2022-08-28T15:14:31Z<p>Thomas: </p>
<hr />
<div>{{#if:{{{perceelnr}}}|{{{perceelnr}}}|}}{{#if:{{{tvg|}}}|/{{{tvg}}}|}}<br />
<noinclude><br />
{{Documentation}}<br />
<templatedata><br />
{<br />
"description": "",<br />
"params": {<br />
"1": {<br />
"label": "Example parameter",<br />
"description": "Example parameter description",<br />
"type": "string"<br />
}<br />
}<br />
}<br />
</templatedata><br />
</noinclude></div>Thomashttps://wiki.hisgis.nl/index.php?title=Sjabloon:Perceel&diff=2814Sjabloon:Perceel2022-08-28T15:12:52Z<p>Thomas: </p>
<hr />
<div>{{#if:{{{perceelnr}}}|{{{perceelnr}}}|}}{{#if:{{{tvg|}}}|/{{{tvg}}}|}}<br />
<noinclude><br />
{{Documentation|content=<br />
...<br />
<templatedata><br />
{<br />
"description": "",<br />
"params": {<br />
"1": {<br />
"label": "Example parameter",<br />
"description": "Example parameter description",<br />
"type": "string"<br />
}<br />
}<br />
}<br />
</templatedata><br />
</noinclude></div>Thomashttps://wiki.hisgis.nl/index.php?title=Sjabloon:Perceel&diff=2813Sjabloon:Perceel2022-08-28T15:08:18Z<p>Thomas: </p>
<hr />
<div>{{#if:{{{perceelnr}}}|{{{perceelnr}}}|}}{{#if:{{{tvg|}}}|/{{{tvg}}}|}}<br />
<templatedata><br />
{<br />
"description": "",<br />
"params": {<br />
"perceelr": {<br />
"label": "perceel-nummer",<br />
"description": "nummer van het perceel",<br />
"type": "integer"<br />
},<br />
"tvg": {<br />
"label": "perceel-nummer-toevoeging",<br />
"description": "toevoeging op het perceelnummer, zoals `bis`",<br />
"type": "string"<br />
}<br />
<br />
}<br />
}<br />
</templatedata></div>Thomashttps://wiki.hisgis.nl/index.php?title=Sjabloon:Perceel&diff=2812Sjabloon:Perceel2022-08-28T15:00:05Z<p>Thomas: </p>
<hr />
<div>{{#if:{{{perceelnr}}}|{{{perceelnr}}}|}}{{#if:{{{tvg|}}}|/{{{tvg}}}|}}<br />
<noinclude><br />
<templatedata><br />
{<br />
"description": "",<br />
"params": {<br />
"perceelr": {<br />
"label": "perceel-nummer",<br />
"description": "nummer van het perceel",<br />
"type": "integer"<br />
},<br />
"tvg": {<br />
"label": "perceel-nummer-toevoeging",<br />
"description": "toevoeging op het perceelnummer, zoals `bis`",<br />
"type": "string"<br />
}<br />
<br />
}<br />
}<br />
</templatedata><br />
</noinclude></div>Thomashttps://wiki.hisgis.nl/index.php?title=Sjabloon:Perceel&diff=2811Sjabloon:Perceel2022-08-28T14:59:27Z<p>Thomas: </p>
<hr />
<div>{{#if:{{{perceelnr}}}|{{{perceelnr}}}|}}{{#if:{{{tvg|}}}|/{{{tvg}}}|}}<br />
<noinclude><br />
{{Documentation|content=<br />
<templatedata><br />
{<br />
"description": "",<br />
"params": {<br />
"perceelr": {<br />
"label": "perceel-nummer",<br />
"description": "nummer van het perceel",<br />
"type": "integer"<br />
},<br />
"tvg": {<br />
"label": "perceel-nummer-toevoeging",<br />
"description": "toevoeging op het perceelnummer, zoals `bis`",<br />
"type": "string"<br />
}<br />
<br />
}<br />
}<br />
</templatedata><br />
}}<br />
</noinclude></div>Thomashttps://wiki.hisgis.nl/index.php?title=Sjabloon:Perceel&diff=2810Sjabloon:Perceel2022-08-28T14:54:32Z<p>Thomas: </p>
<hr />
<div>{{#if:{{{perceelnr}}}|{{{perceelnr}}}|}}{{#if:{{{tvg|}}}|/{{{tvg}}}|}}<br />
<noinclude><br />
{{Documentation|content=<br />
<templatedata><br />
{<br />
"description": "",<br />
"params": {<br />
"perceelr": {<br />
"label": "perceel-nummer",<br />
"description": "nummer van het perceel",<br />
"type": "integer"<br />
},<br />
"tvg": {<br />
"label": "perceel-nummer-toevoeging",<br />
"description": "toevoeging op het perceelnummer, zoals `bis`",<br />
"type": "string"<br />
}<br />
<br />
}<br />
}<br />
</templatedata><br />
</noinclude></div>Thomashttps://wiki.hisgis.nl/index.php?title=Sjabloon:Perceel&diff=2809Sjabloon:Perceel2022-08-28T14:52:50Z<p>Thomas: </p>
<hr />
<div>{{#if:{{{perceelnr}}}|{{{perceelnr}}}|}}{{#if:{{{tvg|}}}|/{{{tvg}}}|}}<br />
<noinclude><br />
{{Documentation|content=<br />
<templatedata><br />
{<br />
"description": "",<br />
"params": {<br />
"perceelr": {<br />
"label": "perceel-nummer",<br />
"description": "nummer van het perceel",<br />
"type": "integer"<br />
},<br />
"tvg": {<br />
"label": "perceel-nummer-toevoeging",<br />
"description": "toevoeging op het perceelnummer, zoals `bis`",<br />
"type": "string"<br />
}<br />
<br />
}<br />
}<br />
</templatedata><br />
</noinclude></div>Thomashttps://wiki.hisgis.nl/index.php?title=JOSM&diff=2804JOSM2022-08-28T13:52:17Z<p>Thomas: </p>
<hr />
<div>JOSM is een programma om [[OpenStreetMap]]-gegevens mee te bewerken. Dit geldt voor de moderne OpenStreetMap, net als voor de versie van HisGIS voor het kadaster-1832. De specifieke tags voor het kadaster 1832 worden in [[Tags - Kadaster 1832]] beschreven.<br />
<br />
== Inleiding ==<br />
<br />
OpenStreetMap is zowel de naam van een vrijwilligersplatform op http://openstreetmap.org als van de gelijknamige software die de database en bijbehorende technische services levert. Deze laatste wordt in technische context ook wel de OSM-API genoemd. Omdat het moderne platform en deze van HisGIS volstrekt organisatorisch gescheiden zijn, moet een gebruiker beginnen met het aanvragen van een account bij <code>teamgeo@di.huc.knaw.nl</code>.<br />
<br />
== Eenmalige configuratie om te beginnen ==<br />
<br />
Om van start te gaan, moeten volgende stappen (eenmalig) worden doorlopen;<br />
# <s>Vraag een account aan bij <code>teamgeo@di.huc.knaw.nl</code>.</s><br />
# Installeer de bewerk-software JOSM (dat staat voor Java-OpenStreetMap)<ref>In theorie werken andere tools zoals potlatch of iD ook, maar dit wordt niet aanbevolen en kan niet worden gegarandeerd,</ref>. Deze software is vrij te downloaden van https://josm.openstreetmap.de/ . Dit doe je het best via de <code>.jar</code>-download (dit wordt aanbevolen), als [https://josm.openstreetmap.de/josm-tested.jar <code>josm-tested.jar</code>]<ref>Er is ook [https://josm.openstreetmap.de/josm-latest.jar <code>josm-latest.jar</code>] als dagelijks vernieuwde versie met de allerlaatste toevoegingen, maar omdat deze versie niet stabiel getest is, wordt dit afgeraden.</ref>. Op sommige besturingssystemen moet je daarna nog toestemming geven om het programma uit te voeren als ''executable''.<br />
# Stel de juiste API-server in voor JOSM. Dat doe je in het programma in het voorkeuren-menu (via {{menu|Bewerken}} → {{menu|Voorkeuren}}, of met sneltoets {{key_press|F12}}). Klik dan het zesde verticale tabblad aan met de naam ''OSM Server'', vink ''gebruik de standaard URL voor de OSM-server'' uit, en voer daar deze URL in: <code><nowiki>http://web2.fa.knaw.nl/osmapi</nowiki></code>. Kies daarna als Authenticatie voor ''Basis-authenticatie-gebruiken'', in plaats van ''OAuth gebruiken''. Vul dan je gebruikersnaam en wachtwoord in. Test tot slot of alles klopt door op Valideren te klikken, net na de URL die je zonet ingevuld hebt. Als het goed is, verschijnt er dan een groen vinkje. Klik daarna op ''OK''.<br />
# Pas de HisGIS-kaart-teken-stijl toe zodat de percelen de juiste labels krijgen en het grondgebruik in overeenstemming wordt gebruikt.<br />
#* Download de kaartstijl, en sla deze ergens op waar deze kan blijven staan op je lokale computer.<br />
#* In JOSM, kun je in de voorkeuren {{key_press|F12}} dit bestand actief maken. Ga hiervoor naar het verticale tabblad ''Kaarttekenstijlen'', en druk helemaal rechts op de <code>+</code> om een stijl aan ''Actieve stijlen'' toe te voegen. Geef een naam naar wens op (vb. <code>HisGIS kaartstijl</code>) en geef daaronder aan waar je het <code>.mapcss</code>-bestand hebt opgeslagen. Druk daarna op ''OK'', en vink eventuele andere stijlen uit in dat lijstje ''Actieve stijlen''. Bevestig vervolgens de voorkeuren met ''OK''.<br />
# Installeer nog de [[HouseNumberTaggingTool]]-plugin om de percelen te nummeren. Dat doe je in het menu, via {{menu|Bewerken}} → {{menu|Voorkeuren}}, en dan het verticale tabblad ''Invoegtoepassingen''. Zoek dan vervolgens op deze plugin door bij ''zoeken'' het woord ''house'' in te tikken. Vink vervolgens de ''HouseNumberTaggingTool'' aan, en herstart JOSM hierna.<br />
<br />
Deze configuratie wordt ook na een herstart van de computer onthouden, en hoeft dus slechts 1 keer uitgevoerd te worden per computer.<br />
<br />
== Achtergrondkaart ==<br />
<br />
In JOSM kun je alle reguliere digitale kaartmateriaal als achtergrondkaart gebruiken. JOSM komt standaard al met een rijk aanbod aan beschikbaar materiaal, maar voor HisGIS gebruiken we een aantal specifieke kaartlagen die hieronder beschreven worden.<br />
<br />
=== HisGIS-OSM achtergrondkaart ===<br />
<br />
Deze kaart wordt geheel in de kaartstijl van OpenStreetMap<ref>Er is specifiek voor de stijl-definitie van het jaar 2017 gekozen, omdat in latere versies de randen van bouwlanden niet langer donkerder worden aangegeven, terwijl dat voor HisGIS wel een grote toegevoegde waarde heeft.</ref> weergegeven.<br />
<br />
Je installeert deze kaartlaag via het menu {{menu|Afbeeldingen}} → {{menu|Afbeeldingsvoorkeuren}}, met het knopje ''+TMS'' (rechtsonderin in het venster);<br />
* In het eerste veld vul je deze URL in: <code><nowiki>http://web2.fa.knaw.nl/tms/osm_tiles/{z}/{x}/{y}.png</nowiki></code> .<br />
* Als ''maximale zoom'' vul je <code>22</code> in.<br />
* Als naam kun je zelf een label kiezen, zoals "HisGIS OSM". Het is handig om een naam te kiezen die begint met een letter die alfabetisch voor de letter <code>k</code> komt.<br />
* Bevestig met ''OK''.<br />
<br />
=== Kadastrale kaart anno 1832: minuutplans ===<br />
<br />
Dit proces moet je voor elke kadastrale gemeente herhalen, waarbij hieronder de naam van de kadastrale gemeente wordt aangegeven met het woord <code>GEMEENTE</code>. Telkens als er <code>GEMEENTE</code> staat, moet je dit dus vervangen door de naam van de gewenste kadastrale gemeente. Uiteraard vereist dit onderdeel dat de minuutplans voor die gemeente al klaargezet zijn door het team van HisGIS. Neem hiervoor steeds contact op met <code>teamgeo@di.huc.knaw.nl</code>.<br />
<br />
Je installeert de minuutplans voor een gemeente via het menu {{menu|Afbeeldingen}} → {{menu|Afbeeldingsvoorkeuren}}, met het knopje ''+WMS'' (rechtsonderin in het venster);<br />
* Geef als URL op: <code><nowiki>http://maps.hisgis.nl/basiskaart/gemeente_blended.php?gemeente=[GEMEENTE]</nowiki></code> .<br />
* Druk daarna op ''Lagen ophalen''.<br />
* Klik vervolgens ''Bladen'' open. Als daar enkel 'Akkerwoude' staat, dan heb je een tikfout in de URL gemaakt. Als de URL klopt, krijg je een hele lijst te zien met sub-lagen (per minuutplan en uitsnede) voor die gemeente.<br />
* Klik nu vervolgens het mapje ''Bladen'' aan, zodat deze groep daarmee blauw geselecteerd staat.<br />
* Als ''Afbeeldingsindeling'' kies je voor <code>image/png; mode=8bit</code>.<br />
* Bij ''Minimum vervaldatum cache'' kun je de <code>3.600</code> laten staan, maar wijzig ''seconden'' in ''dagen''. Het getal springt dan automatisch naar <code>0</code>.<br />
* Zet een vinkje bij ''Is de laag voorzien van de juiste geoverwijzingen?''. Als je dat niet doet, krijg je telkens een blauwe meldingsbalk bovenin JOSM als je die kaartlaag toevoegt.<br />
* Aan ''Gegenereerde WMS URL bewerken'' hoef je niets aan te passen.<br />
* Vul daarna wel een naam naar voorkeur in bij 7. Kies voor een patroon dat je steeds kunt herhalen, en dat betrouwbaar alfabetisch sorteert. Kies bijvoorbeeld voor iets als <code>kad1832 - GEMEENTE</code>, zoals <code>kad1832 - Amsterdam</code>. Let op dat je daarbij geen spatie te veel of te weinig zet; de kaartlaag functioneert dan op zich prima, maar de alfabetische sortering wordt dan lastig vooraf te voorspellen.<br />
<br />
== Werkwijze ==<br />
<br />
=== Algemeen ===<br />
<br />
Start JOSM en ga naar {{menu|Afbeeldingen}} boven in het menu en selecteer daaronder een kaartlaag als overzichtslaag, zoals de HisGIS-OSM kaart. Zoom vervolgens eerst uit tot het te bewerken gebied in beeld komt, en zoom vervolgens in op dat gebied. Het verslepen van de kaart gaat door de muis te bewegen met de rechter muisknop (!) ingedrukt. Dit voelt in eerste instantie vaak onwennig, maar eenmaal gewend is het erg prettig om met een andere muisknop te navigeren dan om acties mee te verrichten.<br />
<br />
=== Achtergrondkaart ===<br />
<br />
Voeg ook de minuutplans toe als kaartlaag voor de gemeente waar je in wil gaan werken door deze kaartlaag (met de eerder opgegeven naam, zoals <code>kad1832 - Amsterdam</code>) aan te klikken in het menu onder {{menu|Afbeeldingen}}. Daarna verschijnt de kaartlaag gelijk.<br />
<br />
Nu hoef je enkel de kaartlaag van de minuutplans wat bij te stellen zodat het contrast optimaal is. Dat gaat rechts in beeld in het lagen-paneel via het knopje ''Zichtbaarheid van de geselecteerde laag wijzigen'' (weergegeven als oogje). Daarin kun je bijvoorbeeld de ''gamma'' wat verhogen, tot het contrast optimaal wordt voor dat deel van die gemeente. Overweeg ook om de reguliere HisGIS-OSM onder het minuutplan te leggen, het minuutplan een hoge gamma te geven, maar vervolgens ook de ''dekking'' van het minuutplan te verlagen zodat deze doorzichtig wordt. De kleuren van de HisGIS-OSM-kaart schijnen dan als het ware 'door', door het minuutplan.<br />
<br />
Let hierbij steeds op de volgorde van de kaartlagen: de bovenste in het lijstje lagen, ligt bovenop. Verander desnoods deze volgorde met het pijltje omhoog en omlaag onderin dat paneel.<br />
<br />
=== Downloaden van eerder getekend gebied ===<br />
<br />
Nu moet je voor een gedeelte van het gebied de vector-gegevens van de server downloaden, voor zover die al ingevoerd zijn. Dat doe je met de download-knop in de knoppenbalk (de derde knop van links; de groene pijl naar beneden). Let erop dat het gebied niet te groot is; dan krijg je vanzelf wel een foutmelding vanuit de server. Druk daarna op ''Downloaden''. Vervolgens verschijnen alle eerder getekende vector-gegevens voor dat gebied in beeld. Het downloaden kun je meerdere keren herhalen met een kleine rand overlap; JOSM voegt die gebieden dan steeds samen tot 1 grotere vlek.<br />
