TMK

bladversnijding TMK

Verklaring van de topographische en militaire kaart van het koninkrijk der Nederlanden, op de schaal van 1 / 50 000.

Legenda

De getallenwaarden, gebruikt bij de zamenstelling van de kaart zijn vermeld in de Meetkunstige beschrijving van het Koningrijk der Nederlanden, uitgegeven op last van het Ministerie van Oorlog, door het Topographisch Bureau, in 1861. De projectie der kaart is de gewijzigde van Flamsteed of Fransche projectie, waarbij de hoofdmeridiaan over den Westertoren van Amsterdam gaat, terwijl de gemiddelde parallel op 51°30' breedte is genomen. De driehoeken van den eersten rang zijn gemeten door den Generaal Barⁿ Kraijenhoff, die van den tweeden en derden rang door de Officieren van de Generalen Staf, zijnde alle verdere werkzaamheden betreffende de kaart door de Officieren van dat Korps verrigt of geleid.

De verdeeling in 62 bladen is op den bladwijzer aangeduid; 54 dier bladen zijn 0,5 M. hoog en 0,8 breed terwijl 8 bladen gelijke hoogte doch slechts 0,4 M. breedte hebben. Het nommer van elk blad staat aan de regter zijde van de bovenrand in een regthoek, duidende de daarbij geplaatste kleine cijfers de ligging van het blad aan, ten opzigt van den hoofdmeridiaan en van de gemiddelde parallel.

De Kadastrale kaarten, tot de schaal van 1:25000 verkleind, aangevuld en zoo noodig gewijzigd naar de rivier- en zeekaarten, werden op het terrein herzien en tot topographische en militaire kaarten bewerkt; vervolgens op de halve grootte geteekend en in gravure gebragt. Het gedeelte der aangrenzende rijken is bewerkt naar de Hannoversche kaart van Papen, de Pruisische Generalenstaf-kaart, de Belgische kaart van Van der Maelen en die van de Generalenstaf-kaart van Beverloo, beiden aangevuld met vele belangrijke gegevens. De terreinhellingen zijn volgens de enigzins gewijzigde methode van Lehman voorgesteld, de daarbij gebezigde helling-schaal wordt onder de verklaring der teekens aangeduid. De betrekkelijke hoogten van de meest verhevene en vele andere punten van het terrein zijn uitgedrukt in meters en op de kaart door cijfers aangegeven. Het vergelijkingsvlak gaat door het nulpunt van de Amsterdamsche peilschaal.

Van de administrative grenzen zijn alleen die der provinciën aangeduid, zulks uit te strekken tot de arrondissementen, kantons en gemeenten zoude tot onduidelijkheid en verwarring aanleiding geven. De benamingen der provinciën en landstreken zijn alleen op den bladwijzer vermeld; op de bladen der kaart zouden die benamingen niet zelden in 3 of 4 deelen gesplitst of wel even dikwerf herhaald moeten worden, hetgeen of onduidelijk of onsierlijk zoude zijn en vele details door de nog al te groote letters, vooral bij de herhaling dier namen, zoude bedekken. Al het belangrijke door de kunst daargesteld, als steden, dorpen, gehuchten, kanalen enz. is met staande, het overige met schuine letters beschreven. Onder de benaming der dorpen en gehuchten zijn de vóór- en slotletters van de gemeenten waartoe die behooren gepltaatst. Indien de benaming eener gemeente niet de eener daarin gelegene plaats is, zoo als bijv. veelal in Friesland voorkomt, dan is onder de hoofdplaats die benaming voluit geschreven.

Onder de namen der bewoonde oorden zijn de begin- en slotletters van den naam der gemeente geplaatst, tot welke zij behooren. Onder den naam van het oord, waar het gemeentehuis van de betrokken gemeente is gevestigd, wordt niets vermeld, wanneer de naam van het oord dezelfde is als die der gemeente, en wordt de naam der betrokken gemeente voluit geschreven, wanneer de naam van het oord een andere is.

Bruggen

Afkorting	Volledig	Betekenis
HnBr	Houten brug
StBr	Steenen brug
Oph br	Ophaalbrug
Dr br	Draaibrug
Gr dr	Grondduiker
St dr	Steenen duiker
Hn dr	Houten duiker

Veer

Indien het veer niet ten allen tijde beschikbaar is voor het publiek verkeer, wordt op de kaart (sedert 1896) het teeken [vlag] op het drijvend lichaam van het veer geplaatst en de beschrijving van het veer bovendien onderstreept.

Varia

Afkorting	Volledig	Betekenis
R.C.K.	Rooms Catholieke Kerk
Herb.	Herberg
moln of mn	molen
polr	polder	Voorbeeld