<br />
Ook voor gebieden die niet eerder werden getekend, moet je het omvattende gebied eerst downloaden, zodat je bij het tekenen kunt aansluiten op de naburige gemeenten die eventueel al wel getekend zijn, of op de gemeentegrens die in elk geval getekend is.<br />
<br />
=== Tekenen ===<br />
<br />
De twee voornaamste tools hiervoor staan helemaal bovenin de linker verticale knoppenbalk: de selectie-tool (sneltoets {{key_press|s}}) en de teken-tool (sneltoets {{key_press|a}}). Met de selectie-tool kun je individuele elementen selecteren (nodes, lijnen en vlakken (dubbelklikken)). In combinatie met {{key_press|Ctrl}}, {{key_press|Shift}} en {{key_press|Alt}} kun je je selectie aanpassen. Je begint met tekenen door ergens te klikken, terwijl de teken-tool geselecteerd is. Automatisch past het systeem ''snapping'' toe, waardoor je precies op aangewezen punten of lijnen uitkomt. Je stopt met tekenen door een punt twee keer aan te klikken, of met {{key_press|esc}}. Een punt teken je dus door 2 keer op dezelfde plek te klikken met de teken-tool. Van zodra je 1 keer geklikt hebt, maakt JOSM er automatisch een lijn van. Een polygoon (vlak) krijg je door een lijn te tekenen met hetzelfde begin- en eindpunt. De percelen zul je steeds als vlak tekenen, terwijl je de wegen en waterlopen daarnaast ook als lijn moet toevoegen.<br />
<br />
Aanvullende teken-optie voor iets gevorderde gebruikers: als je minimaal 3 punten geselecteerd hebt (of vb. een heel perceel), dan zijn er een aantal hulp-functie om de vorm aan te passen;<br />
* Met {{key_press|q}} (denk aan sQuare) kun je een perceel precies rechthoekig maken. Let wel op, want soms is dat niet wat je eigenlijk wil.<br />
* Met {{key_press|l}} dwing je alle geselecteerde punten precies op 1 rechte lijn. De lijn zelf en zijn hoek wordt bepaald door het eerste en laatste punt dat je selecteert.<br />
* Met {{key_press|o}} dwing je alle geselecteerde punten precies in een cirkel. Voor heel veel punten doet dat wat je verwacht, maar met minder punten krijg je een interessant neven-effect;<br />
** Met vijf punten krijg je een perfect gelijkzijdige vijfhoek (vb. voor hooischuren)<br />
** Met vier punten krijg je een vierkant (i.e. rechthoek met gelijke zijden)<br />
** Met drie punten krijg je een gelijkzijdige driehoek <br />
<br />
=== Snapping ===<br />
<br />
Elke perceelsgrens zul je in principe dus twee keer tekenen: een keer voor elk perceel aan weerszijden van de lijn. Soms, als een grens heel erg kronkelt, is dat erg vervelend werken, want de twee lijnen moeten precies op elkaar vallen. Van zodra je met een nieuwe lijn minimaal twee punten van een eerder getekende lijn in volgorde hebt aangetikt, kun je met {{key_press|f}} naar het volgende punt langs die lijn springen. Zo kun je heel erg snel een lijn over een bestaande lijn tekenen.<br />
<br />
=== Nummering ===<br />
<br />
Als je een perceel ingetekend hebt, is deze gelijk geselecteerd (rood weergegeven in JOSM). Nu kun je best gelijk het perceelnummer toekennen. Dat doe je met de [[HouseNumberTaggingTool]]. Je kent een 'huisnummer' aan het perceel toe, door simpelweg op {{key_press|k}} te drukken. In dat menu kun je nog een en ander instellen. Het komt er op neer dat je alles uitvinkt, behalve 2 velden: <code>addr:state</code> en <code>addr:housenumber</code>. Deze velden misbruiken we om de kadastrale sectie, en het kadastrale perceelnummer tijdens het tekenen te registreren. Met het schuifje onderin kun je de ophoging instellen, elke keer als je op {{key_press|k}} drukt. Het handigste is het om dat op 1 in te stellen. Het idee is dat je steeds in volgorde de percelen intekent, en na het voltooien van het perceel, hoef je enkel op {{key_press|k}} te drukken, en daarna op {{key_press|enter}}.<br />
<br />
==== Tags voor het kadastraal adres ====<br />
<br />
Zie eerst [[JOSM#Tags|Tags]] hieronder voor meer informatie over tags in het algemeen.<br />
<br />
Het kadastraal adres bestaat uit 4 onderdelen;<br />
# de kadastrale gemeente<br />
# de kadastrale sectie (als deel van een kadastrale gemeente)<br />
# het kadastraal perceel-nummer (vaak geschreven als perceelnr)<br />
# de toevoeging op het perceelnummer, als een perceelnummer meermaals voorkomt in een sectie in een gemeente<br />
<br />
Hieronder worden in de tabel de overeenkomstige keys genoemd die HisGIS gebruikt om deze onderdelen mee te benoemen in (J)OSM. In de derde kolom staan de tags van de HouseNumberTaggingTool die we ''misbruiken'' om de kadastrale informatie mee toe te kennen aan een perceel. Dit noemen we ''misbruiken'' omdat de HouseNumberTaggingTool is ontworpen om huizen van een huisnummer als regulier adres te voorzien. Vanwege de overeenkomstige aard met het nummeren van percelen, is deze tool dus echter zeer goed hiervoor geschikt.<br />
<br />
{| class="wikitable"<br />
|-<br />
! Concept !! HouseNumberTaggingTool !! HisGIS-key<br />
|-<br />
| kadastrale gemeente || addr:country || kad:gemeente<br />
|-<br />
| kadastrale sectie || addr:state || kad:sectie<br />
|-<br />
| perceelnummer || addr:housenumber || kad:perceelnr<br />
|-<br />
| perceelnummer-toevoeging || [geen] || kad:perceelnrtvg<br />
|-<br />
|}<br />
<br />
Het perceel wordt getagged met de sneltoets op het toetsenbord {{key_press|k}}. Reguliere tags worden toegevoegd in het paneel rechts in JOSM met de knop ''toevoegen'', of met de sneltoets op het toetsenbord {{key_press|Alt|a}}. De perceelnummer-toevoeging wordt altijd toegevoegd met de sneltoets {{key_press|Alt|a}}.<br />
<br />
De ''misbruikte'' HouseNumberTaggingTool-tags kunnen na het nummeren van het perceel gewoon blijven staan, en worden later automatisch omgezet naar de HisGIS-tags. Het kan geen kwaad om in een enkel geval toch de HisGIS-tags te gebruiken. Alle systemen houden daar op de achtergrond rekening mee.<br />
<br />
=== Complexe perceelsvormen ===<br />
<br />
Daar waar een perceel een 'gat' bevat (vb als ringvorm), moet je een multi-polygoon aanmaken. Dat doe je door zowel de buitenrand als de binnenrand in te tekenen,ze beiden te selecteren en vervolgens op {{key_press|Ctrl|b}} te drukken. De eigenschappen ken je vervolgens aan de multi-polygoon toe, en niet aan de lijnen die de buitenzijde of binnenzijde van de multi-polygoon vormen.<br />
<br />
=== Opslaan van de wijzigingen: Upload ===<br />
<br />
Als je klaar bent met tekenen, hoef je enkel de gegevens nog op te laden naar de centrale server;<br />
* Dat doe je met de vierde knop in de knoppenbalk; de groene pijl naar boven.<br />
* Vervolgens krijg je een aantal fouten te zien zoals deze geanalyseerd werden; deze kun je voorlopig negeren; klik op ''Doorgaan met uploaden''.<br />
* Vervolgens krijg je zien welke wijzigingen er aangebracht zullen worden. Je moet dan onderin dat venstertje nog aangeven welke veranderingen je ingevoerd hebt (vb ''intekenen van gebouwen in GEMEENTE''), en de gegevensbron voor je wijzigingen noemen (vb. ''minuutplans'').<br />
* Tot slot hoef je enkel nog op ''Aanpassingen uploaden'' te klikken.<br />
<br />
Zorg dat je de gegevens vaak genoeg (ongeveer elk halfuur) uploadt. Tracht ook niet om de gegevens in een andere wijze tussentijds op de computer op te slaan vooraleer je ze weer upload, omdat je dan complexe synchronisatieproblemen kunt krijgen. Dit hoeft niet steeds te gebeuren, maar als dat verkeerd loopt, kost het mogelijk erg veel werk om het te herstellen, dus neem dat risico niet.<br />
<br />
=== Tags ===<br />
<br />
Informatie wordt in (J)OSM toegevoegd aan ''percelen'' via zogenaamde tags. Dit zijn stukjes informatie die steeds uit twee delen bestaan: een key (sleutel) en een value (waarde). Dit wordt ook weergegeven als <code>key=value</code>, zoals bijvoorbeeld de tag om een gemeente mee aan te geven: <code>kad:gemeente=Amsterdam</code> . Daarin is de key dus <code>kad:gemeente</code> en de value de eigenlijke gemeentenaam, in dit geval dus <code>Amsterdam</code>. Als een key een dubbele punt bevat, wordt dit ook wel de ''namespace'' genoemd. Die geeft aan tot welke ''groep'' een key behoort. In dit geval dus <code>kad</code>, wat staat voor de verzameling van alle kadastrale keys.<br />
<br />
Zie ook [[Tags - Kadaster 1832]] voor meer details over de te gebruiken tags. Hieronder volgen nog twee zaken die in elk geval bij het intekenen al moeten worden aangegeven met tags.<br />
<br />
==== Gebouwen ====<br />
<br />
Gebouwen staan (in principe) conceptueel gezien 'op' een perceel. Dit gebouw hoeft vervolgens niet genummerd te worden, maar dat mag wel. Enige uitzondering hierop is de situatie waar een gebouw ook een eigen kadastraal nummer heeft gekregen, en het gebouw dus ook het kadastrale perceel is. In dat geval teken je niet twee keer dezelfde geometrie in, maar ken je de tag om van een geometrie een gebouw te maken (<code>building=yes</code>) toe aan het ''kale'' perceel dat ook een perceelnummer heeft. Er zullen dus geometrieën / polygonen / vlakjes zijn die zowel een gebouw zijn, als een perceel. Ook daar houden de systemen op de achtergrond rekening mee.<br />
<br />
==== Water ====<br />
<br />
Naast de gebouwen (zie hierboven) moet ook water al bij het intekenen aangegeven worden, te herkennen aan de blauwe kleur op het minuutplan. Dit doe je met de tag <code>natural=water</code>.<br />
<br />
==== Dijk ====<br />
<br />
Dijken, daar waar een perceel duidelijk een dijk betreft, moeten inclusief het weg-gedeelte worden getagged met <code>landuse=construction</code>.<br />
<br />
=== Combinaties van meerdere typen grondgebruik ===<br />
<br />
Soms betreft 1 perceel meerdere onderdelen met een eigen grondgebruik, zoals een weiland dat als perceel ook de halve aangrenzende sloot bevat. In die gevallen zijn die aangrenzende delen vaak met ''pijltjes'' aangewezen bij dat ''moeder''-perceel. Als kadastraal principe heet dit dan ook het ''bijpijlen'' van vlakken. Deze bijgepijlde vlakken moeten net als het andere deel van hetzelfde kadastrale adres worden voorzien.<br />
<br />
Conceptueel is het dan verkeerd om te zeggen dat het twee ''percelen'' met hetzelfde kadastrale adres zijn, maar in feite zijn het twee ''perceel-delen'' die samen als conglomeraat het samengestelde perceel vormen. Alle systemen op de achtergrond houden hier ook rekening mee, bijvoorbeeld bij de berekening van de oppervlakten.<ref>Een alternatieve oplossing zou bijvoorbeeld kunnen zijn om dit met een multi-polygoon te modelleren. Daarbij zou dan die ''Relatie'' van het type multi-polygoon het eigenlijke perceel vormen. Hoewel dit conceptueel iets puristischer lijkt, bemoeilijkt het veel verwerkingen in de praktijk echter enorm. Daarom wordt er in de regel voor de losse perceel-delen en impliciete samengestelde percelen gekozen.</ref><br />
<br />
== Filters ==<br />
<br />
JOSM laat het toe om de getekende elementen te filteren op basis van hun tags, of van andere eigenschappen (zoals het type geometrie). Daarmee kun je specifieke probleemgevallen opzoeken, of tags in groepen / batches aanpassen.<br />
<br />
== Koppelwebsite ==</div>Thomashttps://wiki.hisgis.nl/index.php?title=Sjabloon:Perceel&diff=2791Sjabloon:Perceel2022-08-26T14:19:21Z<p>Thomas: </p>
<hr />
<div>{{#if:{{{perceelnr}}}|{{{perceelnr}}}|}}{{#if:{{{tvg|}}}|/{{{tvg}}}|}}<br />
<noinclude><br />
{{Documentation<br />
| perceelnr = nummer van het perceel<br />
| tvg =''toevoeging''<br/><br />
| sectie =<br />
| gemeente =<br />
}}</noinclude></div>Thomashttps://wiki.hisgis.nl/index.php?title=Sjabloon:Perceel&diff=2790Sjabloon:Perceel2022-08-26T14:16:21Z<p>Thomas: </p>
<hr />
<div>{{#if:{{{perceelnr}}}|{{{perceelnr}}}|}}{{#if:{{{tvg|}}}|/{{{tvg}}}|}}<br />
<noinclude><br />
{{Documentation<br />
| perceelnr = nummer van het perceel<br />
| tvg = <br />
| sectie =<br />
| gemeente =<br />
}}</noinclude></div>Thomashttps://wiki.hisgis.nl/index.php?title=Sjabloon:Perceel&diff=2789Sjabloon:Perceel2022-08-26T14:14:12Z<p>Thomas: </p>
<hr />
<div>{{#if:{{{perceelnr}}}|{{{perceelnr}}}|}}{{#if:{{{tvg|}}}|/{{{tvg}}}|}}<br />
<noinclude><br />
{{Documentation<br />
| perceelnr = nummer van het perceel<br />
| tvg = <br />
| sectie =<br />
| gemeente =<br />
<!-- template documentation --><br />
}}</noinclude></div>Thomashttps://wiki.hisgis.nl/index.php?title=Sjabloon:Perceel&diff=2788Sjabloon:Perceel2022-08-26T13:54:41Z<p>Thomas: </p>
<hr />
<div>{{#if:{{{perceelnr}}}|{{{perceelnr}}}|}}{{#if:{{{tvg|}}}|/{{{tvg}}}|}}</div>Thomashttps://wiki.hisgis.nl/index.php?title=Sjabloon:Perceel&diff=2787Sjabloon:Perceel2022-08-26T13:54:24Z<p>Thomas: Nieuwe pagina aangemaakt met '{#if:{{{perceelnr}}}|{{{perceelnr}}}|}}{{#if:{{{tvg|}}}|/{{{tvg}}}|}}'</p>
<hr />
<div>{#if:{{{perceelnr}}}|{{{perceelnr}}}|}}{{#if:{{{tvg|}}}|/{{{tvg}}}|}}</div>Thomashttps://wiki.hisgis.nl/index.php?title=Scancode&diff=2775Scancode2022-05-14T15:48:54Z<p>Thomas: </p>
<hr />
<div>Gescande documenten van het kadaster zijn voorzien van een code die steeds op dezelfde manier is opgebouwd.<br />
<br />
Een OAT-scan is opgebouwd als: <code>OAT12345X123</code>. Dit verwijst naar de OAT-scan, voor provincie 12, gemeente 345, sectie X, blad 123.<br />
<br />
Een minuutplan wordt opgebouwd als: <code>MIN12345X01</code>. Dit verwijst dus naar een minuutplan, voor diezelfde provincie en gemeente, sectie X, blad 1.<br />
<br />
<br />
== Eerste 3 tekens: soort document ==<br />
<br />
Het gaat dan met name om de letters <code>OAT</code> om een OAT-scan aan te duiden, en <code>MIN</code> om een minuutplan aan te duiden.<br />
<br />
== Eerste 2 cijfers: de provincie ==<br />
Kadastrale provincies worden aangeduid met een formele 2-cijferige code en een naam. Voor Nederland in 1832 waren dit;<br />
<br />
{| class="wikitable" style="text-align:center"<br />
|-<br />
! Code !! Naam<br />
|-<br />
| <code>01</code> || Groningen<br />
|-<br />
| <code>02</code> || Friesland<br />
|-<br />
| <code>03</code> || Drenthe<br />
|-<br />
| <code>04</code> || Overijssel<br />
|-<br />
| <code>05</code> || Gelderland<br />
|-<br />
| <code>06</code> || Utrecht<br />
|-<br />
| <code>07</code> || Noord Holland<br />
|-<br />
| <code>08</code> || Zuid-Holland<br />
|-<br />
| <code>09</code> || Zeeland<br />
|-<br />
| <code>10</code> || Noord Brabant<br />
|-<br />
| <code>11</code> || Limburg<br />
|}<br />
<br />
== Volgende 3 cijfers: de gemeente ==<br />
<br />
De gemeenten worden ingedeeld met een 3-cijferige code, die samen met de provincie-code uniek identificerend is voor een kadastrale gemeente in Nederland.<br />
<br />
== Volgende letter: de sectie ==<br />
<br />
De sectie wordt aangegeven met een hoofdletter, te beginnen met sectie A, dan B, etc.<br />
<br />
== Volgende cijfers: het volgnummer van de scan ==<br />
<br />
In het geval van OAT-scans beginnen deze bij nummer <code>000</code> en nummeren ze door tot in sommige gevallen enkele honderden pagina's. In het geval van minuutplans zijn het er hooguit net iets meer dan een tiental. Vandaar de gereserveerde twee posities.</div>Thomashttps://wiki.hisgis.nl/index.php?title=Scancode&diff=2774Scancode2022-05-14T15:48:27Z<p>Thomas: /* =Eerste 2 cijfers: de provincie */</p>
<hr />
<div>Gescande documenten van het kadaster zijn voorzien van een code die steeds op dezelfde manier is opgebouwd.<br />
<br />
Een OAT-scan is opgebouwd als: <code>OAT12345X123</code>. Dit verwijst naar de OAT-scan, voor provincie 12, gemeente 456, sectie X, blad 123.<br />
<br />
Een minuutplan wordt opgebouwd als: <code>MIN12345X01</code>. Dit verwijst dus naar een minuutplan, voor diezelfde provincie en gemeente, sectie X, blad 1.<br />
<br />
<br />
== Eerste 3 tekens: soort document ==<br />
<br />
Het gaat dan met name om de letters <code>OAT</code> om een OAT-scan aan te duiden, en <code>MIN</code> om een minuutplan aan te duiden.<br />
<br />
== Eerste 2 cijfers: de provincie ==<br />
Kadastrale provincies worden aangeduid met een formele 2-cijferige code en een naam. Voor Nederland in 1832 waren dit;<br />
<br />
{| class="wikitable" style="text-align:center"<br />
|-<br />
! Code !! Naam<br />
|-<br />
| <code>01</code> || Groningen<br />
|-<br />
| <code>02</code> || Friesland<br />
|-<br />
| <code>03</code> || Drenthe<br />
|-<br />
| <code>04</code> || Overijssel<br />
|-<br />
| <code>05</code> || Gelderland<br />
|-<br />
| <code>06</code> || Utrecht<br />
|-<br />
| <code>07</code> || Noord Holland<br />
|-<br />
| <code>08</code> || Zuid-Holland<br />
|-<br />
| <code>09</code> || Zeeland<br />
|-<br />
| <code>10</code> || Noord Brabant<br />
|-<br />
| <code>11</code> || Limburg<br />
|}<br />
<br />
== Volgende 3 cijfers: de gemeente ==<br />
<br />
De gemeenten worden ingedeeld met een 3-cijferige code, die samen met de provincie-code uniek identificerend is voor een kadastrale gemeente in Nederland.<br />
<br />
== Volgende letter: de sectie ==<br />
<br />
De sectie wordt aangegeven met een hoofdletter, te beginnen met sectie A, dan B, etc.<br />
<br />
== Volgende cijfers: het volgnummer van de scan ==<br />
<br />
In het geval van OAT-scans beginnen deze bij nummer <code>000</code> en nummeren ze door tot in sommige gevallen enkele honderden pagina's. In het geval van minuutplans zijn het er hooguit net iets meer dan een tiental. Vandaar de gereserveerde twee posities.</div>Thomashttps://wiki.hisgis.nl/index.php?title=Scancode&diff=2773Scancode2022-05-14T15:48:14Z<p>Thomas: Nieuwe pagina aangemaakt met 'Gescande documenten van het kadaster zijn voorzien van een code die steeds op dezelfde manier is opgebouwd. Een OAT-scan is opgebouwd als: <code>OAT12345X123</code...'</p>
<hr />
<div>Gescande documenten van het kadaster zijn voorzien van een code die steeds op dezelfde manier is opgebouwd.<br />
<br />
Een OAT-scan is opgebouwd als: <code>OAT12345X123</code>. Dit verwijst naar de OAT-scan, voor provincie 12, gemeente 456, sectie X, blad 123.<br />
<br />
Een minuutplan wordt opgebouwd als: <code>MIN12345X01</code>. Dit verwijst dus naar een minuutplan, voor diezelfde provincie en gemeente, sectie X, blad 1.<br />
<br />
<br />
== Eerste 3 tekens: soort document ==<br />
<br />
Het gaat dan met name om de letters <code>OAT</code> om een OAT-scan aan te duiden, en <code>MIN</code> om een minuutplan aan te duiden.<br />
<br />
===Eerste 2 cijfers: de provincie ==<br />
Kadastrale provincies worden aangeduid met een formele 2-cijferige code en een naam. Voor Nederland in 1832 waren dit;<br />
<br />
{| class="wikitable" style="text-align:center"<br />
|-<br />
! Code !! Naam<br />
|-<br />
| <code>01</code> || Groningen<br />
|-<br />
| <code>02</code> || Friesland<br />
|-<br />
| <code>03</code> || Drenthe<br />
|-<br />
| <code>04</code> || Overijssel<br />
|-<br />
| <code>05</code> || Gelderland<br />
|-<br />
| <code>06</code> || Utrecht<br />
|-<br />
| <code>07</code> || Noord Holland<br />
|-<br />
| <code>08</code> || Zuid-Holland<br />
|-<br />
| <code>09</code> || Zeeland<br />
|-<br />
| <code>10</code> || Noord Brabant<br />
|-<br />
| <code>11</code> || Limburg<br />
|}<br />
<br />
== Volgende 3 cijfers: de gemeente ==<br />
<br />
De gemeenten worden ingedeeld met een 3-cijferige code, die samen met de provincie-code uniek identificerend is voor een kadastrale gemeente in Nederland.<br />
<br />
== Volgende letter: de sectie ==<br />
<br />
De sectie wordt aangegeven met een hoofdletter, te beginnen met sectie A, dan B, etc.<br />
<br />
== Volgende cijfers: het volgnummer van de scan ==<br />
<br />
In het geval van OAT-scans beginnen deze bij nummer <code>000</code> en nummeren ze door tot in sommige gevallen enkele honderden pagina's. In het geval van minuutplans zijn het er hooguit net iets meer dan een tiental. Vandaar de gereserveerde twee posities.</div>Thomashttps://wiki.hisgis.nl/index.php?title=ID_(editor)&diff=2771ID (editor)2022-05-02T04:33:41Z<p>Thomas: /* De iD editor voor OpenStreetMap-gegevens van HisGIS */</p>
<hr />
<div>{{DISPLAYTITLE:iD (editor)}}<br />
<br />
== De iD editor voor OpenStreetMap-gegevens van HisGIS ==<br />
<br />
De iD-web-editor is een website waar percelen kunnen getekend worden voor HisGIS.<br />
<br />
U vindt dit teken-platform op https://osm.hisgis.nl/ waar u zich rechtsboven kunt [https://osm.hisgis.nl/user/new registreren] als nieuwe gebruiker. Neem daarna contact op met ons team op <code>teamgeo@di.huc.knaw.nl</code>, dan activeren wij uw account, en kun u van start met tekenen.<br />
<br />
==Meervoudige percelen, multipolygonen en relaties==<br />
Veel percelen bestaan uit 1 enkel vlakje, maar soms is het ingewikkelder. Bijvoorbeeld omdat een perceel als een eiland in het water ligt, of omdat er een ander perceel middenin ligt. In dat geval is het nodig om een multipolygoon te tekenen. Conceptueel is dit uitgelegd in een blogpost [https://geo.di.huc.knaw.nl/geometrie/ op de HisGIS-geoblog]. <br />
<br />
In iD teken je zo'n multipolygon door het toevoegen van een relatie tussen de ways die de verschillende vlakken beschrijven. Hier zijn twee informatiepagina's over:<br />
* Een eerste pagina met een stap-voor-stap handleiding voor het aanmaken van [[Multipolygonen in iD]];<br />
* Een tweede pagina die voor een aantal voorbeelden uitlegt met welke way's (vlakjes) en relaties die situatie getekend kan worden en hoe de tags op die way's en relaties dan moeten: [[Voorbeelden van multipolygonen|voorbeelden van multipolygonen]].<br />
<br />
== Taggen / toevoegen van tags == <br />
<br />
[[Bestand:Afbeelding 2021-12-08 150850.png|omkaderd|links]]Als je zaken in iD hebt getekend, moet je aangeven ''wat'' je hebt getekend. Dat doe je met de zogenaamde tags. Op [[Tags - Kadaster 1832]] staat beschreven welke tags dat zijn.<br />
<br />
Om bij het nummeren van de percelen in iD de tags van het vorige perceel te kunnen meenemen, kun je in iD als je een perceel hebt geselecteerd, waar je de tags invult (linksonder in iD), om daar op de blauwe button naast die opgelicht is te klikken. Die staat net boven het schermpje. Doe dat bij een perceel dat je al hebt ingevuld. Je ziet daar alle tags staan, die kun je selecteren en met {{key press|ctrl|C}} kopiëren. Dat kun je dan bijvoorbeeld enkel voor de tags van het kadastrale adres doen, niet het grondgebruik. Als je nu een volgend perceel hebt getekend hoef je alleen maar {{key press|ctrl|V}} in te drukken in dat veld en alles staat daar dan ook. Nu moet je alleen nog maar het perceelnr toe te voegen. Het enige wat je dan nog wel eens moet toevoegen is de tag kad:perceelnrtvg=a.<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
== Specifieke onderwerpen ==<br />
* [[Brug|Bruggen]]<br />
<br />
== Sneltoetsen ==<br />
<br />
=== Weergave ===<br />
* {{key press|w}}&ensp; schakel de '''w'''ireframe-weergave in, waarin je enkel nog de lijnen van de percelen ziet, en niet de vlakken. Dat is handig als je enkel de achtergrondkaart wil zien.<br />
* {{key press|g}}&ensp; markeer de nog niet opgeladen wijzigingen in het kaartvenster.<br />
<br />
=== Tekenen ===<br />
* {{key press|1}}&ensp; teken een punt (node)<br />
* {{key press|2}}&ensp; teken een lijn (way)<br />
* {{key press|3}}&ensp; teken een vlak (area); in technische zin is dat een way met hetzelfde begin- en eindpunt.<br />
<br />
=== Selectie ===<br />
* {{key press|ctrl|↑}}&ensp; selecteer de ouder<br />
* {{key press|ctrl|↓}}&ensp; selecteer de kinderen<br />
<br />
=== Operaties (bewerkingen) ===<br />
* {{key press|a}}&ensp; '''a'''anvullen: vervolg een lijn op het geselecteerde punt<br />
* {{key press|c}}&ensp; '''c'''ombineren: voeg de geselecteerde objecten samen<br />
* {{key press|d}}&ensp; '''disconnect''': Maak geselecteerde objecten los<br />
* {{key press|e}}&ensp; '''e'''xtraheer een punt uit een object<br />
* {{key press|x}}&ensp; splits objecten bij de geselecteerde punten<br />
* {{key press|q}}&ensp; maak de geselecteerde hoeken haaks<br />
* {{key press|s}}&ensp; maak de geselecteerde objecten recht<br />
* {{key press|o}}&ensp; maak de lijn rond<br />
<br />
=== Opmerkingen ===<br />
* {{key press|n}}&ensp; voeg een opmerking toe, en klik op de kaart om aan te geven waar de opmerking moet komen.</div>Thomashttps://wiki.hisgis.nl/index.php?title=Zandbak&diff=2770Zandbak2022-03-21T09:29:58Z<p>Thomas: /* Plaatsen als puntlocatie */</p>
<hr />
<div><div style="float:right;">__TOC__</div><br />
== Aanmelding ==<br />
Onze nieuwe omgeving vind je op https://0.osm.hisgis.nl/ . Daar kun je je aanmelden met een gebruikersnaam naar keuze.<br />
<br />
NN@email.nl<br />
xyzpqr<br />
<br />
== Bewerken ==<br />
=== Tekenomgeving ===<br />
==== Verzamelsite ==== <br />
Als je vervolgens inzoomt naar Schoonrewoerd (ten zuid-westen van Utrecht, of klik hier voor een rechtstreekse link: https://0.osm.hisgis.nl/#map=15/51.9295/5.0971 ), kun je linksboven op Bewerken klikken. Dan laadt de bewerk-omgeving, en zie je de aan elkaar geplakte minuutplans die klaar staan.<br />
Als je links in beeld op “Achtergrond” klikt, zie je bovenaan de achtergrondkaart “Minuutplans HisGIS” aangevinkt staan. Daar kun je ook wisselen naar de luchtfoto.<br />
Als je in dat venster naar beneden scrolt, zie je bij “Lagen” nog wat relevante zaken staan.<br />
Als je “HisGIS gemeentegrenzen” aanvinkt, verschijnen de gemeentegrenzen als blauwe lijnen op de kaart. <br />
Als je “HisGIS bladmaskers” aanvinkt, zie je de individuele maskers van de minuutplans. Dat is handig voor de oriëntatie.<br />
Voor het minuutplan als achtergrond nog deze tip. Ik verhoog de “scherpte” (zie het schuifje helemaal onderaan in het Lagen-paneeltje in iD) altijd naar 300%, omdat het contrast dan ook gelijk wat hoger wordt, wat prettig tekent, vind ik. Als je wil kun je natuurlijk naar wens de helderheid en het contrast wat bijstellen.<br />
==== Sectieviewer ====<br />
Voor Vijfheerenlanden heb ik een eenvoudige viewer gemaakt waarmee je een individueel minuutplan in iD kunt inladen als achtergrondkaart. Deze viewer vind je op https://web2.fa.knaw.nl/vijfherenlanden/ .<br />
Als je daar op een groen masker-vlak van een minuutplan klikt, opent iD in een nieuw tabblad met dat minuutplan ingeladen als losse kaartlaag. Er is 1 specifiek nadeel dat we nog aan het verhelpen zijn: bij de individuele minuutplans verdwijnt de kaart nog als je te ver inzoomt. Dat is erg onhandig, en wordt dus nog verholpen, maar op dit moment kun je enkel op de samengevoegde versie “oneindig” inzoomen.<br />
=== Tekenen ===<br />
==== Percelen ====<br />
Het tekenen van de percelen doen we als vlakken. Het “kadastraal adres” als aanduiding van het perceel doen we met een specifieke set tags. Op dit moment moet het nog even handmatig, maar er komt “binnenkort” een manier om dit toe te voegen net als met huisnummers in de moderne OpenStreetMap, dus met een automatisch oplopend nummer en zo. De tags die je moet gebruiken zijn:<br />
• kad:gemeente als key voor de kadastrale gemeenten, dus Schoonrewoerd.<br />
• kad:sectie voor de kadastrale sectie (de letter van de blad-aanduiding); A (met hoofdletter).<br />
• kad:perceelnr voor het perceelnummer. Let op: ENKEL het numerieke deel.<br />
• kad:perceelnrtvg voor een alfanumerieke toevoeging op het perceelnummer, zoals “bis”.<br />
• kad:blad voor het bladnummer van het minuutplan dat je tekent. Voor Schoonrewoerd is dat steeds 1, want drie bladen (minuutplans) in 3 secties; A1, B1 en C1.<br />
Som zie je hier of daar nog wat legacy-tags staan die nog aanwezig zijn uit oudere systemen die we nu trachten te homogeniseren. Die kun je verder negeren.<br />
===== Praktisch ===== <br />
Heel operationeel; wat ik doe is de tags in iD op tekst-selectie-modus zetten, en vervolgens die reeks tags kopiëren (ctrl+c), en dan bij elk volgend perceel weer plakken met ctrl+v. Dan hoef ik enkel nog het perceelnummer aan te passen. In de toekomst zal dat eenvoudiger worden met een geïntegreerde preset, die gelijkaardig zal werken aan hoe je in de moderne OSM nu huisnummers kunt taggen (equivalent van de HouseNumberTaggingTool in JOSM).<br />
Ongenummerd water<br />
Ongenummerd water komt haast niet voor; soms eens bij grote rivieren. De regel is dat alle water als vlak moet worden getekend, los van of dat vlak ook een perceel is of niet.<br />
==== Gebouwen ====<br />
Alle gebouwen moeten worden getekend. Het kan zijn dat een perceel in zijn geheel een gebouw vormt. In dat geval hoef je natuurlijk slechts 1 vlak te tekenen. Die voorzie je dan aanvullend van de building=yes tag (of een meer specifieke tag op basis van het grondgebruik in de OAT). Veel-voorkomend zijn building=house, building=shed (voor schuurtjes van alle soorten en maten, ook hooischuren die soms geel gekleurd zijn op het minuutplan) en building=warehouse voor “pakhuizen”. De kleuren van die typen gebouwen heb ik in iD ook net wat bijgesteld; de kleur van een building=shed gaat wat meer naar het oranje, terwijl building=house iets meer rozig is. Maar building=yes is dus het algemene geval. Een gebouw hoeft dus niet meer dan die ene tag te hebben, maar mag ook voorzien van het kadastrale adres. Dat is bijvoorbeeld het geval als het perceel als geheel ook een gebouw is.<br />
Wegen en waterlopen als lijn-element, ook als ze op een genummerd perceel liggen<br />
De wegen en de waterlopen / waterwegen moeten (naast het water als vlakje) ook getekend worden als lijn-element. Het is dat lijn-element die vervolgens ook de naam krijgt (met de name-tag).<br />
==== Wegen ====<br />
De wegen coderen we met highway=* als tag;<br />
• Highway=trunk, primary en secondary zijn voorbehouden voor de administratief gedeclareerde “Groote Wegen” van koning Willem I. Dat zijn als het ware de eigentijdse “snelwegen”.<br />
• De tag highway=tertiary kun je gebruiken voor algemeen doorgaande wegen in een gebied.<br />
• De standaard-tag is in de regel highway=unclassified.<br />
• De tag highway=track gebruiken we voor wegen over een ander grondgebruik heen. Dat staat dan in de OAT als “uitweg als weiland”, bijvoorbeeld.<br />
• De tag highway=path gebruik ik voor “paden” die op het minuutplan expliciet als streepjeslijn zijn aangegeven. Het onderscheid met highway=track is niet altijd helder te maken. Dat is verder ook niet erg, want het is in de regel een weg met een zeer lokaal karakter. Ik wil dit paradigma toch meegeven, zodat je snapt hoe ik dat zie en zelf probeer toe te passen. Maar ik zal ook gelijk ruiterlijk toegeven dat ook ik dat niet altijd consequent toepas. Bijvoorbeeld de wegen op een dijk, en vooral de “op- en afritten” daarvan zijn befaamd ingewikkeld.<br />
• In een stedelijke context gebruiken we highway=residential voor woonstraten (in de regel met een naam). In een stedelijke omgeving gebruik ik nooit highway=path, maar altijd highway=footway om steegjes en zo aan te geven.<br />
==== Waterlopen ==== <br />
Water-wegen zijn eenvoudiger;<br />
• waterway=canal voor duidelijk kanalen of vaarten (stedelijk of landelijk); die zijn erg recht en door de mens gegraven.<br />
• waterway=river voor de grote rivieren<br />
• waterway=stream voor kleinere stroompjes. De hoeven niet noodzakelijk natuurlijke beekjes te zijn. Ook grotere ontginnings-sloten codeer ik wel met waterway=stream. Het is de default optie, als het ware.<br />
• waterway=ditch gebruik ik voor hele kleine geultjes, bijvoorbeeld langs weerszijden van een weg.<br />
• intermittent=yes gebruik ik als codering om vast te leggen dat het een ondergrondse verbinding betreft. Die kom je niet zo vaak tegen, of eigenlijk nauwelijks. Soms eens bij gedempte kanalen in een stad. Ik snap zeer goed (ook toen ik dit introduceerde) dat intermittent iets heel anders betekent (namelijk het periodieke/seizoensgebonden karakter van het droogvallen van de stroom). Ik zag zo snel toen echter geen alternatieve constructie, en daar kwam nog eens bij dat de cartografie (ik weet het; never tag for the map…) er perfect bij past. Uiteindelijk is dit een slecht patroon dat we nog eens zullen moeten vervangen, en een custom rendering bij kiezen, maar voorlopig vind ik dit nog net acceptabel.<br />
==== Plaatsen als puntlocatie ====<br />
Alle plaats-namen codeer je in principe als puntlocatie, met place=* als tag;<br />
• place=city voor grote steden<br />
• place=town voor kleine steden<br />
• place=village voor dorpen<br />
• place=hamlet voor gehuchten met meerdere huizen<br />
• place=isolated_dwelling voor individuele huizen. Dat geldt ook voor een buitenplaats met vb. een koetsen-stalling/wagenhuis e.d. Het gaat erom dat als de naam duidelijk op 1 complex slaat, dat het een place=isolated_dwelling wordt.<br />
• place=locality voor veldnamen. Je hoeft niet krampachtig elke naam van elk blokje percelen daarmee in te voeren. Deze gebruik je extreem zelden, maar ik weet uit ervaring dat in de Zuidelijke Nederlanden dat soort relevante veldnamen vaker voorkomen dan in Nederland boven de rivieren.<br />
<br />
Tips&Tricks<br />
Persoonlijk houd ik er graag de OAT naast. Dat kan rechtstreeks met deze link: https://oat.hisgis.nl/oat/oatscans/image.xhtml?oatcode=OAT08187A001 Ook kun je natuurlijk de “oude” koppelwebsite gebruiken die hier staat: http://web2.fa.knaw.nl/git/koppelwebsite/index.php?gemeente=Schoonrewoerd . Daar zie je dan netjes overzichtelijk de getranscribeerde gegevens. De kaart ernaast zal helaas leeg blijven, omdat die de gegevens in het nieuwe systeem nog niet kan uitlezen.<br />
Grondgebruik koppelen<br />
Dan is er nog het eigenlijke grondgebruik. Op termijn wordt dit automatisch gekoppeld met de OAT-tool, waardoor je het grondgebruik met een druk op een knop zult kunnen inladen. Of minimaal dat je in setjes per sectie het grondgebruik zult kunnen koppelen. Op dit moment moet het nog handmatig (of achteraf bij uitleveren naar andere systemen met 1 bewerking). Dat is 1 van mijn grootste prioriteiten op dit moment, maar helaas heb ik (ondanks nacht- en weekendwerk...) veel te weinig uren om alles wat ik graag rond zou hebben, rond te maken. Dus ik kan niets beloven over hoe lang dat nog zal duren.<br />
Mocht je gelijk de behoefte voelen om het grondgebruik handmatig te koppelen (hoeft dus niet, en het kan achteraf aan de achterkant in 1 keer) dan daarvoor deze informatie.<br />
Het beeld op het minuutplan is leidend. Dus wat als water gekleurd is op het minuutplan, wordt natural=water. Verder gebruiken we alle tags voor grondgebruik zoals OpenStreetMap die ook gebruikt. Er zijn een handvol afwijkende interpretaties. Zo gebruiken we landuse=residential als algemeen grondgebruik voor een “erf”. De tag landuse=construction gebruiken we voor dijken / kaden. En landuse=allotments gebruiken we om een (moes)tuin te coderen. Je zult zien dat ook de kleurenweergave in iD daarop is aangepast. Voor een overzicht van alle tags zoals we die gebruiken, zie onze wiki op https://wiki.hisgis.nl/wiki/Tags_-_Kadaster_1832 .<br />
<br />
Tot slot hierover nog een overzicht van de verschillende zaken die getekend moeten worden. Dat zijn:<br />
• Percelen (zie hierboven)<br />
• Ongenummerd water<br />
• Gebouwen<br />
• Wegen en waterlopen als lijn-element, ook als ze op een genummerd perceel liggen<br />
• Plaatsen als puntlocatie<br />
<br />
== Handleiding tekenen ==<br />
=== Percelen ===<br />
==== Basis ====<br />
==== Complexe ====<br />
==== Aanpijlen ====<br />
<br />
Misschien is dit ook het juiste moment om onze visie achter complexe relaties te delen. Je zou kunnen zeggen dat je elke mogelijke vorm van een perceel (vb. bestaande uit meerdere delen) als relatie kunt tekenen, en dat klopt ook. Het gebouw op een perceel zou je dan zelfs als lid van die relatie met een speciale rol kunnen toevoegen. Dat doen we echter zeer bewust NIET. Dat zou het namelijk veel te complex maken om zelfs de gewone gevallen te tekenen. Er zijn hierbij 2 belangrijke uitgangspunten. We stellen dat een gebouw op een perceel, niet los ook dat perceelnummer moet krijgen. Elk object op de oppervlakte van een perceel, verklaren we als impliciet dat perceelnummer te delen. En het tweede uitgangspunt is dat één perceel, meerdere vlakjes mag hebben met hetzelfde perceelnummer. Dus een meervoudig perceel dat uit meerdere delen bestaat, kun je dus gewoon twee keer van hetzelfde perceelnummer voorzien. Administratief houden we daar rekening mee in de systemen, zodat het “echte” administratieve perceel, gelijk is aan de samenvoeging van alle vlakjes die datzelfde kadastrale adres (perceelnummer) delen. Dat betekent dat je voor simpele gevallen (vb een weiland met de helft van een sloot als onderdeel van dat weiland als perceel) gewoon twee vlakjes kunt tekenen met hetzelfde perceelnummer. De ene wordt dan natural=water, want blauw gekleurd op het minuutplan. De andere krijgt dan landuse=meadow na koppelen met de OAT-gegevens. Voor de automatische verwerking in bijvoorbeeld de koppelwebsite, berekenen we dan zaken als de oppervlakte van het perceel als geheel, automatisch als de som van de oppervlakte van alle vlakjes met hetzelfde kadastrale adres.<br />
Als je te maken hebt met een perceel in een perceel, of bijvoorbeeld een drinkwaterput of vijver in een ander perceel, ontsnap je niet aan het gebruiken van een relatie met type=multipolygon. Dan voeg je de buitenring en binnenring toe aan die relatie met role=outer en role=inner als rol. Maar zo heel erg vaak komt dat niet voor. In die gevallen heb je de keuze of je zowel de binnenring als de relatie tagt met het kadastraal adres, of het kadastraal adres gelijk op de buitenring zet. Dat laatste heeft in principe de voorkeur.<br />
Wegen<br />
Waterlopen</div>Thomashttps://wiki.hisgis.nl/index.php?title=Tags_-_Kadaster_1832&diff=2769Tags - Kadaster 18322022-01-17T11:09:04Z<p>Thomas: /* Gebouwen */</p>
<hr />
<div>Op deze pagina worden de tags beschreven die gebruikt worden om de percelen van het kadaster van 1832 te 'taggen' (beschrijven). Dit kan worden uitgevoerd met [[ID (editor)|onze online tool iD]].<br />
<br />
== Kadastrale gegevens ==<br />
<br />
{| class="wikitable sortable"<br />
|-<br />
! Veld !! key van de tag !! opmerking<br />
|-<br />
| kadastrale gemeente || <code>kad:gemeente</code> || de kadastrale gemeente waar het perceel onder valt<br />
|-<br />
| sectie || <code>kad:sectie</code> || de kadastrale sectie waar het perceel onder valt<br />
|-<br />
| perceel-nummer || <code>kad:perceelnr</code> || het perceelnummer; in de regel zonder suffix (zoals <code>bis</code>)<br />
|-<br />
| perceel-nummer-toevoeging || <code>kad:perceelnrtvg</code> || de toevoeging (suffix) op het perceelnummer<br />
|-<br />
| kadastraal adres || <code>kad:adres</code> || het volledige kadastrale adres: de aaneenschakeling van de 4 hierboven genoemde velden, met een spatie na de gemeentenaam<br />
|-<br />
| minuutplan || <code>minuutplan</code> || de code van het minuutplan, opgebouwd uit de letter MIN, gevolgd door de vijf-cijferige gemeente-code, de sectie-letter, en het twee-cijferige bladnummer (vb. <code>MIN02087B04</code>)<br />
|-<br />
| kadastraal blad || <code>kad:blad</code> || het onderdeel van de minuutplan-aanduiding hierboven dat het bladnummer van het minuutplan aangeeft (in die gemeente, en in die sectie). Dit zijn de laatste twee cijfers van de minuutplan-code, zonder voorloopnul.<br />
|-<br />
| grondgebruik || <code>oat:soort</code> || het soort grondgebruik dat in de [[OAT|Oorspronkelijk Aanwijzende Tafel]] is vermeld<br />
|}<br />
<br />
== Grondgebruik ==<br />
{| class="wikitable sortable"<br />
|-<br />
! vermelding in de [[OAT]] !! vermelding in [[ID]] !! tag !! opmerking<br />
|-<br />
| bouwland || Landbouwgrond || <code>landuse=farmland</code> ||<br />
|-<br />
| dijk || Bouwterrein || <code>landuse=construction</code> || Over de dijk loopt vaak een pad, getoond door een wat lichtere streep, tag: highway=track<br />
|-<br />
| erf, huis en erf, ... || Woongebied || <code>landuse=residential</code> ||<br />
|-<br />
| tuin, moestuin, tuinland, gaard(en(g)) || Volkstuintjes || <code>landuse=allotments</code> || <br />
|- <br />
| terrein voor vermaak, vermaak, lustplaats, siertuin || Tuin || <code>leisure=garden</code> || Let wel op: ook vijvers en water in een siertuin / buitenplaats worden doorgaans gewoon als lustplaats / vermaak aangeslagen en beschreven in de OAT, hoewel ze op het minuutplan meestal gewoon als water aangegeven zijn.<br />
|-<br />
| bos(ch) || Beheerd bos || <code>landuse=forest</code> || eventueel aangevuld met <code>leaf_type=needle_leafed</code> als het een dennenbos betreft<br />
|-<br />
| boomgaard || Boomgaard || <code>landuse=orchard</code> || ook alle vermeldingen van ''fruitbomen'' vallen hieronder<br />
|-<br />
| erf voor den landbouw || Boerenerf || <code>landuse=farmyard</code> || <br />
|-<br />
| begraafplaats, kerkhof || Begraafplaats || <code>landuse=cemetery</code> || <br />
|-<br />
| duin(en) || Zand || <code>natural=sand</code> || <br />
|-<br />
| bos tot vermaak || Beheerd bos || <code>landuse=forest</code> || <br />
|-<br />
| water || Water || <code>natural=water</code> || <br />
|-<br />
|}<br />
<br />
=== Gras en natte gronden ===<br />
{| class="wikitable sortable"<br />
|-<br />
! vermelding in de [[OAT]] !!colspan="2"| vermelding in [[ID]] en type !! colspan="2"| tag !! opmerking<br />
|-<br />
| weiland, grasland, weide ||colspan="2"| Weide ||colspan="2"| <code>landuse=meadow</code> ||<br />
|-<br />
| weg als weiland ||rowspan='2' colspan="2"| Grasland ||rowspan='2'| <code>landuse=grass</code> || + <code>hgis:opmerking=weg</code> || ook weiland als weg<br />
|-<br />
| bleek(veld), blekerij || + <code>hgis:opmerking=bleek</code> ||<br />
|-<br />
| hooiland ||rowspan="5"| Moeras of drassig gebied || <code>wet_meadow</code> ||rowspan="5"| <code>natural=wetland</code> || + <code>wetland=wet_meadow</code> || <br />
|-<br />
| moeras || <code>marsh</code> || + <code>wetland=marsh</code> || <br />
|-<br />
| riet(veld), rietland ||rowspan="2"| <code>reedbed</code> ||rowspan="2"| + <code>wetland=reedbed</code> || <br />
|-<br />
| ruigt || Ruigt is bladriet, in de herfst gemaaid riet, waar het blad nog aan zit. (Het weke dak: riet- en strobedekkingen<ref>M. van Hemert, M.W.J. van Rooden, H.Th.D. Dijkstra, RV bijdrage 11, Zeist 1990)</ref><br />
|-<br />
| onland || || || Op de hoger gelegen zandgronden kan de vermelding ''onland'' ook wijzen op duingebied of (natte) heide. In die gevallen kan beter worden gekozen voor taggen met <code>natural=sand</code> of <code>natural=heath</code>. Indien het gebied op het minuutplan blauw is gekleurd om water aan te geven, heeft de tag <code>natural=water</code> de voorkeur.<br />
|-<br />
| water ||colspan="2"| Water || ||colspan="2"| <code>natural=water</code> ||<br />
|-<br />
|}<br />
<br />
=== Varia ===<br />
{| class="wikitable sortable"<br />
|-<br />
! vermelding in de [[OAT]] !! vermelding in [[ID]] !! tag !! opmerking<br />
|-<br />
| botenhelling || Botenhelling || <code>leisure=slipway</code> || <br />
|-<br />
| stort, vuilnisbelt || Stort || <code>landuse=landfill</code> ||<br />
|-<br />
| Menagerie, dierentuin, zoo || Dierentuin || <code>tourism=zoo</code> ||<br />
|-<br />
| kolf(baan) || Sportveld || <code>leisure=pitch</code> + <code>sport=kolf</code> ||<br />
|-<br />
|}<br />
<br />
== Gebouwen ==<br />
<br />
In de regel: <code>building=*</code><br />
<br />
{| class="wikitable sortable"<br />
|-<br />
! vermelding in de [[OAT]] !! vermelding in [[ID]] !! tag !! opmerking<br />
|-<br />
| droogschuur, drooghuisje || Schuur(tje) || <code>building=shed</code><br />
|-<br />
| fabriek || Industrieel gebouw || <code>building=industrial</code> + <code>industrial=factory</code> || eventueel aangevuld met name= soort fabriek<br />
|-<br />
| hooiberg, kapberg || || <code>building=shed</code><br />
|-<br />
| huis || Huis || <code>building=house</code> || woonfunctie<br />
|-<br />
| kas(t), oranjerie || Broeikas || <code>building=greenhouse</code> ||<br />
|-<br />
| koepel, zomerhuis || Bungalow || <code>building=bungalow</code> ||<br />
|-<br />
| molen || Windmolen || <code>building=yes</code> + <code>man_made=windmill</code> ||<br />
|-<br />
| watermolen || Watermolen || <code>building=yes</code> + <code>man_made=watermill</code> ||<br />
|-<br />
| pakhuis || Opslagplaats || <code>building=warehouse</code> ||<br />
|-<br />
| schuur, boet(je) || schuur(tje) || <code>building=shed</code> ||<br />
|-<br />
| stal || Paardenstal || <code>building=stable</code> ||<br />
|-<br />
| weeshuis, oudemannenhuis || Sociale faciliteit || <code>amenity=social_facility</code> || eventueel aangevuld met een nadere specificatie als <code>social_facility=*</code>-tag<br />
|-<br />
| wagenhuis, koetshuis || Garage (privéstalling voor voertuigen) || <code>building=garage</code> ||<br />
|-<br />
| werkplaats || Industrieel gebouw || <code>building=industrial</code> ||<br />
|-<br />
| winkel || Handelspand || <code>building=retail</code> + <code>shop=convenience</code> || en landuse=retail<br />
|-<br />
|}<br />
<br />
=== Openbare gebouwen ===<br />
<br />
{| class="wikitable sortable"<br />
|-<br />
! vermelding in de [[OAT]] !! vermelding in [[ID]] !! tag !! opmerking<br />
|-<br />
| brandspuithuisje || Voorziening || <code>building=public</code> + <code>amenity=fire_station</code> || Dan type: fire-station<br />
|-<br />
| school || Schoolgebouw || <code>building=school</code> ||<br />
|-<br />
| rechthuis || Gerechtsgebouw || <code>building=public</code> + <code>amenity=courthouse</code> ||<br />
|-<br />
| sluis || Bouwterrein || <code>landuse=construction</code> || aangevuld met <code>natural=water</code> voor het water gedeelte<br />
|-<br />
| raadhuis, stadhuis || gemeentehuis || <code>building=public</code> + <code>amenity=townhall</code> ||<br />
|-<br />
| wachthuisje, veldwacht || Politiekantoor || <code>building=public</code> + <code>amenity=police</code> ||<br />
|-<br />
| kerk|| christelijke kerk || <code>building=church</code> + <code>amenity=place_of_worship</code> || eventueel aangevuld met <code>religion=christian</code> en eventueel indien bekend <code>denomination=*</code><br />
|-<br />
|}<br />
<br />
<br />
{| class="wikitable sortable"<br />
|-<br />
! groep !! vermelding in de [[OAT]] !! vermelding in [[ID]] !! tag !! opmerking<br />
|-<br />
|colspan="2"| fabriek || Industrieel gebouw || <code>building=industrial</code> + <code>industrial=factory</code> || eventueel aangevuld met name= soort fabriek<br />
|-<br />
|colspan="2"| huis || Huis || <code>building=house</code> || woonfunctie<br />
|-<br />
|rowspan="7"| bijgebouw || kas(t), oranjerie || Broeikas || <code>building=greenhouse</code> ||<br />
|-<br />
| koepel, zomerhuis || Bungalow || <code>building=bungalow</code> ||<br />
|-<br />
| pakhuis || Opslagplaats || <code>building=warehouse</code> || het perceel krijgt de tag <code>landuse=residential</code><br />
|-<br />
| <br />
* schuur(tje)<br />
* boet(je) <br />
* hooiberg, kapberg<br />
* droogschuur, drooghuisje<br />
|| schuur(tje) || <code>building=shed</code> ||<br />
|-<br />
| wagenhuis, koetshuis || Garage (privéstalling voor voertuigen) || <code>building=garage</code> ||<br />
|-<br />
| werkplaats || Industrieel gebouw || <code>building=industrial</code> ||<br />
|-<br />
| stal || Paardenstal || <code>building=stable</code> ||<br />
|-<br />
|rowspan="2"| molen || <br />
* molen (onbepaald type)<br />
* windmolen<br />
|| Windmolen || <code>building=yes</code> + <code>man_made=windmill</code> ||<br />
|-<br />
| watermolen || Watermolen || <code>building=yes</code> + <code>man_made=watermill</code> ||<br />
|-<br />
| voorzieningen || <br />
* armenhuis<br />
* weeshuis<br />
* oudemannenhuis<br />
|| Sociale faciliteit || <code>building=public</code> + <code>amenity=social_facility</code> || evt. aangevuld met een nadere specificatie als <code>social_facility=*</code>-tag;<br />alternatief wordt <code>amenity=social_facility</code> toegevoegd aan het onderliggend perceel<br />
|-<br />
|colspan="2"| winkel || Handelspand || <code>building=retail</code> + <code>shop=convenience</code> || en landuse=retail<br />
|-<br />
|rowspan="7"| publiek / openbaar|| brandspuithuisje || Voorziening || <code>building=public</code> + <code>amenity=fire_station</code> || Dan type: fire-station<br />
|-<br />
| school || Schoolgebouw || <code>building=school</code> ||<br />
|-<br />
| rechthuis || Gerechtsgebouw || <code>building=public</code> + <code>amenity=courthouse</code> ||<br />
|-<br />
| sluis || Bouwterrein || <code>landuse=construction</code> || aangevuld met <code>natural=water</code> voor het water gedeelte<br />
|-<br />
| raadhuis, stadhuis || gemeentehuis || <code>building=public</code> + <code>amenity=townhall</code> ||<br />
|-<br />
| wachthuisje, veldwacht || Politiekantoor || <code>building=public</code> + <code>amenity=police</code> ||<br />
|-<br />
| kerk|| christelijke kerk || <code>building=church</code> + <code>amenity=place_of_worship</code> || eventueel aangevuld met <code>religion=christian</code> en eventueel indien bekend <code>denomination=*</code><br />
|-<br />
|}<br />
<br />
== Wegen ==<br />
<br />
Wegen worden altijd als lijn-element ingetekend en van de tag <code>highway=*</code> voorzien, met keuze voor een specifiek type weg;<br />
<br />
{| class="wikitable sortable"<br />
|-<br />
! tag !! opmerking<br />
|-<br />
| <code>highway=trunk</code> || ''Groote wegen der eerste klasse''; de snelwegen<br />
|-<br />
| <code>highway=primary</code> || ''Groote wegen der tweede klasse''<br />
|-<br />
| <code>highway=secondary</code> || grote, doorgaande straatwegen<br />
|-<br />
| <code>highway=tertiary</code> || belangrijke verbindingswegen tussen plaatsen<br />
|-<br />
| <code>highway=unclassified</code> || reguliere, lokale, wegen, zonder specifiek doorgaande functie. Dit is de grootste groep.<br />
|-<br />
| <code>highway=residential</code> || straten in een stad of dorp waaraan hoofdzakelijk gewoond wordt. Deze straten hebben in de regel een naam.<br />
|-<br />
| <code>highway=path</code> || paden die niet specifiek als perceel zijn afgebakend. Op de minuutplans worden deze met stippellijntjes aangegeven.<br />
|-<br />
| <code>highway=track</code> || percelen die vanuit hun grondgebruik in de [[OAT]] heel duidelijk een weg-functie hebben, of die door hun vorm heel duidelijk als weg fungeerden, maar toch geen deel uitmaken van het (ongenummerde; buiten de percelen vallende) openbare wegennet. Over deze wegen heen wordt een lijn getekend met deze tag.<br />
|-<br />
| <code>highway=footway</code> || steegjes in een stad<br />
|-<br />
|}<br />
<br />
Als een weg een naam heeft, kan deze met de <code>name=</code>-tag toegevoegd worden.<br />
<br />
Het perceel van een weg wordt naast de kadastrale aanduiding (indien aanwezig) nergens mee getagged. De enige uitzondering zijn dijken, kaden, etc. die de tag <code>landuse=construction</code> meekrijgen.<br />
<br />
== Water(lopen) ==<br />
<br />
Het perceel van een waterloop krijgt de tag <code>natural=water</code>. Daarnaast wordt er een [[hart-lijn]] ingetekend over het perceel, met een <code>waterway=*</code>-tag die aangeeft wat voor soort waterloop het betreft;<br />
<br />
{| class="wikitable sortable"<br />
|-<br />
! tag !! opmerking<br />
|-<br />
| <code>waterway=river</code> || grote rivieren<br />
|-<br />
| <code>waterway=stream</code> || stroompjes<br />
|-<br />
| <code>waterway=canal</code> || kanalen<br />
|-<br />
| <code>waterway=ditch</code> || kleine gegraven greppeltjes<br />
|-<br />
| <code>water=lake</code> || meer<br />
|}<br />
<br />
== Plaatsen ==<br />
<br />
Plaatsen worden weergegeven met een enkele node, met een <code>name</code>-tag, en een specifiek plaats-type;<br />
{| class="wikitable sortable"<br />
|-<br />
! tag !! opmerking<br />
|-<br />
| <code>place=city</code> || voor de grootste steden<br />
|-<br />
| <code>place=town</code> || voor kleine steden<br />
|-<br />
| <code>place=village</code> || voor de grotere dorpen / plaatsen<br />
|-<br />
| <code>place=hamlet</code> || voor de gehuchtjes<br />
|-<br />
| <code>place=isolated_dwelling</code> || voor een enkel gebouw of terrein (vb buitenplaats)<br />
|-<br />
| <code>place=locality</code> || voor een veldnam aangevuld met name=(naam op de kaart)<br />
|-<br />
|}<br />
<br />
== (Administratieve) Grenzen ==<br />
<br />
Deze moeten worden aangegeven binnen een relatie, met de tags <code>type=boundary</code>, <code>boundary=administrative</code>, aangevuld met een specifieke <code>admin-level</code>-tag.<br />
<br />
== Nog te determineren ==<br />
<br />
; Lijnbaan : dient om touwen te maken.<br />
; Polder : de naam van de polder kan aan een puntlocatie met de tag <code>place=polder</code> gekoppeld worden, hoewel een strategie via een relatie over de percelen van die polder heen wellicht de voorkeur verdient, wellicht in de vorm van een <code>boundary=administrative</code></div>Thomashttps://wiki.hisgis.nl/index.php?title=Tags_-_Kadaster_1832&diff=2766Tags - Kadaster 18322022-01-11T08:57:47Z<p>Thomas: /* Openbare gebouwen */</p>
<hr />
<div>Op deze pagina worden de tags beschreven die gebruikt worden om de percelen van het kadaster van 1832 te 'taggen' (beschrijven). Dit kan worden uitgevoerd met [[ID (editor)|onze online tool iD]].<br />
<br />
== Kadastrale gegevens ==<br />
<br />
{| class="wikitable sortable"<br />
|-<br />
! Veld !! key van de tag !! opmerking<br />
|-<br />
| kadastrale gemeente || <code>kad:gemeente</code> || de kadastrale gemeente waar het perceel onder valt<br />
|-<br />
| sectie || <code>kad:sectie</code> || de kadastrale sectie waar het perceel onder valt<br />
|-<br />
| perceel-nummer || <code>kad:perceelnr</code> || het perceelnummer; in de regel zonder suffix (zoals <code>bis</code>)<br />
|-<br />
| perceel-nummer-toevoeging || <code>kad:perceelnrtvg</code> || de toevoeging (suffix) op het perceelnummer<br />
|-<br />
| kadastraal adres || <code>kad:adres</code> || het volledige kadastrale adres: de aaneenschakeling van de 4 hierboven genoemde velden, met een spatie na de gemeentenaam<br />
|-<br />
| minuutplan || <code>minuutplan</code> || de code van het minuutplan, opgebouwd uit de letter MIN, gevolgd door de vijf-cijferige gemeente-code, de sectie-letter, en het twee-cijferige bladnummer (vb. <code>MIN02087B04</code>)<br />
|-<br />
| kadastraal blad || <code>kad:blad</code> || het onderdeel van de minuutplan-aanduiding hierboven dat het bladnummer van het minuutplan aangeeft (in die gemeente, en in die sectie). Dit zijn de laatste twee cijfers van de minuutplan-code, zonder voorloopnul.<br />
|-<br />
| grondgebruik || <code>oat:soort</code> || het soort grondgebruik dat in de [[OAT|Oorspronkelijk Aanwijzende Tafel]] is vermeld<br />
|}<br />
<br />
== Grondgebruik ==<br />
{| class="wikitable sortable"<br />
|-<br />
! vermelding in de [[OAT]] !! vermelding in [[ID]] !! tag !! opmerking<br />
|-<br />
| bouwland || Landbouwgrond || <code>landuse=farmland</code> ||<br />
|-<br />
| dijk || Bouwterrein || <code>landuse=construction</code> || Over de dijk loopt vaak een pad, getoond door een wat lichtere streep, tag: highway=track<br />
|-<br />
| erf, huis en erf, ... || Woongebied || <code>landuse=residential</code> ||<br />
|-<br />
| tuin, moestuin, tuinland, gaard(en(g)) || Volkstuintjes || <code>landuse=allotments</code> || <br />
|- <br />
| terrein voor vermaak, vermaak, lustplaats, siertuin || Tuin || <code>leisure=garden</code> || Let wel op: ook vijvers en water in een siertuin / buitenplaats worden doorgaans gewoon als lustplaats / vermaak aangeslagen en beschreven in de OAT, hoewel ze op het minuutplan meestal gewoon als water aangegeven zijn.<br />
|-<br />
| bos(ch) || Beheerd bos || <code>landuse=forest</code> || eventueel aangevuld met <code>leaf_type=needle_leafed</code> als het een dennenbos betreft<br />
|-<br />
| boomgaard || Boomgaard || <code>landuse=orchard</code> || ook alle vermeldingen van ''fruitbomen'' vallen hieronder<br />
|-<br />
| erf voor den landbouw || Boerenerf || <code>landuse=farmyard</code> || <br />
|-<br />
| begraafplaats, kerkhof || Begraafplaats || <code>landuse=cemetery</code> || <br />
|-<br />
| duin(en) || Zand || <code>natural=sand</code> || <br />
|-<br />
| bos tot vermaak || Beheerd bos || <code>landuse=forest</code> || <br />
|-<br />
| water || Water || <code>natural=water</code> || <br />
|-<br />
|}<br />
<br />
=== Gras en natte gronden ===<br />
{| class="wikitable sortable"<br />
|-<br />
! vermelding in de [[OAT]] !!colspan="2"| vermelding in [[ID]] en type !! colspan="2"| tag !! opmerking<br />
|-<br />
| weiland, grasland, weide ||colspan="2"| Weide ||colspan="2"| <code>landuse=meadow</code> ||<br />
|-<br />
| weg als weiland ||rowspan='2' colspan="2"| Grasland ||rowspan='2'| <code>landuse=grass</code> || + <code>hgis:opmerking=weg</code> || ook weiland als weg<br />
|-<br />
| bleek(veld), blekerij || + <code>hgis:opmerking=bleek</code> ||<br />
|-<br />
| hooiland ||rowspan="5"| Moeras of drassig gebied || <code>wet_meadow</code> ||rowspan="5"| <code>natural=wetland</code> || + <code>wetland=wet_meadow</code> || <br />
|-<br />
| moeras || <code>marsh</code> || + <code>wetland=marsh</code> || <br />
|-<br />
| riet(veld), rietland ||rowspan="2"| <code>reedbed</code> ||rowspan="2"| + <code>wetland=reedbed</code> || <br />
|-<br />
| ruigt || Ruigt is bladriet, in de herfst gemaaid riet, waar het blad nog aan zit. (Het weke dak: riet- en strobedekkingen<ref>M. van Hemert, M.W.J. van Rooden, H.Th.D. Dijkstra, RV bijdrage 11, Zeist 1990)</ref><br />
|-<br />
| onland || || || Op de hoger gelegen zandgronden kan de vermelding ''onland'' ook wijzen op duingebied of (natte) heide. In die gevallen kan beter worden gekozen voor taggen met <code>natural=sand</code> of <code>natural=heath</code>. Indien het gebied op het minuutplan blauw is gekleurd om water aan te geven, heeft de tag <code>natural=water</code> de voorkeur.<br />
|-<br />
| water ||colspan="2"| Water || ||colspan="2"| <code>natural=water</code> ||<br />
|-<br />
|}<br />
<br />
=== Varia ===<br />
{| class="wikitable sortable"<br />
|-<br />
! vermelding in de [[OAT]] !! vermelding in [[ID]] !! tag !! opmerking<br />
|-<br />
| botenhelling || Botenhelling || <code>leisure=slipway</code> || <br />
|-<br />
| stort, vuilnisbelt || Stort || <code>landuse=landfill</code> ||<br />
|-<br />
| Menagerie, dierentuin, zoo || Dierentuin || <code>tourism=zoo</code> ||<br />
|-<br />
| kolf(baan) || Sportveld || <code>leisure=pitch</code> + <code>sport=kolf</code> ||<br />
|-<br />
|}<br />
<br />
== Gebouwen ==<br />
<br />
In de regel: <code>building=*</code><br />
<br />
{| class="wikitable sortable"<br />
|-<br />
! vermelding in de [[OAT]] !! vermelding in [[ID]] !! tag !! opmerking<br />
|-<br />
| droogschuur, drooghuisje || Schuurtje || <code>building=shed</code><br />
|-<br />
| fabriek || Industrieel gebouw || <code>building=industrial</code> + <code>industrial=factory</code> || eventueel aangevuld met name= soort fabriek<br />
|-<br />
| hooiberg || || <code>building=shed</code><br />
|-<br />
| huis || Huis || <code>building=house</code> || woonfunctie<br />
|-<br />
| kas(t), oranjerie || Broeikas || <code>building=greenhouse</code> ||<br />
|-<br />
| koepel, zomerhuis || Bungalow || <code>building=bungalow</code> ||<br />
|-<br />
| molen || Windmolen || <code>building=yes</code> + <code>man_made=windmill</code> ||<br />
|-<br />
| watermolen || Watermolen || <code>building=yes</code> + <code>man_made=watermill</code> ||<br />
|-<br />
| pakhuis || Opslagplaats || <code>building=warehouse</code> ||<br />
|-<br />
| schuur, boet(je) || schuurtje || <code>building=shed</code> ||<br />
|-<br />
| stal || Paardenstal || <code>building=stable</code> ||<br />
|-<br />
| weeshuis, oudemannenhuis || Sociale faciliteit || <code>amenity=social_facility</code> || eventueel aangevuld met een nadere specificatie als <code>social_facility=*</code>-tag<br />
|-<br />
| wagenhuis, koetshuis || Garage (privéstalling voor voertuigen) || <code>building=garage</code> ||<br />
|-<br />
| werkplaats || Industrieel gebouw || <code>building=industrial</code> ||<br />
|-<br />
| winkel || Handelspand || <code>building=retail</code> + <code>shop=convenience</code> || en landuse=retail<br />
|-<br />
|}<br />
<br />
=== Openbare gebouwen ===<br />
<br />
{| class="wikitable sortable"<br />
|-<br />
! vermelding in de [[OAT]] !! vermelding in [[ID]] !! tag !! opmerking<br />
|-<br />
| brandspuithuisje || Voorziening || <code>building=public</code> + <code>amenity=fire_station</code> || Dan type: fire-station<br />
|-<br />
| school || Schoolgebouw || <code>building=school</code> ||<br />
|-<br />
| rechthuis || Gerechtsgebouw || <code>building=public</code> + <code>amenity=courthouse</code> ||<br />
|-<br />
| sluis || Bouwterrein || <code>landuse=construction</code> || aangevuld met <code>natural=water</code> voor het water gedeelte<br />
|-<br />
| raadhuis, stadhuis || gemeentehuis || <code>building=public</code> + <code>amenity=townhall</code> ||<br />
|-<br />
| wachthuisje, veldwacht || Politiekantoor || <code>building=public</code> + <code>amenity=police</code> ||<br />
|-<br />
| kerk|| christelijke kerk || <code>building=church</code> + <code>amenity=place_of_worship</code> || eventueel aangevuld met <code>religion=christian</code> en eventueel indien bekend <code>denomination=*</code><br />
|-<br />
|}<br />
<br />
== Wegen ==<br />
<br />
Wegen worden altijd als lijn-element ingetekend en van de tag <code>highway=*</code> voorzien, met keuze voor een specifiek type weg;<br />
<br />
{| class="wikitable sortable"<br />
|-<br />
! tag !! opmerking<br />
|-<br />
| <code>highway=trunk</code> || ''Groote wegen der eerste klasse''; de snelwegen<br />
|-<br />
| <code>highway=primary</code> || ''Groote wegen der tweede klasse''<br />
|-<br />
| <code>highway=secondary</code> || grote, doorgaande straatwegen<br />
|-<br />
| <code>highway=tertiary</code> || belangrijke verbindingswegen tussen plaatsen<br />
|-<br />
| <code>highway=unclassified</code> || reguliere, lokale, wegen, zonder specifiek doorgaande functie. Dit is de grootste groep.<br />
|-<br />
| <code>highway=residential</code> || straten in een stad of dorp waaraan hoofdzakelijk gewoond wordt. Deze straten hebben in de regel een naam.<br />
|-<br />
| <code>highway=path</code> || paden die niet specifiek als perceel zijn afgebakend. Op de minuutplans worden deze met stippellijntjes aangegeven.<br />
|-<br />
| <code>highway=track</code> || percelen die vanuit hun grondgebruik in de [[OAT]] heel duidelijk een weg-functie hebben, of die door hun vorm heel duidelijk als weg fungeerden, maar toch geen deel uitmaken van het (ongenummerde; buiten de percelen vallende) openbare wegennet. Over deze wegen heen wordt een lijn getekend met deze tag.<br />
|-<br />
| <code>highway=footway</code> || steegjes in een stad<br />
|-<br />
|}<br />
<br />
Als een weg een naam heeft, kan deze met de <code>name=</code>-tag toegevoegd worden.<br />
<br />
Het perceel van een weg wordt naast de kadastrale aanduiding (indien aanwezig) nergens mee getagged. De enige uitzondering zijn dijken, kaden, etc. die de tag <code>landuse=construction</code> meekrijgen.<br />
<br />
== Water(lopen) ==<br />
<br />
Het perceel van een waterloop krijgt de tag <code>natural=water</code>. Daarnaast wordt er een [[hart-lijn]] ingetekend over het perceel, met een <code>waterway=*</code>-tag die aangeeft wat voor soort waterloop het betreft;<br />
<br />
{| class="wikitable sortable"<br />
|-<br />
! tag !! opmerking<br />
|-<br />
| <code>waterway=river</code> || grote rivieren<br />
|-<br />
| <code>waterway=stream</code> || stroompjes<br />
|-<br />
| <code>waterway=canal</code> || kanalen<br />
|-<br />
| <code>waterway=ditch</code> || kleine gegraven greppeltjes<br />
|-<br />
| <code>water=lake</code> || meer<br />
|}<br />
<br />
== Plaatsen ==<br />
<br />
Plaatsen worden weergegeven met een enkele node, met een <code>name</code>-tag, en een specifiek plaats-type;<br />
{| class="wikitable sortable"<br />
|-<br />
! tag !! opmerking<br />
|-<br />
| <code>place=city</code> || voor de grootste steden<br />
|-<br />
| <code>place=town</code> || voor kleine steden<br />
|-<br />
| <code>place=village</code> || voor de grotere dorpen / plaatsen<br />
|-<br />
| <code>place=hamlet</code> || voor de gehuchtjes<br />
|-<br />
| <code>place=isolated_dwelling</code> || voor een enkel gebouw of terrein (vb buitenplaats)<br />
|-<br />
| <code>place=locality</code> || voor een veldnam aangevuld met name=(naam op de kaart)<br />
|-<br />
|}<br />
<br />
== (Administratieve) Grenzen ==<br />
<br />
Deze moeten worden aangegeven binnen een relatie, met de tags <code>type=boundary</code>, <code>boundary=administrative</code>, aangevuld met een specifieke <code>admin-level</code>-tag.<br />
<br />
== Nog te determineren ==<br />
<br />
; Lijnbaan : dient om touwen te maken.<br />
; Polder : de naam van de polder kan aan een puntlocatie met de tag <code>place=polder</code> gekoppeld worden, hoewel een strategie via een relatie over de percelen van die polder heen wellicht de voorkeur verdient, wellicht in de vorm van een <code>boundary=administrative</code></div>Thomashttps://wiki.hisgis.nl/index.php?title=Sjabloon:Tip&diff=2763Sjabloon:Tip2021-12-27T00:15:26Z<p>Thomas: Nieuwe pagina aangemaakt met '<div style="padding:1em;margin-left:3em;background-color:#f5dbbb;border-radius:1em;"><span style="font-weight:bold;">Tip!</span><br/>{{{1}}}</div>'</p>
<hr />
<div><div style="padding:1em;margin-left:3em;background-color:#f5dbbb;border-radius:1em;"><span style="font-weight:bold;">Tip!</span><br/>{{{1}}}</div></div>Thomashttps://wiki.hisgis.nl/index.php?title=Tags_-_Kadaster_1832&diff=2756Tags - Kadaster 18322021-12-18T12:19:15Z<p>Thomas: </p>
<hr />
<div>Op deze pagina worden de tags beschreven die gebruikt worden om de percelen van het kadaster van 1832 te 'taggen' (beschrijven). Dit kan worden uitgevoerd met [[ID (editor)|onze online tool iD]].<br />
<br />
== Kadastrale gegevens ==<br />
<br />
{| class="wikitable sortable"<br />
|-<br />
! Veld !! key van de tag !! opmerking<br />
|-<br />
| kadastrale gemeente || <code>kad:gemeente</code> || de kadastrale gemeente waar het perceel onder valt<br />
|-<br />
| sectie || <code>kad:sectie</code> || de kadastrale sectie waar het perceel onder valt<br />
|-<br />
| perceel-nummer || <code>kad:perceelnr</code> || het perceelnummer; in de regel zonder suffix (zoals <code>bis</code>)<br />
|-<br />
| perceel-nummer-toevoeging || <code>kad:perceelnrtvg</code> || de toevoeging (suffix) op het perceelnummer<br />
|-<br />
| kadastraal adres || <code>kad:adres</code> || het volledige kadastrale adres: de aaneenschakeling van de 4 hierboven genoemde velden, met een spatie na de gemeentenaam<br />
|-<br />
| minuutplan || <code>minuutplan</code> || de code van het minuutplan, opgebouwd uit de letter MIN, gevolgd door de vijf-cijferige gemeente-code, de sectie-letter, en het twee-cijferige bladnummer (vb. <code>MIN02087B04</code>)<br />
|-<br />
| kadastraal blad || <code>kad:blad</code> || het onderdeel van de minuutplan-aanduiding hierboven dat het bladnummer van het minuutplan aangeeft (in die gemeente, en in die sectie). Dit zijn de laatste twee cijfers van de minuutplan-code, zonder voorloopnul.<br />
|-<br />
| grondgebruik || <code>oat:soort</code> || het soort grondgebruik dat in de [[OAT|Oorspronkelijk Aanwijzende Tafel]] is vermeld<br />
|}<br />
<br />
== Grondgebruik ==<br />
{| class="wikitable sortable"<br />
|-<br />
! vermelding in de [[OAT]] !! vermelding in [[ID]] !! tag !! opmerking<br />
|-<br />
| bouwland || Landbouwgrond || <code>landuse=farmland</code> ||<br />
|-<br />
| dijk || Bouwterrein || <code>landuse=construction</code> || Over de dijk loopt vaak een pad, getoond door een wat lichtere streep, tag: highway=track<br />
|-<br />
| erf, huis en erf, ... || Woongebied || <code>landuse=residential</code> ||<br />
|-<br />
| tuin, moestuin, tuinland, gaard(en(g)) || Volkstuintjes || <code>landuse=allotments</code> || <br />
|- <br />
| terrein voor vermaak, vermaak, lustplaats, siertuin || Tuin || <code>leisure=garden</code> || Let wel op: ook vijvers en water in een siertuin / buitenplaats worden doorgaans gewoon als lustplaats / vermaak aangeslagen en beschreven in de OAT, hoewel ze op het minuutplan meestal gewoon als water aangegeven zijn.<br />
|-<br />
| bos(ch) || Beheerd bos || <code>landuse=forest</code> || eventueel aangevuld met <code>leaf_type=needle_leafed</code> als het een dennenbos betreft<br />
|-<br />
| boomgaard || Boomgaard || <code>landuse=orchard</code> || ook alle vermeldingen van ''fruitbomen'' vallen hieronder<br />
|-<br />
| erf voor den landbouw || Boerenerf || <code>landuse=farmyard</code> || <br />
|-<br />
| begraafplaats, kerkhof || Begraafplaats || <code>landuse=cemetery</code> || <br />
|-<br />
| duin(en) || Zand || <code>natural=sand</code> || <br />
|-<br />
| bos tot vermaak || Beheerd bos || <code>landuse=forest</code> || <br />
|-<br />
| water || Water || <code>natural=water</code> || <br />
|-<br />
|}<br />
<br />
=== Gras en natte gronden ===<br />
{| class="wikitable sortable"<br />
|-<br />
! vermelding in de [[OAT]] !!colspan="2"| vermelding in [[ID]] en type !! colspan="2"| tag !! opmerking<br />
|-<br />
| weiland, grasland, weide ||colspan="2"| Weide ||colspan="2"| <code>landuse=meadow</code> ||<br />
|-<br />
| weg als weiland ||rowspan='2' colspan="2"| Grasland ||rowspan='2'| <code>landuse=grass</code> || + <code>hgis:opmerking=weg</code> || ook weiland als weg<br />
|-<br />
| bleek(veld), blekerij || + <code>hgis:opmerking=bleek</code> ||<br />
|-<br />
| hooiland ||rowspan="5"| Moeras of drassig gebied || <code>wet_meadow</code> ||rowspan="5"| <code>natural=wetland</code> || + <code>wetland=wet_meadow</code> || <br />
|-<br />
| moeras || <code>marsh</code> || + <code>wetland=marsh</code> || <br />
|-<br />
| riet(veld), rietland ||rowspan="2"| <code>reedbed</code> ||rowspan="2"| + <code>wetland=reedbed</code> || <br />
|-<br />
| ruigt || Ruigt is bladriet, in de herfst gemaaid riet, waar het blad nog aan zit. (Het weke dak: riet- en strobedekkingen<ref>M. van Hemert, M.W.J. van Rooden, H.Th.D. Dijkstra, RV bijdrage 11, Zeist 1990)</ref><br />
|-<br />
| onland || || || Op de hoger gelegen zandgronden kan de vermelding ''onland'' ook wijzen op duingebied of (natte) heide. In die gevallen kan beter worden gekozen voor taggen met <code>natural=sand</code> of <code>natural=heath</code>. Indien het gebied op het minuutplan blauw is gekleurd om water aan te geven, heeft de tag <code>natural=water</code> de voorkeur.<br />
|-<br />
| water ||colspan="2"| Water || ||colspan="2"| <code>natural=water</code> ||<br />
|-<br />
|}<br />
<br />
=== Varia ===<br />
{| class="wikitable sortable"<br />
|-<br />
! vermelding in de [[OAT]] !! vermelding in [[ID]] !! tag !! opmerking<br />
|-<br />
| botenhelling || Botenhelling || <code>leisure=slipway</code> || <br />
|-<br />
| stort, vuilnisbelt || Stort || <code>landuse=landfill</code> ||<br />
|-<br />
| Menagerie, dierentuin, zoo || Dierentuin || <code>tourism=zoo</code> ||<br />
|-<br />
| kolf(baan) || Sportveld || <code>leisure=pitch</code> + <code>sport=kolf</code> ||<br />
|-<br />
|}<br />
<br />
== Gebouwen ==<br />
<br />
In de regel: <code>building=*</code><br />
<br />
{| class="wikitable sortable"<br />
|-<br />
! vermelding in de [[OAT]] !! vermelding in [[ID]] !! tag !! opmerking<br />
|-<br />
| droogschuur, drooghuisje || Schuurtje || <code>building=shed</code><br />
|-<br />
| fabriek || Industrieel gebouw || <code>building=industrial</code> + <code>industrial=factory</code> || eventueel aangevuld met name= soort fabriek<br />
|-<br />
| hooiberg || || <code>building=shed</code><br />
|-<br />
| huis || Huis || <code>building=house</code> || woonfunctie<br />
|-<br />
| kas(t), oranjerie || Broeikas || <code>building=greenhouse</code> ||<br />
|-<br />
| koepel, zomerhuis || Bungalow || <code>building=bungalow</code> ||<br />
|-<br />
| molen || Windmolen || <code>building=yes</code> + <code>man_made=windmill</code> ||<br />
|-<br />
| watermolen || Watermolen || <code>building=yes</code> + <code>man_made=watermill</code> ||<br />
|-<br />
| pakhuis || Opslagplaats || <code>building=warehouse</code> ||<br />
|-<br />
| schuur || schuurtje || <code>building=shed</code> ||<br />
|-<br />
| stal || Paardenstal || <code>building=stable</code> ||<br />
|-<br />
| weeshuis, oudemannenhuis || Sociale faciliteit || <code>amenity=social_facility</code> || eventueel aangevuld met een nadere specificatie als <code>social_facility=*</code>-tag<br />
|-<br />
| wagenhuis, koetshuis || Garage (privéstalling voor voertuigen) || <code>building=garage</code> ||<br />
|-<br />
| werkplaats || Industrieel gebouw || <code>building=industrial</code> ||<br />
|-<br />
| winkel || Handelspand || <code>building=retail</code> + <code>shop=convenience</code> || en landuse=retail<br />
|-<br />
|}<br />
<br />
=== Openbare gebouwen ===<br />
<br />
{| class="wikitable sortable"<br />
|-<br />
! vermelding in de [[OAT]] !! vermelding in [[ID]] !! tag !! opmerking<br />
|-<br />
| brandspuithuisje || Voorziening || <code>amenity=fire_station</code> || Dan type: fire-station<br />
|-<br />
| school || Schoolgebouw || <code>building=school</code> ||<br />
|-<br />
| rechthuis || Gerechtsgebouw || <code>amenity=courthouse</code> ||<br />
|-<br />
| sluis || Bouwterrein || <code>landuse=construction</code> || aangevuld met <code>natural=water</code> voor het water gedeelte<br />
|-<br />
| raadhuis, stadhuis || gemeentehuis || <code>building=public</code> + <code>amenity=townhall</code> ||<br />
|-<br />
| wachthuisje, veldwacht || Politiekantoor || <code>amenity=police</code> ||<br />
|-<br />
| kerk|| christelijke kerk || <code>building=church</code> + <code>amenity=place_of_worship</code> || eventueel aangevuld met <code>religion=christian</code> en eventueel indien bekend <code>denomination=*</code><br />
|-<br />
|}<br />
<br />
== Wegen ==<br />
<br />
Wegen worden altijd als lijn-element ingetekend en van de tag <code>highway=*</code> voorzien, met keuze voor een specifiek type weg;<br />
<br />
{| class="wikitable sortable"<br />
|-<br />
! tag !! opmerking<br />
|-<br />
| <code>highway=trunk</code> || ''Groote wegen der eerste klasse''; de snelwegen<br />
|-<br />
| <code>highway=primary</code> || ''Groote wegen der tweede klasse''<br />
|-<br />
| <code>highway=secondary</code> || grote, doorgaande straatwegen<br />
|-<br />
| <code>highway=tertiary</code> || belangrijke verbindingswegen tussen plaatsen<br />
|-<br />
| <code>highway=unclassified</code> || reguliere, lokale, wegen, zonder specifiek doorgaande functie. Dit is de grootste groep.<br />
|-<br />
| <code>highway=residential</code> || straten in een stad of dorp waaraan hoofdzakelijk gewoond wordt. Deze straten hebben in de regel een naam.<br />
|-<br />
| <code>highway=path</code> || paden die niet specifiek als perceel zijn afgebakend. Op de minuutplans worden deze met stippellijntjes aangegeven.<br />
|-<br />
| <code>highway=track</code> || percelen die vanuit hun grondgebruik in de [[OAT]] heel duidelijk een weg-functie hebben, of die door hun vorm heel duidelijk als weg fungeerden, maar toch geen deel uitmaken van het (ongenummerde; buiten de percelen vallende) openbare wegennet. Over deze wegen heen wordt een lijn getekend met deze tag.<br />
|-<br />
| <code>highway=footway</code> || steegjes in een stad<br />
|-<br />
|}<br />
<br />
Als een weg een naam heeft, kan deze met de <code>name=</code>-tag toegevoegd worden.<br />
<br />
Het perceel van een weg wordt naast de kadastrale aanduiding (indien aanwezig) nergens mee getagged. De enige uitzondering zijn dijken, kaden, etc. die de tag <code>landuse=construction</code> meekrijgen.<br />
<br />
== Water(lopen) ==<br />
<br />
Het perceel van een waterloop krijgt de tag <code>natural=water</code>. Daarnaast wordt er een [[hart-lijn]] ingetekend over het perceel, met een <code>waterway=*</code>-tag die aangeeft wat voor soort waterloop het betreft;<br />
<br />
{| class="wikitable sortable"<br />
|-<br />
! tag !! opmerking<br />
|-<br />
| <code>waterway=river</code> || grote rivieren<br />
|-<br />
| <code>waterway=stream</code> || stroompjes<br />
|-<br />
| <code>waterway=canal</code> || kanalen<br />
|-<br />
| <code>waterway=ditch</code> || kleine gegraven greppeltjes<br />
|-<br />
| <code>water=lake</code> || meer<br />
|}<br />
<br />
== Plaatsen ==<br />
<br />
Plaatsen worden weergegeven met een enkele node, met een <code>name</code>-tag, en een specifiek plaats-type;<br />
{| class="wikitable sortable"<br />
|-<br />
! tag !! opmerking<br />
|-<br />
| <code>place=city</code> || voor de grootste steden<br />
|-<br />
| <code>place=town</code> || voor kleine steden<br />
|-<br />
| <code>place=village</code> || voor de grotere dorpen / plaatsen<br />
|-<br />
| <code>place=hamlet</code> || voor de gehuchtjes<br />
|-<br />
| <code>place=isolated_dwelling</code> || voor een enkel gebouw of terrein (vb buitenplaats)<br />
|-<br />
| <code>place=locality</code> || voor een veldnam aangevuld met name=(naam op de kaart)<br />
|-<br />
|}<br />
<br />
== (Administratieve) Grenzen ==<br />
<br />
Deze moeten worden aangegeven binnen een relatie, met de tags <code>type=boundary</code>, <code>boundary=administrative</code>, aangevuld met een specifieke <code>admin-level</code>-tag.<br />
<br />
== Nog te determineren ==<br />
<br />
; Lijnbaan : dient om touwen te maken.<br />
; Polder : de naam van de polder kan aan een puntlocatie met de tag <code>place=polder</code> gekoppeld worden, hoewel een strategie via een relatie over de percelen van die polder heen wellicht de voorkeur verdient, wellicht in de vorm van een <code>boundary=administrative</code></div>Thomashttps://wiki.hisgis.nl/index.php?title=Tags_-_Kadaster_1832&diff=2755Tags - Kadaster 18322021-12-18T12:09:50Z<p>Thomas: /* Grondgebruik */</p>
<hr />
<div>Op deze pagina worden de tags beschreven die gebruikt worden om de percelen van het kadaster van 1832 te 'taggen' (beschrijven). Dit kan worden uitgevoerd met [[ID (editor)|onze online tool iD]].<br />
<br />
== Kadastrale gegevens ==<br />
<br />
{| class="wikitable sortable"<br />
|-<br />
! Veld !! key van de tag !! opmerking<br />
|-<br />
| kadastrale gemeente || <code>kad:gemeente</code> || de kadastrale gemeente waar het perceel onder valt<br />
|-<br />
| sectie || <code>kad:sectie</code> || de kadastrale sectie waar het perceel onder valt<br />
|-<br />
| perceel-nummer || <code>kad:perceelnr</code> || het perceelnummer; in de regel zonder suffix (zoals <code>bis</code>)<br />
|-<br />
| perceel-nummer-toevoeging || <code>kad:perceelnrtvg</code> || de toevoeging (suffix) op het perceelnummer<br />
|-<br />
| kadastraal adres || <code>kad:adres</code> || het volledige kadastrale adres: de aaneenschakeling van de 4 hierboven genoemde velden, met een spatie na de gemeentenaam<br />
|-<br />
| minuutplan || <code>minuutplan</code> || de code van het minuutplan, opgebouwd uit de letter MIN, gevolgd door de vijf-cijferige gemeente-code, de sectie-letter, en het twee-cijferige bladnummer (vb. <code>MIN02087B04</code>)<br />
|-<br />
| kadastraal blad || <code>kad:blad</code> || het onderdeel van de minuutplan-aanduiding hierboven dat het bladnummer van het minuutplan aangeeft (in die gemeente, en in die sectie). Dit zijn de laatste twee cijfers van de minuutplan-code, zonder voorloopnul.<br />
|-<br />
| grondgebruik || <code>oat:soort</code> || het soort grondgebruik dat in de [[OAT|Oorspronkelijk Aanwijzende Tafel]] is vermeld<br />
|}<br />
<br />
== Grondgebruik ==<br />
{| class="wikitable sortable"<br />
|-<br />
! vermelding in de [[OAT]] !! vermelding in [[ID]] !! tag !! opmerking<br />
|-<br />
| bouwland || Landbouwgrond || <code>landuse=farmland</code> ||<br />
|-<br />
| dijk || Bouwterrein || <code>landuse=construction</code> || Over de dijk loopt vaak een pad, getoond door een wat lichtere streep, tag: highway=track<br />
|-<br />
| erf, huis en erf, ... || Woongebied || <code>landuse=residential</code> ||<br />
|-<br />
| tuin, moestuin, tuinland, gaard(en(g)) || Volkstuintjes || <code>landuse=allotments</code> || <br />
|- <br />
| terrein voor vermaak, vermaak, lustplaats, siertuin || Tuin || <code>leisure=garden</code> || Let wel op: ook vijvers en water in een siertuin / buitenplaats worden doorgaans gewoon als lustplaats / vermaak aangeslagen en beschreven in de OAT, hoewel ze op het minuutplan meestal gewoon als water aangegeven zijn.<br />
|-<br />
| bos(ch) || Beheerd bos || <code>landuse=forest</code> || eventueel aangevuld met <code>leaf_type=needle_leafed</code> als het een dennenbos betreft<br />
|-<br />
| boomgaard || Boomgaard || <code>landuse=orchard</code> || ook alle vermeldingen van ''fruitbomen'' vallen hieronder<br />
|-<br />
| erf voor den landbouw || Boerenerf || <code>landuse=farmyard</code> || <br />
|-<br />
| begraafplaats, kerkhof || Begraafplaats || <code>landuse=cemetery</code> || <br />
|-<br />
| duin(en) || Zand || <code>natural=sand</code> || <br />
|-<br />
| bos tot vermaak || Beheerd bos || <code>landuse=forest</code> || <br />
|-<br />
| water || Water || <code>natural=water</code> || <br />
|-<br />
| onland || Moeras of drassig gebied || <code>natural=wetland</code> || <br />
|-<br />
|}<br />
<br />
=== Gras en natte gronden ===<br />
{| class="wikitable sortable"<br />
|-<br />
! vermelding in de [[OAT]] !!colspan="2"| vermelding in [[ID]] en type !! colspan="2"| tag !! opmerking<br />
|-<br />
| weiland, grasland, weide ||colspan="2"| Weide ||colspan="2"| <code>landuse=meadow</code> ||<br />
|-<br />
| weg als weiland ||rowspan='2' colspan="2"| Grasland ||rowspan='2'| <code>landuse=grass</code> || + <code>hgis:opmerking=weg</code> || ook weiland als weg<br />
|-<br />
| bleek(veld), blekerij || + <code>hgis:opmerking=bleek</code> ||<br />
|-<br />
| hooiland ||rowspan="4"| Moeras of drassig gebied || <code>wet_meadow</code> ||rowspan="4"| <code>natural=wetland</code> || + <code>wetland=wet_meadow</code> || <br />
|-<br />
| moeras || <code>marsh</code> || + <code>wetland=marsh</code> || <br />
|-<br />
| riet(veld), rietland ||rowspan="2"| <code>reedbed</code> ||rowspan="2"| + <code>wetland=reedbed</code> || <br />
|-<br />
| ruigt || Ruigt is bladriet, in de herfst gemaaid riet, waar het blad nog aan zit. (Het weke dak: riet- en strobedekkingen<ref>M. van Hemert, M.W.J. van Rooden, H.Th.D. Dijkstra, RV bijdrage 11, Zeist 1990)</ref><br />
|-<br />
| water ||colspan="2"| Water ||colspan="2"| <code>natural=water</code> ||<br />
|-<br />
|}<br />
<br />
=== Varia ===<br />
{| class="wikitable sortable"<br />
|-<br />
! vermelding in de [[OAT]] !! vermelding in [[ID]] !! tag !! opmerking<br />
|-<br />
| botenhelling || Botenhelling || <code>leisure=slipway</code> || <br />
|-<br />
| stort, vuilnisbelt || Stort || <code>landuse=landfill</code> ||<br />
|-<br />
| Menagerie, dierentuin, zoo || Dierentuin || <code>tourism=zoo</code> ||<br />
|-<br />
| kolf(baan) || Sportveld || <code>leisure=pitch</code> + <code>sport=kolf</code> ||<br />
|-<br />
|}<br />
<br />
== Gebouwen ==<br />
<br />
In de regel: <code>building=*</code><br />
<br />
{| class="wikitable sortable"<br />
|-<br />
! vermelding in de [[OAT]] !! vermelding in [[ID]] !! tag !! opmerking<br />
|-<br />
| droogschuur, drooghuisje || Schuurtje || <code>building=shed</code><br />
|-<br />
| fabriek || Industrieel gebouw || <code>building=industrial</code> + <code>industrial=factory</code> || eventueel aangevuld met name= soort fabriek<br />
|-<br />
| hooiberg || || <code>building=shed</code><br />
|-<br />
| huis || Huis || <code>building=house</code> || woonfunctie<br />
|-<br />
| kas(t), oranjerie || Broeikas || <code>building=greenhouse</code> ||<br />
|-<br />
| koepel, zomerhuis || Bungalow || <code>building=bungalow</code> ||<br />
|-<br />
| molen || Windmolen || <code>building=yes</code> + <code>man_made=windmill</code> ||<br />
|-<br />
| watermolen || Watermolen || <code>building=yes</code> + <code>man_made=watermill</code> ||<br />
|-<br />
| pakhuis || Opslagplaats || <code>building=warehouse</code> ||<br />
|-<br />
| schuur || schuurtje || <code>building=shed</code> ||<br />
|-<br />
| stal || Paardenstal || <code>building=stable</code> ||<br />
|-<br />
| weeshuis, oudemannenhuis || Sociale faciliteit || <code>amenity=social_facility</code> || eventueel aangevuld met een nadere specificatie als <code>social_facility=*</code>-tag<br />
|-<br />
| wagenhuis, koetshuis || Garage (privéstalling voor voertuigen) || <code>building=garage</code> ||<br />
|-<br />
| werkplaats || Industrieel gebouw || <code>building=industrial</code> ||<br />
|-<br />
| winkel || Handelspand || <code>building=retail</code> + <code>shop=convenience</code> || en landuse=retail<br />
|-<br />
|}<br />
<br />
=== Openbare gebouwen ===<br />
<br />
{| class="wikitable sortable"<br />
|-<br />
! vermelding in de [[OAT]] !! vermelding in [[ID]] !! tag !! opmerking<br />
|-<br />
| brandspuithuisje || Voorziening || <code>amenity=fire_station</code> || Dan type: fire-station<br />
|-<br />
| school || Schoolgebouw || <code>building=school</code> ||<br />
|-<br />
| rechthuis || Gerechtsgebouw || <code>amenity=courthouse</code> ||<br />
|-<br />
| sluis || Bouwterrein || <code>landuse=construction</code> || aangevuld met <code>natural=water</code> voor het water gedeelte<br />
|-<br />
| raadhuis, stadhuis || gemeentehuis || <code>building=public</code> + <code>amenity=townhall</code> ||<br />
|-<br />
| wachthuisje, veldwacht || Politiekantoor || <code>amenity=police</code> ||<br />
|-<br />
| kerk|| christelijke kerk || <code>building=church</code> + <code>amenity=place_of_worship</code> || eventueel aangevuld met <code>religion=christian</code> en eventueel indien bekend <code>denomination=*</code><br />
|-<br />
|}<br />
<br />
== Wegen ==<br />
<br />
Wegen worden altijd als lijn-element ingetekend en van de tag <code>highway=*</code> voorzien, met keuze voor een specifiek type weg;<br />
<br />
{| class="wikitable sortable"<br />
|-<br />
! tag !! opmerking<br />
|-<br />
| <code>highway=trunk</code> || ''Groote wegen der eerste klasse''; de snelwegen<br />
|-<br />
| <code>highway=primary</code> || ''Groote wegen der tweede klasse''<br />
|-<br />
| <code>highway=secondary</code> || grote, doorgaande straatwegen<br />
|-<br />
| <code>highway=tertiary</code> || belangrijke verbindingswegen tussen plaatsen<br />
|-<br />
| <code>highway=unclassified</code> || reguliere, lokale, wegen, zonder specifiek doorgaande functie. Dit is de grootste groep.<br />
|-<br />
| <code>highway=residential</code> || straten in een stad of dorp waaraan hoofdzakelijk gewoond wordt. Deze straten hebben in de regel een naam.<br />
|-<br />
| <code>highway=path</code> || paden die niet specifiek als perceel zijn afgebakend. Op de minuutplans worden deze met stippellijntjes aangegeven.<br />
|-<br />
| <code>highway=track</code> || percelen die vanuit hun grondgebruik in de [[OAT]] heel duidelijk een weg-functie hebben, of die door hun vorm heel duidelijk als weg fungeerden, maar toch geen deel uitmaken van het (ongenummerde; buiten de percelen vallende) openbare wegennet. Over deze wegen heen wordt een lijn getekend met deze tag.<br />
|-<br />
| <code>highway=footway</code> || steegjes in een stad<br />
|-<br />
|}<br />
<br />
Als een weg een naam heeft, kan deze met de <code>name=</code>-tag toegevoegd worden.<br />
<br />
Het perceel van een weg wordt naast de kadastrale aanduiding (indien aanwezig) nergens mee getagged. De enige uitzondering zijn dijken, kaden, etc. die de tag <code>landuse=construction</code> meekrijgen.<br />
<br />
== Water(lopen) ==<br />
<br />
Het perceel van een waterloop krijgt de tag <code>natural=water</code>. Daarnaast wordt er een [[hart-lijn]] ingetekend over het perceel, met een <code>waterway=*</code>-tag die aangeeft wat voor soort waterloop het betreft;<br />
<br />
{| class="wikitable sortable"<br />
|-<br />
! tag !! opmerking<br />
|-<br />
| <code>waterway=river</code> || grote rivieren<br />
|-<br />
| <code>waterway=stream</code> || stroompjes<br />
|-<br />
| <code>waterway=canal</code> || kanalen<br />
|-<br />
| <code>waterway=ditch</code> || kleine gegraven greppeltjes<br />
|-<br />
| <code>water=lake</code> || meer<br />
|}<br />
<br />
== Plaatsen ==<br />
<br />
Plaatsen worden weergegeven met een enkele node, met een <code>name</code>-tag, en een specifiek plaats-type;<br />
{| class="wikitable sortable"<br />
|-<br />
! tag !! opmerking<br />
|-<br />
| <code>place=city</code> || voor de grootste steden<br />
|-<br />
| <code>place=town</code> || voor kleine steden<br />
|-<br />
| <code>place=village</code> || voor de grotere dorpen / plaatsen<br />
|-<br />
| <code>place=hamlet</code> || voor de gehuchtjes<br />
|-<br />
| <code>place=isolated_dwelling</code> || voor een enkel gebouw of terrein (vb buitenplaats)<br />
|-<br />
| <code>place=locality</code> || voor een veldnam aangevuld met name=(naam op de kaart)<br />
|-<br />
|}<br />
<br />
== (Administratieve) Grenzen ==<br />
<br />
Deze moeten worden aangegeven binnen een relatie, met de tags <code>type=boundary</code>, <code>boundary=administrative</code>, aangevuld met een specifieke <code>admin-level</code>-tag.<br />
<br />
== Nog te determineren ==<br />
<br />
; Lijnbaan : dient om touwen te maken.<br />
; Polder : de naam van de polder kan aan een puntlocatie met de tag <code>place=polder</code> gekoppeld worden, hoewel een strategie via een relatie over de percelen van die polder heen wellicht de voorkeur verdient, wellicht in de vorm van een <code>boundary=administrative</code></div>Thomashttps://wiki.hisgis.nl/index.php?title=ID_(editor)&diff=2754ID (editor)2021-12-15T18:56:06Z<p>Thomas: </p>
<hr />
<div>{{DISPLAYTITLE:iD (editor)}}<br />
<br />
== De iD editor voor OpenStreetMap-gegevens van HisGIS ==<br />
<br />
De iD-web-editor is een website waar percelen kunnen getekend worden voor HisGIS.<br />
<br />
U vindt dit teken-platform op https://0.osm.hisgis.nl/ waar u zich rechtsboven kunt [https://0.osm.hisgis.nl/user/new registreren] als nieuwe gebruiker. Neem daarna contact op met ons team op <code>teamgeo@di.huc.knaw.nl</code>, dan activeren wij uw account, en kun u van start met tekenen.<br />
<br />
==Meervoudige percelen, multipolygonen en relaties==<br />
Veel percelen bestaan uit 1 enkel vlakje, maar soms is het ingewikkelder. Bijvoorbeeld omdat een perceel als een eiland in het water ligt, of omdat er een ander perceel middenin ligt. In dat geval is het nodig om een multipolygoon te tekenen. Conceptueel is dit uitgelegd in een blogpost [https://geo.di.huc.knaw.nl/geometrie/ op de HisGIS-geoblog]. <br />
<br />
In iD teken je zo'n multipolygon door het toevoegen van een relatie tussen de ways die de verschillende vlakken beschrijven. Hier zijn twee informatiepagina's over:<br />
* Een eerste pagina met een stap-voor-stap handleiding voor het aanmaken van [[Multipolygonen in iD]];<br />
* Een tweede pagina die voor een aantal voorbeelden uitlegt met welke way's (vlakjes) en relaties die situatie getekend kan worden en hoe de tags op die way's en relaties dan moeten: [[Voorbeelden van multipolygonen|voorbeelden van multipolygonen]].<br />
<br />
== Taggen / toevoegen van tags == <br />
<br />
[[Bestand:Afbeelding 2021-12-08 150850.png|omkaderd|links]]Als je zaken in iD hebt getekend, moet je aangeven ''wat'' je hebt getekend. Dat doe je met de zogenaamde tags. Op [[Tags - Kadaster 1832]] staat beschreven welke tags dat zijn.<br />
<br />
Om bij het nummeren van de percelen in iD de tags van het vorige perceel te kunnen meenemen, kun je in iD als je een perceel hebt geselecteerd, waar je de tags invult (linksonder in iD), om daar op de blauwe button naast die opgelicht is te klikken. Die staat net boven het schermpje. Doe dat bij een perceel dat je al hebt ingevuld. Je ziet daar alle tags staan, die kun je selecteren en met {{key press|ctrl|C}} kopiëren. Dat kun je dan bijvoorbeeld enkel voor de tags van het kadastrale adres doen, niet het grondgebruik. Als je nu een volgend perceel hebt getekend hoef je alleen maar {{key press|ctrl|V}} in te drukken in dat veld en alles staat daar dan ook. Nu moet je alleen nog maar het perceelnr toe te voegen. Het enige wat je dan nog wel eens moet toevoegen is de tag kad:perceelnrtvg=a.<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
<br />
== Specifieke onderwerpen ==<br />
* [[Brug|Bruggen]]<br />
<br />
== Sneltoetsen ==<br />
<br />
=== Weergave ===<br />
* {{key press|w}}&ensp; schakel de '''w'''ireframe-weergave in, waarin je enkel nog de lijnen van de percelen ziet, en niet de vlakken. Dat is handig als je enkel de achtergrondkaart wil zien.<br />
* {{key press|g}}&ensp; markeer de nog niet opgeladen wijzigingen in het kaartvenster.<br />
<br />
=== Tekenen ===<br />
* {{key press|1}}&ensp; teken een punt (node)<br />
* {{key press|2}}&ensp; teken een lijn (way)<br />
* {{key press|3}}&ensp; teken een vlak (area); in technische zin is dat een way met hetzelfde begin- en eindpunt.<br />
<br />
=== Selectie ===<br />
* {{key press|ctrl|↑}}&ensp; selecteer de ouder<br />
* {{key press|ctrl|↓}}&ensp; selecteer de kinderen<br />
<br />
=== Operaties (bewerkingen) ===<br />
* {{key press|a}}&ensp; '''a'''anvullen: vervolg een lijn op het geselecteerde punt<br />
* {{key press|c}}&ensp; '''c'''ombineren: voeg de geselecteerde objecten samen<br />
* {{key press|d}}&ensp; '''disconnect''': Maak geselecteerde objecten los<br />
* {{key press|e}}&ensp; '''e'''xtraheer een punt uit een object<br />
* {{key press|x}}&ensp; splits objecten bij de geselecteerde punten<br />
* {{key press|q}}&ensp; maak de geselecteerde hoeken haaks<br />
* {{key press|s}}&ensp; maak de geselecteerde objecten recht<br />
* {{key press|o}}&ensp; maak de lijn rond<br />
<br />
=== Opmerkingen ===<br />
* {{key press|n}}&ensp; voeg een opmerking toe, en klik op de kaart om aan te geven waar de opmerking moet komen.</div>Thomashttps://wiki.hisgis.nl/index.php?title=Multipolygonen_in_iD&diff=2753Multipolygonen in iD2021-12-15T18:55:15Z<p>Thomas: </p>
<hr />
<div>== Een eenvoudige multipolygoon tekenen ==<br />
<br />
Een perceel (A) geheel omsloten door een ander perceel (B) tekenen we als een zg multipolygoon. Geheel omsloten noemen we zo'n perceel A als het niet meer dan 1 node met het grotere perceel gemeen heeft.<br />
In onderstaand voorbeeld wordt het gebouw met perceelnummer 239 (Schoonrewoerd sectie C) volledig omgeven door perceel 238. In dit geval wordt geen enkele node van 239 gedeeld met 238<br />
Hieronder de tekeninstructies om zo'n multipolygoon correct tekenen en te taggen. Meer details over multipolygonen komen aan de orde in een [https://geo.di.huc.knaw.nl/geometrie/ blogpost] op de HisGIS-geoblog.<br />
{|class="wikitable" style="width: 90%;padding: 100px;"<br />
|style="width: 30%"| Voorbeeld: <br />Perceel 238 met ingesloten perceel 239 ( in dit geval een huis)|| style="width: 70%"| [[Bestand:Stap 1.png|800px]]<br />
|-<br />
|<br />
* Teken het binnenste lid van de multipolygoon (huis met perceel nummer 239)<br />
|| [[Bestand:Stap 2.png|800px]]<br />
|-<br />
|<br />
* Plaats de tags er op<br />
|| [[Bestand:Stap 3.png|800px]]<br />
|-<br />
|<br />
* Teken het buitenste perceel, nr 238<br />
|| [[Bestand:Stap 4.png|800px]]<br />
|-<br />
|<br />
* Selecteer beide percelen. ({{key press|Shift}} + links-Click),<br />
* laat de {{key press|Shift}} toets los en<br />
* rechts-Click op een van de 2 perceelgrenzen (in dit voorbeeld op die van het binnenste perceel).<br />
<br />
<br />
<br />
Een verticaal keuzemenu verschijnt.<br />
* links-Click op het <big><big>'''+'''</big></big>-teken (= <voeg samen>)<br />
|| [[Bestand:Stap 5.png|800px]]<br />
|-<br />
| In het linker paneel onder “Relaties”.<br />
* Click op “Meervoudige polygoon”.<br />
<br />
Het bewerkingspaneel voor het multi polygoon gaat open.<br />
|| [[Bestand:Stap 6.png|800px]]<br />
|-<br />
|<br />
* Ga naar het tags paneel. <code>type=multipolygon</code> staat er al in.<br />
* Voeg de tags voor het omhullend perceel toe (in dit geval C238)<br />
|| [[Bestand:7.png|800px]]<br />
|-<br />
| Na upload op de koppel website C239 en C238.<br />
* Merk op dat 3 datasets gevormd zijn: ways <code>w28391</code> en <code>w28392</code> resp. percelen 239 en 238 en relatie <code>r347</code> de multipolygoon <br />
|| [[Bestand:8.png|800px]]<br />
|}</div>Thomas